Ek malî kaynağın sağlanabilmesi için konulan harç parası 14 yıl geçmesine rağmen hâlâ alınıyor. TOKİ, gelişmiş hiçbir ülkede örneği bulunmayan bu uygulamayla son 4 yılda 314 milyon lirayı kasasına aktardı. Vatandaşlardan toplanan parayla lüks konut projeleri yapması ise tepki çekiyor.

Yurtdışı harç pulu parası 2001 yılında yaşanan ekonomik krizin devlete olan etkilerini azaltmak amacıyla alınmaya başlayan yurtdışı harç pulu uygulaması TOKİ’yi ihya etmeye devam ediyor. 2001 yılında ihtiyaç duyulan ek malî kaynağın sağlanabilmesi amacıyla alınan harç parasının 14 yıl geçmesine rağmen devam etmesi vatandaşlar tarafından tepkiyle karşılanıyor. İlk önce 50 dolar olarak alınan pul parası 2002’de 70 lira olarak belirlenirken bu meblağ çeşitli meslek gruplarına tanınan istisnalar kaldırılarak 2007’de 15 liraya düşürüldü. Harç pulundan elde edilen gelir TOKİ’ye aktarılırken TOKİ’nin kasasına buradan 2010’da 72 milyon, 2011’de 90 milyon, 2012’de 67 milyon 2013’te ise 84,6 milyon TL lira aktarıldı. Dar gelirliler için sosyal konut yapılması amacıyla yüz milyonlarca liranın aktarıldığı TOKİ’nin ise birçok ilde inşa ettiği lüks konutlar bu verginin varoluş amacının sorgulanmasına neden oluyor.

Öte yandan bu uygulama yolcuların da tepkisini çekiyor. Alınan bu meblağın sebepsiz olduğunu savunan yolcular, kendilerinden Deli Dumrul gibi ücret alındığını ileri sürüyor. Havaalanlarındaki maliye veznelerinden tahsil edilen harcı yatırmadan yurtdışına çıkış yapılamazken harç pulu almayı unutan birçok yolcu pasaport kontrolünde havaalanı girişlerindeki veznelere yönlendiriliyor. Bu durum ise yolcuların uçağa da geç binmesine sebep oluyor. Muhalefet partileri hiçbir ülkede uygulanmayan ve çağ dışı kalan harç pulu parasının Anayasa’ya aykırı olduğunu, ekonomik krizin üzerinden yıllar geçmesine rağmen neden kaldırılmadığını soru önergeleriyle Meclis’e taşımıştı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2011’de Meclis’te konuyla ilgili milletvekillerinin sorularını cevaplarken harç pulunun vatandaşlara bir zahmet olduğunu kabul etmişti.

Şimşek, harç ücretlerinin bilet fiyatlarına dahil edilmesi için THY başta olmak üzere birçok havayolu firmasıyla görüştüklerini ancak biletlerin farklı kanallardan alınması nedeniyle söz konusu firmaların konuya olumlu bakamadıklarını söylemişti. Şimşek, ‘’Aslında yurtdışı çıkış harcından elde ettiğimiz gelir TOKİ’ye gitmeseydi, merkezi hükümete gelseydi, ben bu uygulamayı kaldırırdım.’’ demişti. CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın ise yurtdışı harç pulu parasının kaldırılması için 2013’te Meclis’e kanun teklifi vermişti.

Ayaydın, teklifinin gerekçesinde yurtdışına çıkış harcının Türkiye’nin büyük döviz sıkıntısı çektiği 1970’li yıllarda yurtdışına çıkışları caydırmak ve bu yolla döviz tasarrufu yapabilmek amacıyla dış seyahat harcamaları vergisi adı altında konulmuş bir uygulama olduğu hatırlatarak, “Böylesi bir uygulamanın gelişmiş ülkelerde örneği bulunmamaktadır. Tüm bunlardan daha önemlisi ise yurtdışına çıkış harcı uygulamasının içerdiği hukuksuzluktur. 2010 yılındaki referandum sonucu yapılan anayasa değişiklikleri ile vatandaşların yurtdışına çıkma hürriyetinin, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hakim kararına bağlı olarak sınırlanabileceği hükmü kabul edilmiştir.

Böylelikle vergisel yükümlülük kapsamında yurtdışına çıkış yasağı getirilmesi uygulamasına son verilmiştir. Bir yandan vatandaşların seyahat özgürlüğünün genişletilmesi söz konusu iken, diğer yandan yurtdışı çıkış harcı uygulaması ile fiili bir engel getirilmesi kabul edilemez bir tutumdur.” ifadelerini kullanmıştı.ZAMAN