Irak ile yapılacak görüşmelerin sonucu, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Kuzey Irak’ta yeni bir operasyon için nasıl bir yol izleyeceğini göstermesi açısından önemli olacak.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın güvenlik zirvesine katıldı.
Irak tarafında ise Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Savunma Bakanı Thabit Mohammed Al Abbasi'nin yanı sıra, istihbarat dahil bir dizi kurumdan üst düzey yetkililer güvenlik zirvesinde yer aldı.
Taraflar bu formattaki ilk güvenlik zirvesini 19 Aralık’ta Ankara’da gerçekleştirmişti. Bağdat'taki toplantının ardından Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklama göre görüşmelerde şu kararlar alındı:
İki ülke arasındaki ilişkilerin muhtelif kulvarlarında yapısal çerçeveyi oluşturmak ve bu suretle düzenli temas mekanizmaları tesis etmek amacıyla bir Mutabakat Zaptı üzerinde çalışmaların yoğunlaştırılması.
Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti, ilişkilere stratejik bir çerçeve oluşturulması anlayışıyla hazırlayacakları bu metin marifetiyle, iki ülke yetkililerinin eşgüdümlü şekilde, düzenli aralıklarla ve sonuç odaklı bir yaklaşımla çalışmak üzerinde mutabık kaldı.
Bu kapsamda, terörle mücadele, ticaret, tarım, enerji, su, sağlık ve ulaştırma alanlarında münhasıran çalışacak Ortak Daimi Komitelerin ihdası kararlaştırıldı.
Görüşmelerde, her iki tarafın da Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği önem vurgulandı. Taraflar ayrıca, PKK’nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altını çizdi ve söz konusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğini kayda geçirdi. Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşıladı. Taraflar, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etti.
Taraflar, öngörülen temas mekanizmaları çerçevesinde görüşmelerin düzenli ve kesintisiz bir çerçevede sürdürülmesi üzerinde mutabık kaldı.
Türkiye, Aralık ve Ocak aylarında PKK tarafından Kuzey Irak’ta gerçekleştirilen saldırılarda 21 Türk askerinin hayatını kaybetmesinden sonra Irak ile temaslarını artırmış ve bu bölgeden kaynaklanan güvenlik sorunlarını yaz aylarında tamamen çözeceğini açıklamıştı.
Milli Savunma Bakanı Güler de, “Sayın Cumhurbaşkanımızın çizdikleri çerçeve doğrultusunda bu yaz Irak sınırımızı güven altına alacak çemberi tamamlayarak terör meselesini sorun olmaktan çıkartacağız” demişti.
ABD, Avrupa Birliği ve İngiltere’nin "terör örgütleri" listesinde yer alan PKK, 1980’lerden bu yana Kuzey Irak’ta konuşlu. Bölgenin yaşamakta olduğu siyasi otorite boşluğundan yararlanan PKK’nın üst düzey yönetici kadrosu ve eğitim birimleri Kuzey Irak’ın çeşitli bölgelerinde faaliyetlerini sürdürüyor.
Türkiye, 2019’da başlattığı Pençe-Kilit Operasyonu ile PKK ile mücadelesini Kuzey Irak’a taşımış ve bölgeye geçici üsler kurmuştu.
Milli Savunma Bakanı Güler, yaz aylarından itibaren bu operasyonun tamamlanacağını ve Irak içerisinde 30-40 kilometre derinliğe kadar uzanan “güvenlik koridoru” oluşturulacağını söylemişti.
Türkiye yeni operasyon mu başlatacak?
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Güler olmak üzere Ankara’dan son dönemde yapılan açıklamalar, Türkiye’nin Kuzey Irak’ta son 5 senede sürdürdüğü askeri operasyonları bir başka aşamaya geçirme yönündeki siyasi ve askeri hazırlığın önemli bir işareti olarak görülüyor.
“Artık Türkiye’nin başka bir safhaya geçmesi gerekiyor” ifadesini kullanan Güler’e göre, 2024 yazında Pençe-Kilit Operasyonu tamamlanacak ve operasyonlar gereksinim duyulan bölgelere doğru genişletilecek.
Bu bölgeden Türkiye’ye dönük saldırıların tamamen durdurulması için bir güvenlik koridoru oluşturulmasının amaçlandığını kaydeden Bakan Güler, TSK'nın son dönemdeki operasyonları nedeniyle PKK’nın Kandil Dağı’ndan daha güney bölgede olan Asos’a çekildiğini söyledi.
Türkiye sınırına yaklaşık 150-200 kilometre mesafede bulunan Asos, TSK’nın son dönem hava harekatlarından önemli hedeflerinden biri oldu.
Pençe-Kilit Bölgesi’ndeki hedefler arasında yer alan Hakurk, Gara, Metina gibi bölgelerde geçici üslere sahip olan TSK’nın, yaz aylarından itibaren Kuzey Irak’ın diğer bölgelerine de harekatlar düzenlemesi Ankara’da yapılan değerlendirmeler arasında.
Türkiye, son 10 yılda geliştirdiği “Terörle mücadelede sorunu kaynağında yok etme” doktrini kapsamında Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’de kapsamlı bir askeri varlık bulunduruyor, operasyonlarını “sürekli ve kapsamlı” bir içerikte devam ettiriyor.
Kuzey Irak’a yapılacak yeni operasyonların da bu kapsamda planlanması ve uygulanması değerlendiriliyor.
