Damar sertliği, kireç ve bazı kan elemanlarının damarın iç ve orta tabakasında birikip damarı daraltmasıdır. Böbrek, kalp, beyin, bacak damar sertliğinden en çok etkilenen organlardır. Damar hastalıklarından ölenlerin sayısı kanserden ölenlerin toplamından 2 kat daha fazladır. Damar sertliği nedir? Atardamarların iç tabakasının değişik nedenlerden dolayı fonksiyonunun bozulması veya hasarı sonucu kolesterol, kireç ve bazı kan elemanlarının damarın iç ve orta tabakasında birikerek damarın sertleşmesi, daralması ve daha sonra da tam tıkanmasıyla ortaya çıkan yaygın bir damar hastalığıdır. Halk arasında damar kireçlenmesi denilen durum da damar sertliği ya da "ateroskleroz" dur. Nasıl oluşur? Damar sertliği, yani "ateroskleroz" ismi latincede athere ve skleroz kelimelerinin birleşmesinden kaynaklanmıştır. Athere, bulamaç, lapa anlamına gelir ve damar sertliği plağının iç kısmındaki yumuşak kıvamdaki yağ birikimini tanımlar. Kolesterol kan duvarına yapışmış bir çeşit beyaz kan hücreleri (köpük hücreleri) tarafından tutulur. Bu hücrelerin damar içine girerek sarı renkli noktalar oluşturması damar sertliğinin en erken bulgusudur. Nasıl ilerler? Damar içinde kolesterolü tutmuş beyaz kan hücreleri bazı kimyasal sinyaller yollayarak aterosklerozun ilerlemesini sağlayacak diğer mekanizmaları başlatır. İç tabakanın altında oluşan bu olaylar iç tabakanın komşusu olan damar kas hücrelerinin olay yerine doğru göçüne, çoğalmasına ve kireçlenme plağının büyümesine neden olur. Hücre arası dokuların da katkısıyla plağın üzerinde koruyucu bir zar oluşur. Bu arada kalsiyum da (kireçlenme) plak içinde birikmeye başlar ve damar sertliği ortaya çıkar. Plağın büyümesi ve kireçlenme damar darlığına neden olur. Bu darlık kan akımını azaltabilir fakat erken aşamada ani ve ciddi bir hasara neden olmaz. BEYİNDE İNMEYE YOL AÇAR MI? Bazen bu plakların koruyucu zarı yırtılır ve o bölgede damarda pıhtı ve dolayısıyla ani ve tam tıkanma oluşabilir. Aynı zamanda bu pıhtıdan kopan parçalar kan akımıyla daha ötedeki diğer sağlıklı damarlara gidip orada da tam tıkanmaya neden olabilirler. Örnegin boyundaki damardan kopan küçük pıhtının beyin içindeki çok ufak bir damarı tıkayarak inmeye neden olmasi gibi... Tabii ki ciddi ve hatta ölümcül komplikasyonlardır çoğu kez. ÖLÜM ORANI YÜKSEK MİDİR? Batı toplumlarında tüm ölümlerin % 40 ila 50'si damar sertliği sonucudur. Bu oran vücuttaki her türlü kanserlere bağlı ölümlerin toplamının iki katından fazlası demektir. BUGÜN