Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yasama organı Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi, Başkan Yardımcısı Mike Pence ve kabine üyelerinin kısa süre içinde 25'inci maddeye göre harekete geçmemesi hâlinde bu hafta içinde ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik azil safhasına geçmeye hazırlanıyor.

Demokrat Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, meslektaşlarına bir "ültimatom" mektubu yollayarak Trump'ı ülkeye "acil" bir tehdit olarak nitelendirdi.

Pazartesi akşamı Temsilciler Meclisi, Pence'e "25'inci maddeye göre harekete geçmesi için çağrıda bulunan", ancak bağlayıcılığı olmayan bir tasarıyı görüşecek. 

Tasarının bu akşam tüm üyelerden destek almaması durumunda tasarı salı günü oylanacak. Pelosi, tasarı geçtikten sonra Pence'e Trump'ın başkanlık yetkilerini elinden alacak 25'inci maddeyi yürürlüğe koyması için 24 saat vereceklerini, aksi takdirde azil safhasına geçeceklerini duyurdu.

Pelosi, "Anayasa ve demokrasimizi korumak için hızlı hareket edeceğiz, çünkü bu Başkan ikisine de mevcut olarak tehdit oluşturuyor." diye konuştu. Temsilciler Meclisi Başkanı, "Gün geçtikçe bu Başkan'ın demokrasimize saldırıları yoğunlaşıyor, o yüzden hemen harekete geçmeliyiz." dedi.

Pelosi, acil harekete geçilmesi çağrısının gerekçelerinden birinin Trump'ın görevi 20 Ocak'ta devretmesi olduğunu ifade etti. 

T24'ün haberine göre üst düzey Demokratlar, azil işlemlerinin hafta ortasında başlatılabileceğini dile getirdi.

Geçen hafta Trump yanlısı binlerce protestocu, Joe Biden'ın seçim zaferini resmileştirecek oturum gerçekleştirilirken Kongre binasının çevresini kuşatmıştı. 

Bir grup Cumhuriyetçi Kongre'ye ev sahipliği yapan Kapitol Binası'nın içine girdi. İşgal esnasında 4 kişi hayatını kaybetti. Kapitol'de güvenlik sağlandıktan sonra oturum devam etti ve Biden'ın zaferini resmileştiren Seçmenler Kurulu oyları sayıldı.

John F. Kennedy'nin 22 Kasım 1963'te öldürülmesinden sonra kaleme alınan 25'inci madde, mevcut başkanın görevini yapamayacak hâle gelmesi durumunda görev değişikliği yapılabilmesini hedefliyor.

Maddenin 4'üncü bölümü, başkanın görevi yürütemeyecek hâle gelse bile görevi bırakmayı kabul etmemesi durumunda yapılabileceklerden söz ediyor.

Bazı uzmanlara göre 25'inci madde yazılırken Kongre üyeleri fiziki ve ruhi problemlerden söz ediyordu. Bazı akademisyenler ise maddenin görevdeki başkan "ülkeye tehlike oluşturmaya başladığı zaman" kullanılabileceğini iddia ediyor.

25'inci maddenin işletilebilmesi için Pence'in ve kabinesinin çoğunun Trump'ın görevi devam ettirmeye uygun olmadığını iddia etmesi gerekiyor.

Trump bu durumda başkanlık yapabilecek durumda olduğu itirazında bulunabilir. Yine Pence ve kabinenin çoğu bu iddiaya karşı çıkmazsa Trump iktidarda kalır. Pence ve kabine, Trump'ın itirazına rağmen şikâyetlerini sürdürürlerse son kararı Kongre veriyor. 

Kongre'nin iki kanadının üçte ikisi de Trump'a karşı oy kullanırsa Başkan, 25'inci madde ile görevden alınır.

Azledilmek başkanın görevden alınması anlamına gelmiyor. Azil safahatı, Temsilciler Meclisi'nin Trump'a suçlama yöneltip suçlamaları Senato'ya göndermesinden ibaret. 

Eğer Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesi başkana suçlamaların yöneltilmesini kabul ederse dosya Senato'da görülüyor. Senato daha sonra başkanın suçlu olup olmadığını belirlemek için duruşmalar gerçekleştiriyor. 

Anayasaya göre bir başkanın suçlu bulunup görevden alınması için Kongre'nin üçte ikisinin oyu gerekiyor.

Başkanların azledilmesi için "üst düzey suç ve kötü davranış" işlemiş olması gerekiyor. 

The Guardian'a konuşan ABD Anayasa profesörü Frank Bowman, Trump'ın halkı isyana teşvik etmekle veya ABD hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlanabileceğini ifade etti. 

Bowman, Trump'a "Anayasa'ya sadık kalmamak" gibi daha genel bir suçlama da yöneltilebileceğini ifade etti.