Amerikan gazetesi Washington Post, Türkiye ile ABD arasında yaşanan rahip Andrew Brunson’la ilgili krizin perde arkasını yazdı. 

Gazetenin iddiasına göre, ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan NATO Zirvesi’nde bir takas anlaşması yaptı ancak Türkiye bu anlaşmaya uymadı. Gazete, Trump’ın Erdoğan ile dün ‘kin dolu’ bir telefon konuşması yaptığını yazdı. Bir Beyaz Saray yetkilisi ise “Türkiye gerçek bir fırsatı kaçırdı” dedi. ‘Yumruk çakma, sonra kin dolu bir telefon görüşmesi: Trump’ın Türkiye’deki Amerikalı bir pastörü özgürleştirme anlaşması nasıl çöktü” başlıklı haberdeki iddialar şöyle:

Washington Post’un haberi şu ifadelerle başlıyor: “Başkan Trump, elinde bir anlaşma olduğunu düşünüyordu. Ay başında Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la yaptığı NATO görüşmesi gülümseme, yumruk çakma ve Trump’ın Andrew Brunson’ın serbest kalacağına inandığı bir anlaşmayla bitmişti. Bu, karambolde varılmış başarılı bir anlaşmaydı; bizzat Trump tarafından yapılmıştı; İsrail’de terör suçlamasıyla cezaevinde olan bir Türk vatandaşı takas edilecekti. Fakat çarşamba günü, bir Türk mahkemesi pastörü eve göndermek yerine mahkemesi devam ederken ev hapsinde tutulmasına hükmedince, görünüşe göre anlaşma çöktü.”

Habere göre, Trump 14 Temmuz’da, NATO zirvesinden İskoçya’da kendisine ait olan golf kulübüne gittiğinde, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu aradı. İsrail’den yapılan açıklamada “Görüşmede Suriye ve İran başta olmak üzere bölgesel gelişmelerden kaynaklanan güvenlik ve diplomasi sorunları görüşüldü” dense de, Trump Netanyahı’dan İsrail’de tutuklu olan Ebru Özkan’ın serbest bırakılmasını istedi. Ve Özkan bir gün sonra, 15 Temmuz’da İsrail’den Türkiye’ye sınırdışı edildi.

Gazete, Özkan’ın bırakılması sonrası Brunson’ın ilk duruşmada tutukluluğuna karar verilmesinin, ardından da ev hapsine çıkarılmasının öfke yarattığını yazdı. Haberde, “Perşembe sabahına gelindiğinde, Amerikan yönetimin şaşkınlığı hiddete dönüşmüştü” ifadelerini kullandı. Habere göre Trump, perşembe günü Erdoğan’la ‘kin dolu’ bir telefon görüşmesi yaptı. Ardından da ABD’nin Türkiye’ye ‘kapsamlı yaptırımlar uygulama’ kararını açıkladı.

Trump’ın bir danışmanı Washington Post’a demecinde, Türk tarafının ‘Brunson için taleplerini artırarak kazık attığını’ söyledi. Gazete Türkiye’nin tam olarak ne talep ettiğinin bilinmediğini yazdı ancak Ankara’nın Washington’a yönelik ‘uzun bir şikâyet listesi’ olduğunu hatırlattı. Bunlar arasında da Fethullah Gülen’in iade edilmemesini, Reza Zarrab davasını ve F-35 savaş uçaklarının teslimatını engelleme yönündeki Kongre girişimlerini sıraladı.

 

Washington Post’a konuşan bir dizi Amerikan yönetimi yetkilisi ve anlaşmaya dair bilgi sahibi kişiler, ‘anlaşmanın koşullarının yanlış anlaşmaya yol açmayacak şekilde net olduğunu’ savundu. İsmi açıklanmayan bir Beyaz Saray yetkilisi de, “Türkiye gerçek bir fırsatı kaçırdı. Pastör Brunson bir pazarlık malzemesi değildir” dedi.

Washington Post, Donald Trump’ın kendine has başkanlık yöntemini de analiz ederek, yaşananlara şu ifadelerle yorumladı: “Trump, dünya liderleriyle görüşmelerde en iyi müzakerecinin kendisi olduğunu düşünüyor. Karşısındakinin nasıl biri olduğunu anlama, şahsi bağ kurma ve en iyi anlaşmayı yapma becerisiyle övünüyor. Telefon konuşmalarında ve yabancı devlet başkanları ile başbakanlarla görüşmelerde başıboş takılıyor; tarihe, protokole ve dış politika uzmanlarının kendisi için hazırladığı yığınla brifing yazısına pek az dikkat ediyor.  Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakın zamandaki görüşmeleri henüz neticeye bağlanmadı. Fakat Erdoğan, yani Trump’ın Brüksel’deki zirvede diğer NATO üyelerini eleştirirken övgü için ayrı tuttuğu müttefiki, açıkça bir hayal kırıklığı oldu.”

Gazete, rahip Brunson’ın kaderinin, seçmen tabanının önemli bir kısmı evanjelist Hristiyanlardan oluşan Trump için büyük önem taşıdığını da vurguladı.

Gazeteduvar