İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) hazırladığı Kağıt, Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi Raporu'na göre, Türkiye'de sektörün ihracatı 2006-2013 döneminde 3 kat artışla 2 milyar dolar oldu. İhracatın yarıdan fazlasını temizlik ve tuvalet kağıtları ile bebek bezi ürün grubu oluşturdu.

Raporda kağıt sanayinde rekabet gücü artışı için endüstriyel ormanların kurulması, selüloz üretiminin stratejik ürün olması, atık kağıtların geri kazanımının iyileştirilmesi, finansman olanağı sağlanması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi önerildi.
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) kağıt sanayi meslek komiteleri ve sivil toplum kuruluşları katkılarıyla oluşturulan 'Kağıt, Kağıt Ürünleri ve Basım Sanayi Sektör Raporu' açıklandı. Buna göre 2006-2013 döneminde Türkiye kağıt ve kağıt ürünleri sanayi üretimi yüzde 45,9 artarak ortalama imalat sanayi üretim büyümesinin üzerine çıktı. Sektör ihracatı 2006-2013 döneminde 3 kat artarak 2 milyar dolara yükselirken, ihracattan en yüksek payı 1,2 milyar dolar ile temizlik ve tuvalet kağıtları ile bebek bezi ürün grupları aldı. Sektörün ithalatı ise 2013 yılında 3,2 milyar dolar oldu. İhalattan en yüksek payı da 2 milyar dolar ile kağıt ve kartonlar aldı.

Açılış konuşmasını yapan İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Özhamaratlı, "Kağıt ve basım sanayi dışa bağımlı bir sektör. Yıllık 1,2 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı söz konusu. İthalatta KKDF'nin kalkmış olması, kağıt sanayimize bir nebze de olsa nefes aldıracaktır." dedi.

TÜRKİYE KAĞIT TÜKETİMİNDE DÜNYA DOKUZUNCUSU

Rapora göre Türkiye dünya kağıt sanayi üretiminden yüzde 1,37, ihracatından ise yüzde 1 pay alırken, 5,7 milyon ton tüketimi ile dünyanın dokuzuncu büyük ülkesi oldu. Türkiye'nin kağıt ihracatında en önemli pazarları AB, Ortadoğu ile Kuzey ve Orta Asya bölgeleri olurken, en çok satış sırasıyla Irak, İran ve İngiltere'ye yapıldı. Dünya kağıt ve ürünleri sanayinde en büyük ihracatçı ülke 24,2 milyar dolar ile Almanya olurken, ithalatta ilk sırayı 17,3 milyar dolar ile ABD aldı. Üretim ve tüketimde Çin birinci oldu.

İÇ PAZARDA TALEP ARTIŞI İHRACATI AZALTTI

Türkiye'de 2013 yılı itibariyle kağıt üretimi 3 milyon 92 bin ton olurken, tüketimi ise hızla genişleyerek 5,7 milyon ton olarak gerçekleşti. Tüketimden en yüksek payı yüzde 40 ile oluklu mukavva aldı. Kağıt ve kağıt ürünleri sanayinin net döviz açığının 2013 yılında 1,2 milyar dolar olduğu belirtilen raporda, ihracatın potansiyele ve kapasiteye göre düşük kaldığı, bunun nedeni olarak hızlı büyüyen iç pazarın yarattığı talep artışı gösterildi. Bu durumun üretim ve ihracatı sınırladığı ancak ithalatın önünü keserek net döviz kazancına katkı sağladığı belirtildi.

Sermaye, teknoloji ve enerji yoğun bir sektör olan kağıt ve kağıt mamulleri sanayinin en rekabetçi olduğu alt sektörler; ev ve temizlik kağıtları, kağıt-karton ambalaj ürünleri ve oluklu mukavva oldu. Kağıt sanayinin girişim, üretim değeri ve katma değer olarak ortalama yüzde 50 oranla en yüksek payı alan alt sektörü ise oluklu kağıt ve karton ile mamulleri oldu.

Raporda 2012 yılı itibariyle kağıt ve kağıt ürünleri imalatı sanayinde rakamlar; girişim sayısı 2 bin 201, istihdam 49 bin 581 kişi, üretim değeri 15,4 milyar TL, yaratılan katma değer 3 milyar TL ve yatırım tutarı 1,3 milyar TL olarak gerçekleşti. Ar-Ge harcamaları 2013 yılında 5,1 milyon TL, Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam sayısı 57, patent sayısı 15, marka tescili 3 bin 616 adet, tescil edilen endüstriyel tasarım sayısı ise 120 oldu. Hem ülkenin gelişmişlik, hem de sektörün büyüme potansiyelinin göstergesi olan kişi başı kağıt tüketimi ise 2013 yılında 73,8 kg olarak gerçekleşti.

Türkiye'de basılan kitap sayısı rakamlarının da yer aldığı rapora göre; 2008 yılında 163 milyon olan bandrollü kitap sayısı 2013 yılında 330 milyon adete çıktı. Türkiye'de basılan 536 milyon adet kitabın yarısına yakınını ise ücretsiz dağıtılan ders kitapları oluşturdu.

HAMMADDE OLAN SELÜLOZDA DIŞA BAĞIMLILIK REKABETİ ZORLAŞTIRIYOR

Raporda sektörün en güçlü olduğu yönler arasında; atık kağıt dönüştürme kapasitesi, kağıt-karton ambalaj, oluklu mukavva ve temizlik kağıtlarındaki güçlü üretim kapasitesi ve yüksek teknoloji kullanımı gösterildi. Sektörün zayıf yönleri arasında ise; ana hammadde olan selülozda yurtdışına bağımlı olunması, orman varlıklarının iyi kullanılmaması ile endüstriyel ormancılığın olmaması gibi maddeler öne çıktı. Raporda, Türkiye'de kağıt yapımına elverişli odun fiyatlarının 70-80 dolar/ton arasında değişirken, dünyada bu fiyatın 20-30 dolar/ton seviyesinde olduğu, selüloz ve kimyasallarda dışa bağımlılığın döviz kurlarındaki artışlar ile maliyetleri daha da yükselttiğine dikkat çekildi.
CİHAN