Premier Lig'de oynamanın şartı olan 'milli olma' kriterini yerine getiren kaliteli isimler arasında çok sayıda siyahî
oyuncu bulunuyor.
Arsenal,
Chelsea,
Liverpool, M.
United,
Tottenham,
Everton başta olmak üzere birçok kulübün başarısı için ter dökenler arasında
Afrika,
Brezilya ve haritada yerini göstermekte zorlandığımız
ülkenin 'siyahileri' bulunuyor.
Drogba, Adebayor, Mwaruwari,
Nicolas Anelka, Yakubu Aiyegbeni, Obafemi
Martins, Ferdinand, Salomon
Kalou gibi yüzlerce siyahî oyuncu var.
Siyahîler
takımlarının başarısı için sahada ter dökerken, kenar yönetiminin tamamını beyazlar oluşturuyor.
Premier Lig, 16 yılı geride bırakırken, şu ana kadar sadece iki siyahî
teknik adam takım çalıştırdı. Bu isimler Fulham'da görev alan
Tigana ve Newcastle'ı çalıştıran Ruud Gullit. Bu iki ismin ortak özelliği ise '
yabancı' olmaları. Gullit, Surinam asıllı
Hollandalı, Tigana ise
Mali asıllı
Fransız.
Siyahîler sahada, beyazların kenar yönetiminde olmasına
isyan edenlerin başında ise Beşiktaş'tan hatırladığımız Les Ferdinand geliyor. Ferdinand, siyahilere karşı 'gizli bir ırkçılığın' olduğunu belirterek, Roy Keane ve Paul Ince örneğini veriyor. Her iki
futbolcu da
kariyer olarak aynı düzeyde olmasına rağmen Keane futbolu bırakınca Sunderland'ın başına geçti, Paul Ince ise kendini ispat için Championship takımlarından Wolverhampton'ı çalıştırıyor. Roy Keane'a sonuna kadar açılan kapılar, Paul Ince için sıkı sıkıya kapatılıyor. Les Ferdinand, 5 yıllık teknik adamlık eğitiminin 3. yılında olduğunu belirterek, "Sonuç değişmeyecek. Uzun bir eğitimin sonunda Premier Lig kapısı yine açılmayacak." diyor. İstatistiki veriler Ferdinand'ı haklı çıkarıyor.
İngiltere'deki 92 profesyonel takımdan sadece yüzde 1'ini siyahi teknik adam çalıştırıyor. O yüzde 1'lik isim ise Paul Ince.
Siyahi teknik adam olmamasına isyan eden sadece Ferdinand değil. İngiltere'de yılın
futbolcusu seçilen ilk siyahi isim olan John Barnes de 'futbolda siyahlara karşı gizli bir ambargonun' olduğuna inanıyor. Futbolu bıraktıktan sonra 1999-2000 sezonunda Celtic'te yardımcı antrenörlik yapan John Barnes, o tarihten sonra gittiği her kulübün kapısından 'ret' cevabı alınca, teknik adam olma hayaline nokta koydu. Futbol bilgisi açısından üst düzey olan John Barnes, 79 kez milli formayı giydi.
Beyaz teknik adam egemenliği sadece Premier Lig'de yaşanmıyor. Hollanda,
İtalya,
Almanya,
Fransa ve
İspanya liglerinde mücadele eden her takımda 'siyahî' oyuncu mutlaka varken, bu ülkelerde siyahî teknik adam sayısı sadece Barcelona'yı çalıştıran Frank
Rijkaard ile temsil ediliyor. Nüfusunun önemli bir bölümünü Surinamlıların oluşturduğu Hollanda'da siyahî teknik adam olarak sadece Ruud Gullit görev yaptı. Gullit, Feyenoord'u çalıştırırken, Rijkaard 'siyahilere milli takımda ayrımcılık yapılıyor' iddiaları üzerine 1998-2000 arası milli takımı çalıştırdı. Ancak bu görev, Rijkaard'ın meziyetinden çok eleştirilerin dozunun yüksekliğine bağlandı.
Avrupa'da siyahî teknik adam olmaması belki normal olabilir. Ancak aynı durum karşımıza geçtiğimiz günlerde sona eren Afrika Kupası'nda da çıktı.
Gana'nın ev sahipliği yaptığı ve 16 ülkenin mücadele ettiği kupada kenar yönetimini yine beyazlar oluşturdu.
Mısır,
Sudan ve
Zambiya milli takımlarını kendi ülke vatandaşları çalıştırdı.
Angola'yı ise
Portekiz vatandaşı Angola kökenli L.Oliveira Gonçalves çalıştırdı. Gonçalves 'siyahî' renkliydi. Mısır'ın şampiyonluğu ile biten kupada ağırlıklı kenar yönetimi Alman ve Fransızlardan oluştu. Kupada mücadele eden takımların tamamına yakını siyahi oyunculardan oluşurken, kenar yönetimi beyazlardan oluşuyordu.
Türkiye liginde ise şu ana kadar sadece 2 siyahi teknik adam görev yaptı. Fenerbahçe'yi çalıştıran Didi ve Beşiktaş'ı çalıştıran Tigana, lig tarihimizin siyahi hocaları oldu. Beşiktaş'ta uzun yıllar kalecilik yapan Sadri Usuoğlu ise 1952 yılında Milli Takım'ı kısa süreli çalıştırdı. Milli Takım'ın başında 2 maça çıkan Usuoğlu'nu farklı kılan siyahi rengiydi.
AFRİKA KUPASI'NIN BEYAZ HOCALARI
Gana: Claude Le Roy-Fransa
Fildişi Sahilleri: Gerard Gili-Fransa
Nijerya:
Berti Vogts-
Almanya
Kamerun: Otto Pfister-Almanya
Senegal: Henryk Kasperczak-
Polonya
Gine: Robert Nouzaret-Fransa
Mali: Jean François Jodar-Fransa
Nambiya: Arie Schans-Hollanda
Fas: Henri Michel-Fransa
Tunus: Roger Lemerre
Benin: Reinhard Fabisch-Almanya
G.Afrika Cum.: C.A. Perreira-Brezilya
HASAN CÜCÜK