Çocuklara özel satılan diş macunlarında florür oranı yetişkinlerinkine oranla daha yüksek olduğu için çocuklar florürden daha çok etkileniyor. Bazı şampuanlarda domuz ve türevlerinden elde edilmiş hammaddeler kullanılıyor. Hepimiz haftada birkaç defa duş alıyor, her gün dişlerimizi fırçalıyor, yemeklerden sonra ellerimizi yıkıyor, cildimizi nemlendiriyoruz. Peki, bu ürünlerle her temasın vücudumuza ciddi zararlar verdiğini biliyor muyuz? Hem de beyin hasarından tutun kansere kadar. Haftalık haber dergisi Aksiyon'un bu haftaki sayısında "Yüzde yüz doğal yalanı buraya kadarmış" başlığıyla yayınlanan Tuba Kabacaoğlu imzalı haberde, günlük kullanılan kozmetik ve temizlik ürünlerinin içeriğindeki zararlı kimyasallar ele alınıyor. Habere göre, piyasadaki bildik diş macunu markalarının bir kısmı koruyucu olarak formaldehit kullanıyor. Bu kimyasalın kansere yol açtığı Avrupa ve Amerika'da yapılan araştırmalarda defalarca ispatlanmış. Tarımda, hayvancılıkta ve morglarda (cesetlerin çürümesini engellemek için) bu maddeden faydalanılıyor. Birçok ülkede kullanımı yasaklansa da ülkemizde bu konuda herhangi bir kısıtlama bulunmuyor. Diş macunlarında sık kullanılan bir diğer madde SLS şeklinde kısaltılmış sodium lauryl sulfate veya sodium lauryl ether sulfate (SLES). Cilt tahribatına, gözlerde kalıcı zarara ve mide ülserine yol açabilen SLS, genelde sanayilerde boru hattını temizlemek için tercih edilirken sıvı bulaşık deterjanı ve yüzey temizleyicilerinin de aktif maddesi. Yine bazı macunlarda koruyucu diye kullanılan paraben (methylparaben, ethylparaben, buthylparaben ya da benzylparaben bunlara örnektir) göğüs tümörü yaptığı için bazı Avrupa ülkelerinde yasaklanmış. Diş macunlarında bulunan florür (florid) maddesi dişlerin dış yüzeyi için önemli. Fakat vücuda alındığında beyin hasarına yol açıyor. İşin kötü tarafı 'çocuklara özel' satılan diş macunlarında florür oranının yetişkinlerinkine oranla çok daha yüksek tutulması. Bunun sebebini Kimya Mühendisi Kudret Livaoğlu şöyle açıklıyor: "Çocuklar daha çok şekerli ürün tüketiyor. Florür miktarı artırılarak daha iyi bir koruma hedefleniyor. Oysa miniklerin ağızlarını bol suyla çalkalamaları yeterli. Veya büyükler için üretilmiş diş macunlarını kullanmaları 'kötünün iyisi' sayılabilir." Alternatif ürün arayanlar büyük marketlerin 'doğal ürün' bölümünde zararlı kimyasallardan arınmış diş macunları bulabiliyor. Fiyatları 9-15 TL arasında değişiyor. İnternetten de satışları yapılıyor. Ancak bunların içeriğinde de petrol türevi propilen glycol ve kanserle ilişkisi kanıtlanmış sodyum sakkarin ve SLS olup olmadığına dikkat etmek gerekiyor. Şampuanlarda domuz ürünü olabilir Bazı saç şampuanlarında vücuda zararlı kimyasalların yanı sıra İslam dinine göre kullanılması uygun bulunmayan domuz ve türevlerinden elde edilmiş hammaddeler de bulunuyor. Genelde pahalı, birden çok özelliği bulunan şampuanlarda karşımıza çıkan bu sorunu Kudret Livaoğlu şöyle anlatıyor: "Kullandığınız ürünün içinde myristic acid, stearik acid, jelatin, lesitin, biotin, L-cysteine ve collagen varsa dikkatli olun. Çünkü bunlar yumuşatma, akışkanlık, parlatma gibi özellikleri vermekle birlikte hem bitkisel hem de hayvansal olabilir. Eğer bitkiselse sorun yoktur. Fakat hayvansalsa domuzdan elde edilmiştir. Etikette maddelerin kaynağı 'bitkisel' diye belirtilmemişse ya da 'ürünlerimizde domuzdan elde edilmiş hiçbir katkı maddesi kullanılmamaktadır' açıklaması yoksa bu maddelere karşı dikkatli olmak lazım. Yahudi kökenli markalar buna özen gösterir. Onların ürünleri diğer zararlı maddeleri barındırmakla birlikte; domuz ve katkılarını içermez. Bir şampuan çok özellikliyse mesafeli yaklaşmak, 'içindekiler' kısmını ayrıntısıyla okumak gerekir." Aksiyon dergisinin haberinde sıvı ve katı sabunların içerdiği zararlı kimyasallarla ilgili de birçok detaylı bilgi yer alıyor. 'Doğal' denilen ürünlerde referans logolarına dikkat edin Kişisel bakım ürünlerinde etiketler düzenlenirken ürünün yapımında kullanılan kimyasallar fazladan aza doğru sıralanıyor. Dolayısıyla; doğal içerikli ürünlere ulaşamayanlar daha az florürlü, SLS'li ürün almak istiyorsa etiketlerdeki sıralamaya dikkat etmeli. Bir de içinde formaldehit, paraben çeşitleri bulunanları kesinlikle almamalı. Kozmetik ürünlerin tamamı değilse de bazılarının doğallığını kanıtlayan uluslararası özel logolar geliştirildiğini belirten Kimya Mühendisi Betül Şahin "Ecocert logosu bunların en önemlileri arasında. Bu, ürünün doğallığını gösteriyor. Bunun dışında geliştirilen bir diğer logo Cosmebio. Yani biyolojik kabul edilen kozmetik anlamına geliyor. Tüketiciler satın alacakları ürünlerde bulunması gereken bu logolara dikkat etmeli." diyor.