Sağlık Bakanlığının konuyla ilgili raporuna göre, sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, stres ve hareketsiz yaşam tarzı bu hastalıklar için risk faktörü olarak kabul ediliyor. Rapora göre, dünyada en önemli halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen kronik hastalıklar, Türkiye'de ölümlerde önemli yer tutuyor. Türkiye'de özellikle yoğun sigara tüketimiyle sağlıksız beslenmenin yol açtığı kronik hastalıklar, önemli bir sağlık sorunu olarak varlığını sürdürüyor. Türkiye'de yaklaşık 22 milyon kişi kronik hastalıkların etkisi altında yaşıyor ve kronik hastaların sayısında artış gözleniyor. Raporda, kronik hastalıklar grubunda yer alan kalp-damar, yüksek tansiyon, şeker ve kronik obstrüktif akciğer hastalıklarında (KOAH), sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme, stres ve hareketsiz yaşam tarzı en önemli risk faktörleri olarak kabul ediliyor. Erken ölümlere yol açan ve kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen kronik hastalıklardan korunmak, alınacak koruyucu önlemlerle mümkün oluyor. Türkiye'de yaklaşık 15 milyon kişide yüksek tansiyon, 4 milyon kişide şeker, 3 milyon kişide KOAH ve 2 milyon kişide koroner kalp hastalığı bulunuyor. KALP DAMAR HASTALIKLARI Rapora göre, kalp damar hastalıkları, dünyada her yıl yaklaşık 17 milyon kişinin, Türkiye'de de 130 bin kişinin ölümüne yol açıyor. Sigara, birçok hastalığa olduğu gibi kalp-damar hastalıklarına da zemin hazırlıyor. Kalp-damar hastalıklarının oluşumunu önlemek için sigaradan uzak durmak, doymuş yağ oranını azaltmak, doymamış yağ asitleri içeren yağların oranını artırmak, kolesterole dikkat etmek, posa içeren yiyeceklerin tüketimini artırmak, şeker ve tuzu asgari düzeyde tüketmek gerekiyor. Koroner kalp hastalıklarından korunmak için ayrıca, vücut ağırlığını kontrol altında tutmak, stresi azaltmak, alkol, sigara ve oksijensiz ortamlardan uzak durmak, spor yapmak ve haftada 3-4 kez en az yarım saat tempolu yürüyüş yapmak öneriliyor. YÜKSEK TANSİYON Rapora göre, Türkiye'de yaklaşık 15 milyon kişi yüksek tansiyon hastası. Hastalık, genellikle ensede görülen baş ağrısı, çarpıntı, çabuk yorulma, baş dönmesi, burun kanaması, yol yürüme ve merdiven çıkmada zorlanma, bazen çok sık idrara çıkma, gece uyurken uykudan kalkıp idrar yapma ve bacaklarda şişlik gibi şikayetlere neden oluyor. Hastalık bazı kişilerde de belirti vermiyor. Tedavi edilmeyen yüksek tansiyon, kalp krizi veya felç geçirme riskini artırıyor, kalp ve böbrek yetmezliği ile ölümlere yol açıyor. Yüksek tansiyondan korunmak için sigaradan uzak durmak, fazla kilolardan kurtulmak, az yağlı ve az tuzlu beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve stresle başa çıkmayı öğrenmek önemli yer tutuyor. ŞEKER Raporda, şeker hastalığının (diyabet) yüzyılın önemli sağlık sorunlarından biri olduğu vurgulandı. Hastalık, dünya nüfusunun yüzde 2.5'ini olumsuz etkiliyor. Türkiye'de de aileleriyle birlikte 12 milyon kişi şeker hastalığından etkileniyor. Tüm yaş gruplarında görülebilen ve yaşam boyu süren şeker; aşırı su içme ve yemek yeme, sık acıkma, aşırı idrara çıkma, yorgunluk ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Rapora göre, en sık ölümlere neden olan birçok hastalığın hazırlayıcısı olan şeker hastalığı, iyi tedavi edilmemesi durumunda yaşamsal organlarda ciddi, kalıcı hasarlara yol açıyor. 40 yaş altında kalp krizi geçiren kişilerin yüzde 51'inin kan şekeri oranı yüksek ölçülüyor. KOAH Rapora göre, akciğerlerdeki hava yollarının daralmasına bağlı olarak insanların nefes almalarını zorlaştıran Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), en tehlikeli akciğer hastalıkları arasında yer alıyor. Hastalığın oluşumunda en önemli ve önlenebilir tek neden sigara olarak kabul ediliyor. Rapora göre, bazı istisnalar dışında, hastalık yalnızca sigara içenlerde görülüyor, sigara tiryakileri potansiyel KOAH adayı olarak sayılıyor. Sigaraya erken başlayan, uzun yıllar ve fazla sayıda sigara içen kişilerde hastalık daha erken görülüyor ve ağır bir seyir izliyor. Hastalık, sigara içmeye başlayan hatta uzun yıllar sigara içen kişilerde belirti vermeden ilerliyor.