Adı kıl dönmesi olmasına rağmen cilt altındaki yuvada her zaman kıl bulunmayabilir; bazen kumaş iplikleri, bazen saç bulunabilir, bazen de boş olabilir. Hastalık, cilt altı dokusunun bir enfeksiyon hastalığıdır. Sıklıkla kuyruk sokumu bölgesinde görülür. Ama kasıklarda, göbekte ve koltuk altında da görülebilir. Hastalığın sebebi tam belli değildir. Kuyruk sokumu bölgesindeki kıl köklerinin küçük iltihaplarının zamanla genişlemesi, oturma ve kalça hareketleriyle bu iltihaplı yuvaya kılların yerleşmesi sonucunda geliştiği kabul ediliyor. Kıl dönmesi nasıl anlaşılır? Hastalık, kişinin kendisinin göremeyeceği bölgede olduğundan, yol açtığı şikayetler sonucunda fark edilir. Bu şikayetler akıntı, ağrı, şişlik, kaşıntı ve kokudur. İnsanlar hastalığı genellikle küçük bir sivilce olarak değerlendirip kendiliğinden iyileşmesini beklerler. Kuyruk sokumu bölgesine bakıldığında orta çizgide çok küçük delikler, şişlik görülebilir; nadiren hiç delik olmadan da hastalık gelişebilir. Kıl dönmesi hastaları iki ana şikayetle hekime başvurur. Bunlar apse oluşumu ve akıntı, şişliktir. Kıl dönmesi hastalığının temel tedavisi ameliyat ile hastalıklı alanın çıkarılmasıdır. Ancak ameliyat edilmeden kimyasal bir madde ile (fenol) kıl yuvasının yok edilmesi de mümkündür. Ameliyatsız yöntemlerin başarı oranı yüksek değildir ve tekrarlama ihtimali yüksektir. Ameliyat kesin tedavi olduğu gibi tekrarlama ihtimali en az olan yöntemdir. Hastalık tespit edildiği anda tedavi olmak gerekir. Çünkü kıl dönmesi kendiliğinden iyileşmez, aksine hastalıklı alan zamanla büyür. Eğer hasta apse oluşmuş şekilde başvurduysa derhal cerrahi yöntemle apsenin boşaltılması gerekir. Aynı seansta hastalığın tamamen iyileştirilmesine yönelik nihaî ameliyat da yapılabilir. Apse gelişmeden başvuru halinde nihaî ameliyat planlanır. Ameliyatların temel hedefi hastalıklı dokunun çıkarılmasıdır. Bu çıkarma işlemi sonrasında bir yara boşluğu kalacaktır. Kalan yaranın kapatılma şekilleri farklı ameliyat teknikleri demektir. Bu teknikler esas olarak iki gruptur. Birinci grupta yara tam kapatılmaz, kendiliğinden iyileşmeye bırakılır. Bu yöntemle uzun zamanda (1-3 ay) iyileşme olur. Ama tekrarlama ihtimali çok düşüktür. İkinci grupta yara kapatılır. Bu yöntem grubunun avantajı yara kısa sürede iyileşir; ama tekrarlama ihtimali biraz daha yüksektir. Kaç günde işe dönerim? Ameliyat yarasının büyüklüğüne ve ameliyat yöntemine göre 1-2 haftalık istirahat sonrası kişi işine dönebilir. Bu istirahat süresi içinde hasta istediği gibi yatabilir, gezebilir, banyo yapabilir; sadece ağrı oluşturduğu ve yaraya zarar verebileceği için oturması istenmez. Hastalık tekrar eder mi? Evet edebilir. Kıl dönmesi hastalığı tekrara meyilli bir hastalıktır. Bu sebeple tekrarı en az olan yöntemle tedavi edilmelidir. Nasıl korunabilirim? Ameliyat sonrası kuyruk sokumu bölgesinin kuru ve kılsız tutulması gerekir. Bu amaçla kıl temizliği ve kumaş artıklarının bölgeden uzaklaştırılması iyi olur. Opr. Dr. Alaattin Öztürk - Sema Hastanesi, Genel Cerrahi Uzmanı