Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
İş sağlığı ve güvenliği
hizmetlerini yürütmek üzere kurulacak
iş yeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kuruluşu ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin belgelendirilmeleri,
yetki belgelerinin iptali, görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları düzenleyen yönetmelik, İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az 50
işçi çalıştırılan iş yerlerini kapsıyor.
Yönetmeliğe göre işveren, iş yerlerinde alınması gereken iş sağlığı ile güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş
kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, işçilerin ilk
yardım ve acil
tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla iş yeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) oluşturacak.
İşveren, bu birimde bir veya birden fazla iş yeri hekimi ile gerektiğinde diğer
sağlık personelini görevlendirmekle ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı iş yerlerinde
tehlike sınıfına uygun bir veya birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirmekle yükümlü olacak.
İşveren,
işletme dışında kurulu bakanlıkça yetkilendirilen birimlerden hizmet alarak da yükümlülüğünü yerine getirebilecek. Bu konudaki yetkilerini devreden işverenin
iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin yükümlülükleri ise sürecek.
İşveren, işçilerin kişisel sağlık dosyalarını işten ayrılma tarihinden itibaren 10 yıl süreyle saklayacak. Bu süre çalışma ortamından kaynaklanan hastalıkların yükümlülük süresine bağlı olarak uzayabilecek.
İşçiler, sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek tehlikeleri iş sağlığı ve güvenliği kuruluna, kurulun bulunmadığı iş yerlerinde ise işveren veya işveren vekiline bildirerek durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilecek.
İşçiler, işverene karşı yükümlülükleri saklı kalmak şartıyla iş yerinde sağlık ve güvenliğin korunması ile geliştirilmesi için iş yeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, işveren veya işveren vekili tarafından verilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili talimatlara uymakla, İSGB veya işletme dışından hizmet alınan birimlerin yapacağı çalışmalarda
işbirliği yapmakla, iş sağlığı ve güvenliği konularına ilişkin çalışmalara, sağlık muayenelerine, bilgilendirme ve eğitim programlarına katılmakla,
makine, tesisat ve kişisel koruyucu donanımları verilen talimatlar doğrultusunda ve amacına uygun olarak kullanmakla yükümlü olacak.
İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ve eğitimleri, işçilere mali yük getirmeyecek şekilde ve dinlenme süreleri dışında düzenlenecek. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılacak.
İSGB, en az bir iş yeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personeli ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı iş yerlerinde bunlara ilave olarak tehlike sınıfına uygun en az bir iş güvenliği uzmanından oluşacak.
Ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB) kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş
sözleşmesiyle çalışan en az bir iş yeri hekimi, en az bir iş güvenliği uzmanı, en az bir diğer sağlık personeli, istihdamı zorunlu olacak. Yetki belgeleri, OSGB tarafından 5 yılda bir vize ettirilecek. OSGB'ler yetki belgesi almadan veya süresi içerisinde vize işlemini yaptırmadan yönetmelik kapsamında belirtilen faaliyetleri yapamayacak.
İSGB ve OSGB'lerin, iş yerlerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla karşı karşıya bulundukları sorumluluklar şu şekilde belirlendi:
-İş yerinde sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayan çalışma ortamı gözetimi
-İşçilerin sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile işçilere verilecek sağlık gözetimi
-İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirilmeleri
-İş yerinde kaza,
yangın,
doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması,
ilk yardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ve ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması
-Çalışma ortamının gözetimine ve işçilerin sağlık gözetimine ait bütün bilgilerin
kayıt altına alınması
-İşçilerin yaptıkları işler, iş yerinde yapılan risk değerlendirme sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş muayeneleri, periyodik sağlık muayeneleri sonuçları ve
iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, iş yerindeki kişisel sağlık dosyalarında
gizlilik ilkesine uyularak saklanması
İHTAR PUANI
OSGB'ler için yetki belgesinin doğrudan iptalini gerektiren durumların dışındaki ihlallere ihtar puanı verilecek.
