DW Türkçe’den Hediye Levent’e konuşan PYD Sözcüsü Salih Müslim, "Kuzey Suriye’deki Kürtlerin dağınık olmasının herkese zarar verdiğini" söylüyor.
"Kürtlerin dağınık olmasından Kürt düşmanlarının faydalandığını ve Kürtlerin düşmanları tarafından kullanıldığını" ifade eden Müslim, "En sonunda örneğini de gördük. Bir Kürt gidip Libya’da halklarla savaşıyor. Neden? Kürtlerin burada sorumluluğu var. En azından Kürtlerin bir araya toplanması, kırmızı-yeşil çizgilerin çizilmesi lazım" görüşünü dile getiriyor.
Oluşuma katılan partilerin ve hareketler arasında yerel Arap ve Süryani siyasi yapılar da bulunuyor. Bu hareketlerin, Suriye’nin kuzeyinde 2014 yılında ilan edilen yönetime katıldıkları ve PYD ile ilişkilerini sürdürdükleri biliniyor.
Peki, zaten birbirleri ile iyi ilişkileri olan siyasi hareketler neden yeni bir çatı yapı kurma ihtiyacı duydu?
DW analizinde bu soruya şöyle yanıt veriliyor:
“Suriye’nin kuzeyindeki yönetime Araplar ve Süryaniler de katılıyor. Ancak bölgedeki Kürt hareketlerin hamleleri bölgedeki durumun seyrinde belirleyici nitelikte. Kürt hareketlerin kuruluşları ve hamleleri de Irak’taki ve Türkiye’deki Kürt hareketlerden doğrudan etkileniyor.
Öte yandan Irak’taki Erbil merkezli KDP ve Süleymaniye merkezli KYB hareketleri arasındaki Kürt siyasi çekişmelerinin benzeri Suriye’nin kuzeyinde de yaşanıyor.
2011 yılında kurulan ve bünyesinde birkaç siyasi parti ve hareketin yer aldığı Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ile PYD arasında Türkiye ile ilişkiler, Suriye Kürtlerinin geleceği nasıl olmalı gibi konulara ilişkin tartışmalar, Şam ile yürütülen müzakerelere ve Suriye dış muhalefetine bakış gibi başlıklara dair sorunlar olduğu biliniyor.
İki hareket arasında uzlaşma sağlanması için çok kez girişimde bulunuldu, ancak bu girişimler yakın zamana kadar başarısız oldu. Son olarak ABD’nin ve kısmen Fransa’nın devreye girmesi ile PYD-ENKS arasında görüşmeler yeniden başladı. Bu görüşmelerden de henüz sonuç yok, ancak taraflar "görüşmelerin devamı konusunda kararlılık" vurgusu yapıyor.
Suriye’nin kuzeyinde 25 partiyi ve hareketi tek çatı altına toplayan oluşumun kurulmasının en önemli sebeplerinden birinin de PYD-ENKS görüşmeleri olduğu belirtiliyor.
Buna göre, ilk aşamada zaten birbirleri ile ilişkisi olan ancak ortak karar mekanizması olmayan yapılar bir araya gelecek. İkinci aşamada, Kuzey Suriye’nin iki önde gelen hareketi PYD ve ENKS arasındaki müzakereler yeni çatı yapı tarafından oluşturulan 7 kişilik heyet üzerinden yürütülecek.”
ENKS’nin sadece PYD ile görüşme konusunda ısrarcı olduğunu belirten Salih Müslim, "PYD bir parti ama bütün halkı temsil etmiyor… (Yeni çatı oluşum) Bunlar bir tarafı temsil ediyor. Hem ENKS ile hem de diğer partilerle konuşacaklar. Ortak bir şey olursa daha iyi olur" değerlendirmesini yapıyor.
Bunun sadece PYD meselesi olmadığını, 25 parti ve hareket daha bulunduğunu ifade eden Müslim, PYD'nin diğerleri adına konuşamayacağını söylüyor ve ekliyor:
"Her parti kendi özgünlüğünü koruyacak şekilde, ileride ABD ile ENKS ile veya kiminle görüşülecekse bütün partilerin adına konuşacak bir heyet oluşturulur."
Suriye Kürtleri Demokratik Sol Partisi Genel Sekreteri ve PYD-ENKS görüşmelerini yapan heyetin üyesi Salih Gedo da Kuzey Suriye’deki Kürt hareketler arasında uzlaşmanın ekonomik durum ve Suriye’deki yeni siyasi yapıya katılım gibi boyutlarına dikkat çekiyor.
Korona salgını ile birlikte Kuzey Suriye’deki ekonomik durumun zorlaştığını belirten Gedo, “İki ay önce bizi Irak Kürdistanı'na bağlayan geçitler insani yardım dahil bütün geçişlere kapandı. Ekonomik durum çok kötü ve ABD tarafından (yeni yaptırımları öngören) Sezar yasasının uygulanması halinde durum genel olarak Suriye halkı için çok daha kötü olacak" diyor.
Gedo’ya göre çatı yapının kurulması, ENKS ile uzlaşma yönünde yapılan girişimler Suriye’deki yeni siyasi yapının şekillenmesi sürecinde önemli bir aşama olabilir:
"Tahminlerime göre önümüzdeki günlerde, Kürt hareketinin veya Suriye'deki Kürt söyleminin bir sonraki aşamaya için birleşmesine yol açabilecek büyük gelişmeler olacak.”
