Dünyanın en eski seyahat acentesi olarak bilinen 178 yıllık İngiliz tur operatörü Thomas Cook’un iflası, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’deki turizmciler tarafından da kaygıyla izleniyor. DW Türkçe’ye konuşan turizmciler, Türk şirketlerinin alacaklarının birkaç yüz milyon pounda ulaşabileceğini belirtiyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli oteller 2020 sezonuna ciddi bir mali krize girebilir.

Thomas Cook'un iflas etmesi ve yönetimine kayyum atanması sonrasında başta Marmaris, Bodrum, Alanya, Side, Kemer ve Fethiye gibi Türkiye'nin tatil merkezlerinde faaliyet gösteren yüzlerce otelin durumu belirsizliğini koruyor. Thomas Cook’un iflasının Türkiye’deki büyük otellerden çok, yatak kapasiteleri düşük olan orta ve küçük ölçekli tesisleri olumsuz etkilemesi bekleniyor.

DW Türkçe’ye konuşan Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, şu anda resmi verilere göre Türkiye’de 45 bin civarında Thomas Cook ile gelen turist bulunduğu bilgisini veriyor. TÜROFED Başkanı Osman Ayık, Türkiye’ye gelen toplam yabancı turistin yalnızca yüzde 3’ünün Thomas Cook müşterisi olduğuna dikkat çekiyor. Dolayısıyla Türkiye turizmi açısından söz konusu iflasın büyük bir sorun yaratmayacağını vurgulayan Ayık, "Buradaki en önemli etki, iflastan dolayı orta ve küçük ölçekli binlerce işletmenin geriye dönük alacaklarının tehlikeye girmesi" diyor.

Alacakların büyüklüğünün hesaplanması ve sorunların çözülmesi için Turizm Bakanlığı, TÜROFED ve yerel makamların bir kriz masası oluşturduğuna değinen Osman Ayık, "İflastan etkilenecek çok sayıda işletme var. Bunlardan teker teker bilgi toplamaya çalışıyoruz. Biraz zaman alacak ama şu an bildiğimiz birkaç yüz milyon poundluk alacak çıkabilir" diye konuşuyor.

Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya ise Thomas Cook’un iflasının Türkiye’ye 2019'da gelecek turist sayısında ciddi bir sıkıntı yaratmayacak olsa da, 2020 sezonu için turistik işletmeleri çok ciddi bir mali sıkıntıya sokma tehlikesi bulunduğuna işaret ediyor. 

Thomas Cook’un boşalttığı kapasiteyi diğer tur operatörlerinin kapatması için zamana ihtiyaç olduğunu belirten Bağlıkaya, "Bu tür durumlarda piyasada oluşan boşluğun doldurulması birkaç yıl alıyor. Yani birkaç yıl bocalama dönemi geçirilir. Ama bu boşluk elbette Türkiye’ye talep oldukça bir şekilde doldurulur" diye konuşuyor.

Bununla birlikte 30, 50 veya 70 yataklı küçük işletmelerin pek çoğunun Thomas Cook ile sözleşmelerinden dolayı mali sıkıntı yaşayacağını anlatan TÜRSAB Başkanı, "Bu tür otellerin ödemeleri 6-8 hafta önceden yapılıyor. Yani Temmuz 15’ten sonraki ödemeler hala otellere yapılmamış olabilir; böyle çok ciddi bir sıkıntı var sektörde. Bu otellerin alacaklarını nasıl tahsil edebilecekleri ciddi bir sorun" diye konuşuyor.

Thomas Cook'tan alacaklı şirketlerin İngiltere’de kayyuma başvurmaları gerektiğini ifade eden Bağlıkaya, "Çok ciddi bir hukuki süreç başlıyor. Aslında Turizm Bakanlığı’nın bu alacak dosyalarının hepsini toparlayıp bu davaları tek elden yürütmesi çok daha doğru olur" diyor.

Yurtdışı merkezli tur operatörlerinin Türkiye’de yerel ve sorumlu bir acentesi olması gerektiğinin altını çizen Bağlıkaya, "Yerleşik bir muhatap olmazsa, bu mağduriyetler sektörü sürekli vuracak. Tam güzel bir sezon geçiriyoruz diyordu ki, başımıza bu geldi. Önümüzdeki sezon ciddi bir sıkıntı yaşayacağımız çok açık gözüküyor" şeklinde konuşuyor.   

Hükümet Türkiye’deki turizm işletmelerinin Thomas Cook’un iflasından olabildiğince az etkilenmesi için bir önlem paketi hazırlığına girişmiş durumda. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, alacakları tehlikeye giren işletmelere kredi destek paketi getirileceğini açıkladı. Turizm tesisleri için hazırladıkları önlem paketinin 50 milyon Euro büyüklüğünde olacağını kaydeden Ersoy, önümüzdeki tatil sezonuna kadar Thomas Cook’un yerinin doldurulacağına inandığını da sözlerine ekledi.

TÜRSAB Başkanı Bağlıkaya’ya göre, bakanlığın girişimi ancak "geçici bir çözüm" olabilir.  Kredi paketi uygulamasının sektördeki asıl sorunu çözmeyeceğini dile getiren Bağlıkaya, şunları söylüyor:

"Kredi uygulaması şu an mağdur olan işletmeler için önemli bir adım. Ama sonuçta bu bir kredi. Geçici bir çözüm. Yani alacağınızı alamıyorsunuz, ama karşılığında kredi alıyorsunuz. Sonuçta bunu ödeyeceksiniz bir daha. Alacağınız bedeli geri alamıyorsunuz ki. Bunu Turizm Bakanlığı ya da başka bir kurumun çözmesi mümkün değil. İhtiyacımız olan asıl şey, sektörümüzde bir sigorta mekanizmasının oluşturulması."

Turizmcilere göre, Thomas Cook’un batışının önemli nedenlerinden biri de tüketicilerin değişen seyahat alışkanlıkları.

Kuzey Kıbrıs ve Bulgaristan’da toplam 7 otel ile hizmet veren Merit Oteller Zinciri’nin sahibi Net Holding’in Genel Koordinatörü Hande Tibuk, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Thomas Cook gibi deniz ve güneş turizmine yönelik satış yapan dev seyahat acentelerinin değişen zamana ayak uydurmakta zorluk yaşadığını söylüyor.

Artık tüm dünyada insanlar paket turlar yerine kültür turizmini tercih etmeye başladığını veya kendi başlarına internet üzerinden online işlemler yaparak uçağını ve otelini seçtiğini ifade eden Tibuk,  "Sektörümüzde, insanların seyahat etme alışkanlıkları değişiyor. Turizm sektöründeki tüm oyuncuların buna adapte olması gerekiyor" diye konuşuyor.

Türkiye’nin 2019 yılı içerisinde yaklaşık 50 milyon yabancı turist ağırlaması bekleniyor. Son yıllarda terör saldırıları nedeni ile turizmde kan kaybı yaşayan Türkiye turizm sektörü için bu sayı bir rekor olacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, Temmuz 2019 sonu itibariyle bu yıl Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,1 artışla 24,7 milyona ulaşmış durumda.

Bu dönemde Türkiye’yi en çok ziyaret eden ülke vatandaşları içerisinde 3,7 milyon ile Rusya birinci sırada yer alıyor. Almanya 2,7 milyon ile ikinci, Bulgaristan 1,5 milyon ile üçüncü ve İngiltere ise 1,4 milyon ziyaretçi ile dördüncü sırada yer alıyor.