Trakya Üniversitesi
Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, yaz
mevsiminin vazgeçilmez lezzeti olan uyardı.
Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ''Sütten bulaşabilen
verem, brusella, difteri, ishal, tifo, dizanteri gibi pek çok
hastalık, sağlıklı koşullarda üretilmeyen, saklanmayan ve tüketilmeyen
dondurmalar aracılığıyla insanlara bulaşabilir'' dedi.
En sağlıklı dondurmanın pastörize süt ve gerçek
meyveler kullanılarak yapıldığını belirten Yorulmaz, meyveli,
şeker ve yağ içeriği düşük olan,
doğal olmayan hiçbir madde içermeyen, hijyenik ortamlarda, el değmeden yapılan ve uygun şartlarda saklanarak hijyenik malzemelerle
temiz külah ya da kaplara konularak tüketicilere ulaştırılan dondurmanın sağlıklı olduğunu söyledi.
Her mevsim tüketilebilecek çok faydalı bir
besin olan dondurmanın sindirimi kolay, serinletici ve ferahlatıcı etkileri nedeniyle yaz mevsiminin vazgeçilmez bir besini olduğunu anlatan Yorulmaz, şunları kaydetti:
''İçinde süt, şeker, meyveler gibi maddeler nedeniyle, besin değeri oldukça yüksek olan dondurmada, protein, karbonhidrat ve yağ gibi temel besin ögeleri ile birlikte, A, D, E, C ve B grubu vitaminler, aynı zamanda
kalsiyum, magnezyum, fosfor, sodyum, potasyum,
demir ve çinko mineralleri bulunmaktadır. İçindeki bu vitamin ve mineraller sağlığı korumada, hastalıklara karşı direnci artırmada ve vitamin eksikliğini ortadan kaldırmada çok yararlıdır. Dondurma yazın
zayıflama diyetlerinde de zengin vitamin ve mineral içeriği ile son derece faydalı bir besindir.''
Dondurmanın yararları dışında uygun olmayan biçimde hazırlanan ve saklanan dondurmalardaki katkılar ile
boya maddeleri dolayısıyla insanlara zararı da olabildiğini belirten Yorulmaz, ''Yapılan çalışmalar, özellikle açıkta satılan dondurmaların pek çoğunun sağlıksız olduğunu göstermektedir. Özellikle nerede hangi şartlarda üretildiği bilinmeyen dondurmalarda; izin verilen katkıların aşırı miktarlarda ya da yasaklanmış katkı maddelerinin kullanılması riski bulunmaktadır. Bazen kıvam artırıcı olarak jelatin, şeker yerine yapay tatlandırıcılar, doğal salep yerine yapay salep, süt yerine süt tozu, meyve yerine meyve boyası ve aromaların katıldığı çalışmalarda gösterilmiştir'' şeklinde konuştu.
Sütten bulaşabilen verem, brusella, difteri, ishal, tifo, dizanteri gibi pek çok hastalığın, sağlıklı koşullarda üretilmeyen, saklanmayan ve tüketilmeyen dondurmalar aracılığıyla da insanlara bulaşabileceği uyarısında bulunan Yorulmaz, özellikle şeker hastaları için hazırlanan dondurmalarda kullanılan yapay tatlandırıcılara bağlı olarak sağlık sorunları ortaya çıkabileceğinden bu tür dondurmaların mümkün olduğunca tüketilmemesinin doğru olacağını ifade etti.
AMBALAJI BOZUK DONDURMALARA DİKKAT
Ambalajlı olarak satılan dondurmalardaki şekil bozukluğunun, dondurmanın erimiş ve sonra tekrar donmuş olduğu anlamına geldiğini belirten Yorulmaz, bu durumdaki dondurmada mikropların kolaylıkla ürediğini söyledi.
Külahlara ya da kaplara dondurma koymak amacıyla kullanılan kaşıkların kullanıldıktan sonra genellikle içi su dolu bir kapta bekletildiğini anlatan Yorulmaz, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Kullanım sırasında dış ortamdaki toz ve mikroplarla kirlenen bu kaşıklar aynı zamanda konulduğu kaptaki suyu da kirletmekte ve bu
kirlilik daha sonra her kullanıldığında satılan dondurmaya bulaşmaktadır. Bu da insanları
gıda zehirlenmesi dahil olmak üzere ciddi biçimde hasta edebilmektedir. Bu kaşık ve konulduğu kaplar ile dondurma külahları, dış ortamdaki kirliliklerden çok iyi korunmalıdır.
Bazı kişiler, çok
soğuk ve donmuş besinlere duyarlıdır. Bu tür besinleri yediklerinde boğazlarında yanma, öksürük, nefes almada güçlük,
baş ağrısı,
burun akıntısı gibi belirtiler gösterebilmektedir. Özellikle solunum sistemine ait hastalıkları ya da duyarlılıkları olan kişiler daha az miktarda ve daha yavaş biçimde dondurma yemelidirler.''
Yorulmaz, dondurmanın diğer tatlıların üzerinde
servis edildiğinde yüksek kalorili besinlerin daha fazla tüketilmesini ve böylece şişmanlamayı kolaylaştırdığının unutulmaması gerektiğini sözlerine ekledi.