Türk araştırmacılar, zor arazi koşullarında böceklerdeki gibi yüksek hareket kabiliyeti ve hayatta kalma becerisine sahip altı bacaklı robot "SensoRHex"in tasarım ve üretimini tamamladı. TÜBİTAK desteğiyle ODTÜ’lü ve Bilkent’li araştırmacılar tarafından Türkiye’de ilk kez üretimi gerçekleştirilen robot, böceklerdeki gibi merdivene tırmanma, seri şekilde zıplama, çok hızlı koşma ve takla atma gibi hareketleri yapabiliyor. Uzmanlar, robotun bu özellikleri ile mayın arama ve afet durumlarında başarıyla kullanılabileceğini belirtiyor. Bilkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Uluç Saranlı, ODTÜ öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. Afşar Saranlı ve Yrd. Doç. Dr. Yiğit Yazıcıoğlu’nun ortaklığında geliştirilen çok bacaklı robot "SensoRHex"in temel tasarımını ve prototip üretimini tamamladıklarını bildirdi. Yrd. Doç. Dr. Afşar Saranlı, 2 yıl önce TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Grubu tarafından 250 bin TL ile maddi destek alan "SensoRHex" isimli robotun, özellikle arazi şartlarında çalışabilecek, otonom davranışlı algılayıcılar yardımıyla pek çok işi yerine getirebilecek özelliklere sahip olduğunu söyledi. Robotun, pek çok elektronik devreden oluştuğunu, kamera ve bilgisayar yazılımı arasında iletişim kurarak görüntü işleme ve algılama konularında oldukça ileri özelliklere sahip olduğunu anlatan Dr. Saranlı, çalışmalarının sonraki aşamalarında, robotun kendi kendine çevresini algılayıp karar verebilmesini sağlayacak araştırmaları sürdürdüklerini kaydetti. ASIL AMAÇ ARAMA KURTARMA VE MAYIN TEMİZLEME Saranlı, çok bacaklı robotun taşlık, kayalık, ağaçlık mekanlar gibi zor arazi koşullarında yüksek hareket kabiliyetine sahip ve kendi başına çalışabilecek özellikler taşıdığını belirterek, böylece merdiven tırmanma, seri şekilde zıplama, çok hızlı koşma, yüksek eğimleri geçme, çukur üzerinden atlama ve suda yüzebilme gibi özellikleri taşıyacağını anlattı. Robotun geliştirilmesiyle ilgili proje ekibinin çalışmalarını sürdürdüğünü dile getiren Saranlı, robotun asıl kullanım alanının afetlerde arama kurtarma, ileri istihbarat ya da mayın temizleme gibi uygulamalar olduğunu kaydetti. Saranlı, robotun kullanım alanlarıyla ilgili şu bilgileri verdi: "Robotun en önemli özelliği bir noktadan bir noktaya kendi kendine gidebilecek hareketliliğe sahip olması. Güneydoğu’da ya da mayın tarlalarının olduğu bölgelerde çok karmaşık yüzeyler olduğu için robotların kendi başlarına bu yüzeylerin üzerinden geçebilmeleri çok mümkün olmuyor. Bu robot, bu sorunları çözebilecek bir platform olduğu için üzerine diğer mayın arama donanımları koyulduğu takdirde uygulamalarda başarıya ulaşabilecek bir yapıya sahip. Bu robotun üzerine koyabileceğimiz algılayıcı yelpazesi çok büyük. Gerek elektronik, gerekse mekanik alt yapısı modüler bir tasarıma sahip. Bunun dışında en önemli gördüğümüz gelişme ise, öğrenci grubumuzla Türkiye’ye bu bilgi dağarcığını getirmiş olmamız." "TÜRKİYE’DEKİ İLK ARAŞTIRMA EKİBİ" Araştırma ekibinden Yrd. Doç. Dr. Uluç Saranlı da, Türkiye’de "doğal şartlarda faaliyet gösterebilecek bu tür çok bacaklı robotlar" üzerine çalışan ilk araştırma ekibi olduklarını bildirdi. Bacaklı robotları diğerlerinden ayıran en önemli özelliğin, pek çok robotun yapamayacağı engebeli arazilere gitmek olduğunu dile getiren Dr. Saranlı, "Ne tekerlekli ne de paletli çalışılan bu ölçekteki herhangi bir robotun, bacaklı robotların yapabildiklerini yapabilmesi mümkün değil. Doğada yüksek hareketliliğe sahip tüm hayvanların bacaklı olması bize bunu ispatlıyor" diye konuştu. Bu robotun, insan hayatının riske atılmaması gereken durumlarda kullanım için son derece uygun olduğunu vurgulayan Saranlı, robotun yaklaşık olarak 60 santimetre boyunda, 50 santimetre eninde, 9 kilogram ağırlığında ve yaylı bacakları sayesinde yüksek esneklik kabiliyetine sahip olduğunu söyledi. Robotun biyolojik olarak böceklerin koşma davranışına çok yakın özellikler göstereceğini, ileride bir gövde eklemi aracılığı ile de kıvraklığının arttırılacağını belirten Saranlı, böylece yüksek hızda koşabilen leopar, çita gibi hayvanların hareketlerine benzer davranışlar gerçekleştirebileceğini kaydetti. Saranlı, robotun bacaklarının çıkartılması ve yerine su paletlerinin takılmasıyla su altında da çok kıvrak olabileceğine işaret etti. Yrd. Doç. Dr. Saranlı, TÜBİTAK ve AB desteğiyle orta boyda robotların elektromekanik tasarımı ve davranışsal kontrolü üzerine yürüttükleri projelerinin, doktora ve doktora sonrası araştırmaları için bulunduğu ABD’nin Michigan ve Carnegie Mellon Üniversitelerinin ortaklığı ile geliştirilen altı bacaklı "RHex" robotunu temel aldığını, ancak önemli elektronik, mekanik ve algılayıcı yeniliklerine sahip olduğunu sözlerine ekledi. AA