İlkel toplumda av modernde trafik Kalp sağlığıyla ilgili olarak 'Kalbim Doktoruma Bir Sorum Var' adlı kitabı önümüzdeki hafta yayımlanacak olan ABD New York Cornell Üniversitesi Kardiyoloğu Doç. Dr. Özgen Doğan; stresin kalbe etkileriyle ilgili soruları yanıtladı: * Stresin kalp krizi yaratma mekanizması nedir? 'Sempatik ton' denen vücudun hazır duruma geldiği an, hormonların salgılanması ile gerçekleşir. Pıhtılaşma mekanizmaları tetiklenir ve damarlarda yırtılan plaka sayısı artar. Damarlar daralır. Rahatlama teknikleri kullanıldığı zaman da nitrik oksit denilen ve damarlarınızı genişleten hormonlar salgılanır. * Aşırı üzülmek kadar aşırı sevinmek de kalp krizine yol açar mı? Uçlarda yaşamak, genellikle aşırı salgılanmayan katekolamin hormonlarının yüksek düzeyde salgılanmasına neden olur. Bu maddeler ritim bozukluğuna yol açar. Kalbin şiddetli kasılmasına neden olur ve ani kalp ölümü gerçekleşir. Aşırı duygulanmanıza neden olan olaydan sonraki 4-8 gün kendinize çok dikkat etmelisiniz. İlkel kültürlerdeki 'voodoo' ölümlerini hatırlayalım. Kabile reisi, bir kişiyi parmağıyla gösterip onu kurban seçerek veya lanetleyerek ani kalp ölümlerine neden oluyordu. Özellikle beklenmedik bir zamanda yaşadığınız duygusal stres, kanınızdaki adrenalin seviyelerini normalden 30 kat daha fazla artırır. AH ŞU PAZARTESİ SENDROMU! * Depresyon ve kalp sağlığının ilişkisi nedir? Depresyonda olmanız kalp sağlığı açısından hiç iyi değil. Örneğin; kalp krizi sonrasında depresyon şikayetiniz varsa, depresyonda olmayan bir kalp krizi hastasına göre ölüm riskiniz dört kat artar. Depresyondaki hastaların kalp krizi geçirme riski çok daha yüksek. Örneğin, kalp krizi geçiren hastaların yüzde 50'sinde kriz öncesi depresyon görülür. Belirtilere gelince; uykusuzluk, hassasiyet, hiçbir şeyden zevk alamama, sürekli yorgunluk ve özgüven eksikliği... * Haftanın hangi günü ve günün hangi saati kriz riski yüksek? Kalp krizleri genellikle pazartesi sabahları saat 7 ila 10 arasında gerçekleşir. Buna herhalde hiç şaşırmadınız; çünkü hafta başı stresin en yoğun olduğu dönem. En düşük yoğunluk ise cumartesi günleri yaşanır. * Ne tip kişiliklerde kalp krizi görülme riski daha yüksek? A grubundakiler; başarıdan başarıya koşan, rekabetçi insanlardır. Devamlı zamana karşı yarışırlar. Bu tip insanlar liderlik ve kahramanlık ruhuna sahiptirler. Genellikle eve iş getirirler. Zihinleri hep işle meşguldür. Çabuk sıkılırlar. Aynı görüşleri paylaşmadıkları insanlarla kavga ederler. Çabuk sonuca varmak için başkalarının sözünü keserler. Kendileri kadar çalışmayan insanlardan nefret ederler. Nadir tatile çıkarlar ve kalp sağlıkları iyi değildir. Fakat burada çizdiğim kişiliğin değişimi zor olsa da olumlu yönleri de var. Bireysel olarak bazı küçük değişiklikler yapılabilir. Yavaşlamak, kendine ve aileye zaman ayırmak kalp sağlığı açısından çok önemlidir. B grubundakiler ise olaylara kötümser yaklaşan, üzgün ve depresyondaki kişilerdir. Onlar için bardağın yarısı hep boştur. * A grubundakilerin kalp krizi açısından ne gibi avantajları var? Daha sıklıkla kalp krizi geçirseler de krizden sonra yaşama şansları daha yüksektir. Çünkü hayata çok bağlıdırlar. ÖFKE 2 SAATTE KRİZ GEÇİRTİR * Hangi duygu kalp krizi açısından en kötüsüdür? Kızgınlık duygusu; kalp sağlığı açısından en zararlı olanı. Aşırı kızgınlık, iki saat içinde kalp krizi geçirme olasılığını körükler. Saldırganlık veya kızgınlık; kolesterolden ve sigaradan daha tehlikeli bir risk faktörüdür. Kızgınlığın kaynağını belirleyip, bunu karşı tarafla konuşup halletmek veya bu durumu ortadan kaldırmak en doğrusu. Kızgınlığı etraftakilere yansıtmak, yangının sıçrayıp büyümesi gibi kötü bir duygu yayar ve daha da yoğunlaştırır. Kızgınlık sonucu; tansiyon yükselir, nefes daralır, kalp atış hızı artar, damarlarımız salgılanan hormonlar ile kasılır ve kalbe daha az kan gider. Özellikle çevrenizde sevdiğiniz insanlar yoksa ve size destek verecek kimseyi bulamazsanız durum daha da ciddileşir. Kızgınlığın günlük hayattaki belirtileri; trafikte diğer sürücülerle kavga etmek, lokantada garsonla tartışmak, bir şeyleri kırmak, fiziksel kavga çıkarmak ve yüksek sesle başkalarına küfretmek... Bunlar azaltılmalı veya giderilmeye çalışılmalı. SABAH