T24'ten Gonca Tokyol'un haberine göre Beyaz Saray, pazar akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump arasında geçen görüşme sonrasında yayınladığı açıklamanın ve ABD Başkanı'nın kararının Washington'da 'şok etkisi' yaptığı yorumları yapılırken; Trump'a yakınlığıyla bilinen Fox News'e konuşan ABD'li yetkililer ise Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) bu karara "tamamen hazırlıksız yakalandığını" söyledi.
Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörler, Türkiye'nin Suriye'de olası bir askeri harekât gerçekleştirmesi halinde yeni yaptırımlar ile NATO üyeliğinin askıya alınması yönünde çağrı yapılması ihtimallerini gündeme getirirken; Trump'ın kararı "ABD'nin IŞİD'le mücadeledeki partnerlerine yapılan bir ihanet ve Rusya ile İran'a bölgede alan açmak" olarak nitelendirildi.
"Trump, Suriye politikalarını kınamak konusunda Kongre’yi bir araya getirmeyi başardı”
Reuters haber ajansı, konuya dair haberinde “Cumhuriyetçiler, Trump’ın Suriye’den çekilme kararını havaya uçurmak için Demokratlara katıldı” başlığını kullanırken; Washington Post’ta Toluse Olorunnipa imzasıyla yayınlanan haberde de şu ifadelere yer verildi:
“Cumhuriyetçilerin çoğu, Trump’ın Ukrayna ve Çin’e eski Başkan Yardımcısı Joe Biden hakkında soruşturma açma çağrısı yapması karşısında çekingen davranmıştı. Ancak Suriye’deki askerlerin çekilmesi kararı, Trump’ı azil sürecinde onu savunan bazı senatörlerin doğrudan eleştirilerine açık hale getirdi. Cumhuriyetçiler, Demokratlarla işbirliği yapmak gibi nadir bir tepkiyi de içeren şekilde Trump’a karşı çıkmanın yollarını araştırmaya başladı.”
Politico’daki haberde de, “Demokratlar ile Cumhuriyetçilerin azil süreci konusunda keskin bir şekilde bölündüğü bir dönemde Trump, Suriye politikalarını kınamak konusunda Kongre’yi bir araya getirmeyi başardı” yorumu yapıldı.
Cumhuriyetçiler içinde ilk büyük Lindsey Graham'den geldi
Cumhuriyetçi Parti’de Trump’a karşı bayrağı ilk çeken isimlerden biri, mevcut ABD yönetiminin en önemli destekçilerinden Güney Carolina Senatörü Lindsey Graham oldu. Pazartesi sabahı bir televizyon programında konuşan Graham, ’fevri’ ve ‘cehenneme giden yolun taşlarını döşemek’ olarak nitelendirdiği kararın geri alınması için Senato’ya bir önerge sunacağını söyledi.
Trump’ın kararının “IŞİD’in geri dönüşünü garanti alacağını, Kürtleri İran ve Esad’la yaklaşmaya zorlayacağını ve Türkiye ile ABD Kongresi arasındaki ilişkiyi yok edeceğini” savunan Graham, daha sonrasında yaptığı açıklamada da Türkiye’nin Suriye’yi ‘işgali’ halinde, Demokrat Senatör Chris Van Hollen’la birlikte Ankara’ya yeni yaptırımları öngören partilerüstü ve muhtemelen ‘veto-korumalı’ bir süreç başlatacaklarını ve Türkiye’nin NATO üyeliğinin askıya alınması çağrısında bulunacaklarını söyledi.
Cumhuriyetçiler içerisinden ağırlığı en yüksek tepkilerden biri ise Türkiye saati ile akşam sıralarında Senato'daki Cumhuriyetçiler grubunun lideri Mitch McConnell’dan geldi. McConnell, yaptığı yazılı açıklamayla kendisinin liderliğinde, Trump’ın Suriye’den çekilme konusunu ilk olarak gündeme getirdiği Aralık 2018’in ardından ocak ayında iki partinin de desteğiyle Senato’dan geçen yasa tasarısını hatırlattı.
Orta Doğu politikası yasasına eklenen ancak bağlayıcı olmayan maddede, ABD Başkanı'ndan Suriye'den çekilme için gerekli şartların neler olduğunun netleştirilmesi talep edilmiş ve McConnell o dönemde de, ABD askerlerinin Suriye’den ’zamanından önce çekilmesinin’ bölgedeki istikrara zarar verebileceği ve oluşacak boşluğu Rusya ile İran doldurabileceği yorumunda bulunmuştu. Yaptığı açıklamada da benzer bir noktaya dikkat çeken Cumhuriyetçi Çoğunluk Lideri, “Başkana ABD liderliğini gösterme, çok ülkeli koalisyonumuzu bir arada tutma ve NATO müttefikimiz Türkiye ile Suriye’deki yerel terörizm karşıtı partnerlerimizin ciddi bir çatışma içerisine girmesini engelleme çağrısı yapıyorum. Türkiye’nin Suriye’deki partnerlerimizle bir büyük çatışma içerisine girmesi Türkiye’nin ABD ile bağlarını ciddi anlamda riske atar ve Türkiye’nin dünya sahnesinde daha da izole olmasına sebep olur” dedi.
"Moskova’ya yönelik istikrarlı yakınlaşmasını sürdüren Erdoğan rejimine hak etmediği bir hediye"
Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin önde gelen isimlerinden biri olan Liz Cheney de Trump’ın kararına partisinden tepki gösteren ilk isimlerden biri oldu. Eski ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin de büyük kızı olan Wyoming temsilcisi, “Kuzey Suriye’den çekilmek, IŞİD’le mücadeleye yaptıkları hayati katkılara rağmen Kürt müttefiklerimizi terk etmek anlamına geliyor, İran’ı cesaretlendiriyor ve Moskova’ya yönelik istikrarlı yakınlaşmasını sürdüren Erdoğan rejimine hak etmediği bir hediye görevi görüyor" açıklamasında bulundu.
"Eğer gelecekte müttefiklerimizin Amerika’yla birlikte durmasını istiyorsak...”
Cumhuriyetçi Teksas Senatörü Ted Cruz’un Trump’ın kararına dair yorumu ise ‘utanç verici’ oldu. Cruz, Twitter’da yaptığı açıklamada, “Eğer Türkiye Kürtleri katlederken hiçbir şey yapmadan izlersek, ki haberler Erdoğan’ın açıkça Başkan Trump’a planının bu olduğunu söylediği iddiasında- bu utanç verici olur. Rusya, İran gibi düşmanlarımız müttefiklerini terk etmaz, eğer gelecekte müttefiklerimizin Amerika’yla birlikte durmasını istiyorsak biz de yapmamalıyız. Onurlu milletler dostlarının yanında olur” ifadelerini kullandı.
"Daha geniş, daha tehlikeli bir bölgesel savaşı tetikleyecek şekilde saldırılarının dozunu artırmasını teşvik edebilir"
Bir diğer Cumhuriyetçi, Florida Senatörü Mark Rubio da Suriye’den geri çekilinmesi halinde Trump yönetiminin ‘büyük bir hata’ yapacağı yorumunda bulunarak Twitter hesabında şunları söyledi:
“Bu, İran’ın bu yönetim hakkındaki görüşünü onaylar ve onların daha geniş, daha tehlikeli bir bölgesel savaşı tetikleyecek şekilde saldırılarının dozunu artırmasını teşvik edebilir.”
