21'inci yüzyılda, her alanda olduğu gibi meslek seçiminde de genetik ön plana çıkıyor. Nasıl bir kariyer danışmanına gidiyorsak, genetik uzmanımızdan bize uygun meslekler hakkında da bilgi almanız gerekiyor. Bunun şimdilik hayal olduğunu düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Türkiye'de de dünyayla aynı anda iş dünyasında genetiğin kullanıldığı uygulamalar başladı. SONUÇLAR 2 AYDA ÇIKIYOR Amerikan Hastanesi Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi, bir yıldan bu yana 18 yaşını doldurmuş herkese gen haritasını çıkarıyor. Eğer genetik olarak, stresten daha çabuk etkilendiğiniz tespit edilmişse, uzmanlar daha az stresli meslekler seçme konusunda sizi uyarıyor. Ayrıca, bu hizmeti şirketlerin üst düzey yöneticilerine vererek, şirketlerin iş verimliliğin devamının sağlanmasına da yardımcı olunuyor. Raporun sonuçlarını ise 2 ay içinde elinizde oluyor. İŞTE KULLANIMI YAYGINLAŞIR Profesyonel yaşamda, Önleyici Genetik Tanı Polimor Testi'nin hızla yaygınlaşacağını söyleyen Amerikan Hastanesi Genetik Hastalıkları Tanı Merkezi Sorumlusu Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Nesrin Erçelen, 'Yaşam koşullarımızı, kariyerimizi hiç değiştiremediğimiz, karışamadığımız genetik özelliklerimiz belirliyor. Genetik Tanı Testi sayesinde, kişiseler sahip oldukları sağlık profili ya da genetik yatkınlıklarını kolayca öğrenebiliyor. İleriki yaşlarında muhtemel hastalıkları konusunda bilgi alıyor. İyi ve kötü genlerinizi öğrenerek, daha doğru meslek seçimi yapabiliyor, kariyer hayatlarını genlerine göre planlayabiliyorlar' diyor. KOÇ GRUBU'NDA BAŞLADI Yurtdışındaki pek çok şirket, sağlıklı yaşam programları çerçevesinde çalışanlarına bu testi ücretsiz yaptırıyor. Amaç yöneticinin ileriki yaşlarında olabileceği hastaları önceden tespit edip, çalışanın ve dolayısıyla şirketin verimliliğinin azalmasını önlemek. Erçelen'in verdiği bilgiye göre Koç Grubu da üst düzey yöneticileri için böyle bir çalışma başlatmış. Ancak daha çok yeni olduğundan, hazırlık döneminde. Bu yıl, L'Oriflame tarafından Türkiye'nin en başarılı bilim kadını seçilen Erçelen şöyle konuşuyor: 'Hayata annemiz ve babamızdan aldığımız hücreyle başlıyoruz. Vücudumuzun güçlü yönleri olduğu gibi zayıf yönleri de bulunuyor. Stres vücudumuzu biyolojik ve fizyolojik yönden etkiliyor. Doğuştan birtakım hastalıklara, zararlara daha yatkın doğuyoruz. Bazı insanlar çevreden daha çok etkileniyor. Strese karşı daha agressif yanıt verebiliyor. Ya da stresi daha kolay tolere edebiliyor. Önleyici genetik tanı sayesinde, kişi ileride kansere ya da, kalp krize yol açacak kötü gene sahip olup olmadığını bilerek, çalışma hayatı ve sosyal yaşamını düzelterek risklerini minimize edebiliyor. Eğer genetik olarak, stresten daha çabuk etkileniyorsa, danışmanlarımız daha az stresli meslekler seçme konusunda kendisini uyarıyor. Şimdilik, ilerisini düşünmek biraz fantezi. Herkesin bir gen kimlik kartı olması hayal gibi görünüyor.' En çok 40'lı yaşlardakiler geliyor Önleyici genetik tanı testini, çocuklara yapmak şu anda etik olarak mümkün değil. Ancak 18 yaşını doldurmuş, dileyen herkes yaptırabiliyor. İlginin yüksek olduğunu söyleyen Erçelen, en çok 40'lı yaşlarını sürenlerin kendilerine başvurduğunu anlatıyor. Erçelen, 'Ekonomik olarak pahalı. Ancak, yaşamda bir defa yaptırıyorsunuz. Kişiler, bunu gençken önemsemiyor. Bize yönelen yaş grubu 40 civarında. Kadın-erkek dağılımı ise eşit' diyor. Finansçımız var genetik danışmanımız yok Kariyer hayatının uzaması, verimliliğinin artırılmasına gibi çalışmaların bugünün teknolojisiyle mümkün olduğunu söyleyen Dr. Erçelen, 'Herkesin finans danışmanı, bankacısı var. Ancak hiç kimsenin hasta olmadan kendi sağlığını danıştığı planladığı bir hekimi yok. Falcılık yapmıyoruz. İşadamı ya da işkadını genetik açıdan çok riskliyse, tıbbi tedavilere hastalanmadan başlanıyor. Böylece yöneticileri optimumda ve sağlıklı tutabiliyoruz.' Koruyucu genetik tanı nedir? KuŞaklar boyunca taşıdığımız genlerimiz, daha sağlıklı ve mutlu bir hayat sürebilmede önemli bir paya sahip. İşte bu genetik özelliklerin ortaya çıkartılıp bu özelliklere uygun yaşam biçimlerinin oluşturulması ve sağlık önlemlerinin alınmasına koruyucu genetik tanı deniyor. Genetik yapımıza uygun tedavilerin belirlenebilmesinden, erken teşhise, gelecek nesillerin daha sağlıklı olmasına kadar hayatımızı, işimizi ve dolayısıyla mutluluğumuzu önemli ölçüde etkiliyor. AKŞAM