Önceleri gebelikte tıbbi bakım, gebelik başladığı andan itibaren verilmekte ve bu şekilde gebelikle ilgili tüm etkenlerin kontrol edildiği düşünülürdü. Ancak gebelik süreci 'anlaşıldıkça' gebelik öncesi dönemin de sağlıklı bir gebelik, doğum ve doğum sonrası için oldukça önemli olduğu ortaya çıktı. Bu yüzden günümüzde anne adaylarına gebe kalmayı planladıklarında doktorlarına başvurmaları ve genel bir kontrolden geçmeleri öneriliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kağan Kocatepe, gebe kalmayı planladığınız andan itibaren gideceğiniz doktorda yapılan kontrolleri şöyle sıralıyor: Gebelik öncesi kontrolün amacı gebelikte, doğumda ya da doğum sonrasında anormal durumların ortaya çıkma riskini artıracak faktörlerin (kansızlık, enfeksiyon gibi) belirlenip tedavilerinin yapılmasıdır. Muayenede yöneltilen ayrıntılı sorularla, gebeliği olumsuz etkileyebilecek kronik hastalıklar (hipertansiyon, diyabet, epilepsi gibi), jinekolojik rahatsızlıklar (miyom, over kisti, enfeksiyonlar gibi), önceki gebeliklere ait durumlar (düşük, anomalili doğum, önceki gebeliklerde yaşanan normal dışı durumlar) tespit edilir. Anne adayının beslenme alışkanlıkları, hayat tarzı, (sigara-alkol ve diğer maddelerin kullanımı, iş hayatı, uyku ve dinlenme alışkanlıkları belirlenip, gebeliğe uyarlanır. Son bir yıl içinde alınmadıysa pap -smear testi (rahim ağzı kanserini belirleyici test) yapılır. n Anne adayının tansiyonu ölçülür. Kilo ölçümü ve kilo ile boy arasındaki ilişkinin belirlenmesi ile jinekolojik ultrasonografi, muayene sırasında uygulanacak diğer işlemlerdir. ŞEKER HASTALIĞI RİSKİ BELİRLENMELİ Laboratuar incelemeleri: Hiçbir şikâyeti olmayan ve muayene bulgularına göre risk faktörü taşımayan anne adaylarında tam kan, tam idrar (idrar kültürü), bilmiyorlarsa anne ve baba adayının kan grupları, toksoplazma paraziti ve kızamıkçık virüsü enfeksiyonlarının önceden geçirilip geçirilmediğinin araştırılması. Açlık kan şekeri ölçümü. Böbrek işlevlerini değerlendirmek için kanda BUN ve kreatinin seviyelerinin belirlenmesi, tiroit bezinin işleyişinin değerlendirilmesi amacıyla TSH ölçümü yapılır. n Açlık kan şekeri anne adayının şeker metabolizmasının değerlendirilmesi amacıyla en az 12 saatlik bir açlık süresi sonunda uygulanır. n Tiroit bezinin 'aşırı' ya da 'az' çalışması durumunda gebelikle ilgili bazı normal dışı durumların (düşük gibi) ortaya çıkma riski artar. Tek bir TSH ölçümü tiroit bezinin işlevleri hakkında ayrıntılı bilgiler verir. Belli bir şikâyeti olan ve/veya muayene bulgularına göre risk faktörü belirlenen anne adaylarında diğer incelemeler (ileri tiroit fonksiyon testleri, kalple ilgili ileri incelemeler gibi) yapılabilir.YARIN: Hamileyken de regl olabilirsiniz VİTAMİN HER ZAMAN ŞART DEĞİL Herhangi bir kronik hastalığı olmayan, beslenmesi anormallik arz etmeyen anne adaylarının gebelik öncesi vitamin desteğine ihtiyacı yoktur. Daha önceden problemli bebek doğurmuş olan anne adaylarında ise, yeni gebelikte bu durumun tekrarlamasını engellemek için, planlanan gebelikten bir ay önce başlanarak üç ay boyunca günde 4 miligram folik asit kullanımı uygundur. Vitaminlerin de 'ilaç' grubunda yer aldığı ve gerekli görülmedikçe kullanılmaması gerektiği unutulmamalıdır. HEPATiT B’Yi UNUTMAYIN Muayene sırasında saptanan tedavi gerektirir durumlar için uygun tedavi verilir (kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları gibi). n Diyabet hastaları için kan şekerinin gebelik başlamadan çok öncesinden itibaren normal sınırlara çekilmesi, bu anne adaylarının bebeklerinde anomali ortaya çıkma riskini belirgin şekilde azaltır. n Aşılar: Hepatit B aşılarına başlanması, kızamık aşısı uygulanması, tetanos aşısı yapılır. Kızamıkçık aşısı daha önce kızamıkçık geçirmediği belirlenen anne adaylarına uygulanır. Aşı, canlı aşı olduğundan anne adayının bu uygulama sonrası en az üç ay gebe kalmaması ve bu süre sonunda tercihen kanda bağışıklık oluşup oluşmadığının araştırılması önerilir tavsiye edilir. Tetanos aşısı gebeliğin üçüncü ayından sonra da uygulanabili SÜT, YUMURTA YARAR EKMEK, TATLI ZARAR Şunu en baştan bilmek gerekir ki, sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek için bu kararı aldığınız ilk andan itibaren dengeli beslenmeye, vücudun ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri almaya özen göstermelisiniz. Peki ne yemeniz gerekiyor? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kağan Kocatepe, gebe kalmadan önce yenmesi ve dikkat edilmesi gereken besinleri sıraladı: Kırmızı et, tavuk eti, balık, kuru fasulye, yumurta ve fındık: B vitamini, protein, demir ve çinko kaynağıdır. Süt, yoğurt ve peynir: Protein, kalsiyum, fosfor ve çeşitli vitaminlerin kaynağıdır. Meyveler: A vitamini, C vitamini, potasyum ve lif kaynağıdır. Lifli beslenmek kabızlık problemi yaşamamanız için önemlidir. Sebzeler: A vitamini, C vitamini, folik asit, demir ve magnezyum gibi minerallerin kaynağıdır. Yağı düşük ve lif oranı yüksektir. Ekmek, makarna, pirinç: Kompleks karbonhidrat (nişasta) kaynağıdır. Katı yağlar, sıvı yağlar, tatlılar: Kalori dışında fazla bir faydası yoktur. Dikkatli tüketilmelidir. Demirden zengin besinler: Et, kuru üzüm, erik, fasulye, soya, ıspanak, buğday demir içeriği zengin besinlerdir. C vitamini maddeler (turunçgiller, patates ve karnabahar) demir emilimini artırır. Folik asit kaynakları: Karaciğer, yeşil sebzeler ve baklagiller folik asitten zengin besinlerdir. Vejetaryenseniz ve özellikle de katı vejetaryenseniz, daha fazla bilgi edinmek için bir doktora danışmalısınız. Omega 3: En çok balıklarda bulunuyor. Ancak, uzmanlar hamilelik döneminde bu yağ asidinin çok fazla olduğu büyük balıkların yenmesini tavsiye etmiyor. Çünkü, içeriklerinde beyin gelişimine zararlı civa var. Bunun yerine en büyüğü palamut olmak üzere küçük balıkları tüketebilirsiniz. BUGÜN