Bir takvim yılı içinde hafif ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 30'a, orta ihlallerin ihtar puanlarının toplamının 60'a ulaşması durumunda OSGB'nin o yıl içinde işleyecekleri diğer hafif ve orta ihlaller bir üst derecenin
tavan puanı esas alınarak uygulanacak.
İhtar gerektiren bir ihlali yalnızca bir kez işlemiş olan kurumların, o ihlale ilişkin ihtar puanları 3 yıl sonunda, 5 yıllık sürenin sonunda vize işlemini tamamlayan kurumların ise ihtar puanının verilmesinin üzerinden en az 1 yıl geçmiş olan tüm ihtar puanları silinecek.
OSGB'lerin yetki belgelerinin geçerliliği, ihtarlar puanlarının toplamının 200'e ulaşması, denetim veya kontrollerde tespit edilen noksanlıkların giderilmesi için verilen en fazla otuz günlük süre sonunda noksanlıkların devam etmesi hallerinden birinin gerçekleşmesi durumunda 6 ay, askıya alınma işlemini gerektiren durumların tekrarı halinde yetki belgesinin geçerliliği bir yıl süreyle askıya alınacak.
Yetki belgesi askıya alınan OSGB'ler taahhüt ettikleri hizmetleri herhangi bir ek
ücret talep etmeden başka bir OSGB'den temin edecek.
OSGB'lere verilen yetki belgesinin geçerliliği bakanlıkça belirlenen esaslara aykırı şekilde şube açmaları, yetki aldığı adres veya il sınırları dışında hizmet vermeleri, sunmakla yükümlü oldukları hizmetlerin tamamını veya bir kısmını devretmeleri, üçüncü defa yetki belgelerinin geçerliliğinin askıya alınmasını gerektiren şartların oluşması, yetki belgesinin amacı dışında kullanıldığının tespiti, belgesinin geçerliliğinin askıda olduğu süre içinde sözleşme yapmalarının veya hizmet vermelerinin tespiti, hallerinden birinin varlığı halinde doğrudan iptal edilecek.
Yetki belgesi iptal edilen OSGB'lerin kurucu veya ortakları 5 yıl içinde tekrar yetki belgesi başvurusunda bulunamayacak.
Yönetmelikle
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
İLAVE 100 SAATLİK EĞİTİM
Yönetmeliğe göre 16
Aralık 2003'ten önce verilen iş yeri hekimliği belgeleri ile bakanlıkça verilen iş yeri hekimliği belgeleri, 15
Ağustos 2009'dan sonra bakanlıkça verilen iş güvenliği uzmanlığı belgeleri ile iş yeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgeleri geçerli olacak.
Bunun yanında 15 Ağustos 2009'dan önce iş güvenliği ile görevli mühendis veya
teknik elemanlardan Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Eğitim ve
Araştırma Merkezi Başkanlığınca verilen eğitim sonrasında iş güvenliği uzmanlığı sertifikası alanlardan, bakanlıkça belirlenecek ilave 100 saatlik iş güvenliği uzmanlığı eğitimini tamamlayarak yapılacak sınavda başarılı olanlara mevcut
düzenlemeler esas alınarak iş güvenliği uzmanlığı belgesi verilecek.
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce bakanlıkça yetkilendirilen OSGB ve eğitim kurumları, yeniden belirlenen yer ve donanım ile ilgili şartları en geç 6 ay içerisinde, diğer şartları ise 30 gün içerisinde yerine getirecek. Belirlenen süre içerisinde şartları yerine getirmeyen OSGB ve eğitim kurumlarının yetki belgeleri iptal edilecek.
İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik kapsamında yetkilendirilmiş eğitim kurumlarınca düzenlenen eğitimleri tamamlayanlar bu yönetmelik kapsamında yer alan eğitimleri tamamlamış sayılacak ve düzenlenecek sınavlara katılmaya hak kazanacak.