Emekli Korgeneral ve Trump döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi'nin kurmay başkanı olan Kellogg Reuters'e verdiği demeçte, 31 ülkeden oluşan ittifakın bir üyesinin gayri safi yurt içi hasılasının en az yüzde 2'sini savunma için harcamaması durumunda, o ülkenin Kuzey Atlantik Anlaşması kapsamındaki 5. Madde korumalarının kaldırılmasını destekleyeceğini vurguladı.
Beşinci Madde, Avrupa merkezli ittifakın bir üyesine yönelik saldırının tüm üyelere yapılmış sayılacağını ve ittifak üyelerinin uygun şekilde karşılık vermesi gerektiğini belirtiyor. Bu made olmadan, bir üye ülkenin diğer NATO üyelerinin yardımına geleceği garanti edilemiyor.
Aynı zamanda eski Başkan Yardımcısı Mike Pence'in ulusal güvenlik danışmanlığını da yapan Kellogg, "Geldiğim yerde ittifaklar önemlidir. Ama eğer bir ittifakın parçası olacaksanız, ittifaka katkıda bulunun, ittifakın parçası olun" ifadelerini kullandı.
Trump, hafta sonu yaptığı bir mitingde savunmaya yeterince harcama yapmayan NATO müttefiklerini savunmayacağını ve hatta Rusya'yı onlara saldırmaya teşvik edeceğini söylediğinde Demokrat Başkan Joe Biden ve üst düzey Batılı yetkililer hızlı bir şekilde tepki gösterdi.
Kellogg, önerisini Trump'la görüşüp görüşmediğini söylemeyi reddetti ancak NATO'nun geleceğini sık sık tartıştıklarını vurguladı.
Kellogg, Trump kazanırsa büyük olasılıkla Haziran 2025'te ittifakın geleceğini tartışmak üzere bir NATO toplantısı önereceğini söyledi. Gelecekte bazı üyelerin NATO'nun kuruluş maddelerine uymalarına bağlı olarak daha fazla korumadan yararlanabileceği "kademeli bir ittifak" haline gelebileceğini söyledi.
Trump ve müttefikleri, Amerika'nın NATO'ya on yıllardır süren bağlılığını yeniden gözden geçirme niyetinde olduklarının sinyallerini giderek daha fazla veriyor ve uzun süredir ittifakın Avrupalı üyelerinin üzerlerine düşen ödemeyi yapmadığından şikayet ediyorlar.
Kellogg, 5. Madde korumalarını kaybetmenin yanı sıra, eğitime veya paylaşılan ekipman kaynaklarına erişimin kaybedilmesi gibi daha hafif yaptırımların da mümkün olduğunu söyledi. Üye ülkelerin NATO'dan çekilme konusunda kendilerini özgür hissetmeleri gerektiğini de sözlerine ekledi.
"Başkan Trump yeniden seçilirse, seçim bittikten sonra herkese uyarı emri dediğimiz şeyi veririm. Muhtemelen haziran ayında konuyu tartışabilmemiz için hazırlıklara izin vermek üzere gideceğimiz yönün bu olacağını söyleyebilirim" diyen Kellogg, "Bunun yetişkinlere yönelik bir konuşma olduğunu düşünüyorum ve ulusal güvenlik konusunda yapılması gereken pek çok konuşmadan biri" sözlerini kullandı.
'NATO koruması otomatik değildir'
Madde 3, NATO üyesi ülkelerin bireysel savunma yeteneklerini geliştirmek için gerekli çabayı göstermeleri gerektiğini belirtiyor. Madde 3, ülkelerin GSYİH'lerinin en az yüzde 2'sini savunmaya harcamaları gerektiğini söylemese de, üye ülkeler 2014'te Galler'de yapılan bir zirvede on yıl içinde bu rakama ulaşma sözü verdi.
Geçtiğimiz yıl temmuz ayındaki NATO tahminlerine göre, 31 ülkeden 11'inin 2023'te bu hedefe ulaşması bekleniyordu; bunlar arasında ABD, İngiltere ve Rusya'ya yakın veya Rusya sınırındaki doğu Avrupa ülkeleri bulunuyor.
