Türkiye'deki ekonomik krizi kimler nasıl ranta çeviriyor?
Merkez Bankası eski Başkanı Durmuş Yılmaz, son dönemde Türkiye'den Brezilya'ya döviz kaçışı yaşandığını, bunun da içeride faizlerin düşük, dövizin hareketli olmasından kaynaklandığını söyledi.
Durmuş Yılmaz, son dönemde Türkiye'den Brezilya'ya ‘carry trade' başladığını söyledi. Carry trade, ‘düşük faiz getiren bir para biriminden borçlanıp, bu parayı yüksek faiz getiren başka bir para birimine yatırmak' olarak ifade ediliyor.
Yılmaz, carry trade operasyonunu şöyle anlattı: “Yatırımcılar Türkiye'deki bankalardan düşük faizle TL kredi alıp dövize geçiyor ve bunu Brezilya'ya götürüyor. Orada dövizi Brezilya Reali'ne çevirip faize yatırıyor. Vadesi dolunca anaparanın üstüne yüksek faizi alıp geri dövize dönüyor. Türkiye'de döviz sürekli yukarı gittiği için örneğin 3.40'tan aldığı doları dönüşte 3.80'den satıp bankaya borcunu kapatıyor.
Böylece hem Brezilya'da yüksek faizden, hem de Türkiye'de hızlı kurdan kazanıyor.
‘BREZİLYA’DA FAİZ YÜZDE 13.75’
Durmuş Yılmaz, benzer yöntemi Türkiye'de faizlerin yüksek, kurun istikrarlı seyrettiği yıllarda Japon ev kadınlarının uyguladığını hatırlattı. Brezilya'da merkez bankasının faiz oranını yüzde 13.75'lerde olduğuna işaret eden Yılmaz, “Merkez Bankası likiditeyi kısıp faizi artırırsa bu carry trade anında durur” dedi. Yılmaz, OHAL'in uzatılması, anayasa değişikliği, insan hakları ve hukuka olan güvenin azalması ile ekonomideki koordinasyon eksikliğinin dövizdeki yükselişin ana nedenleri olduğunu vurguladı.
‘‘
Kurdan fiyatlara bir geçişkenlik mutlaka olacak. Hayat pahalılığı olacak.
Yılmaz, “Bana hep kurların daha nereye kadar gidebileceği soruluyor. Hükümet OHAL'i kaldırır mı, kaldırmaz. Anayasayı değiştirmekten vazgeçer mi, geçmez. Koordinasyonsuzluk devam eder mi, eder. Bütün bunları birleştirince ortaya bir resim çıkıyor. İşte o resim dövizi sürekli yukarı itiyor” dedi.
FİYATLAR HENÜZ ARTMADI, ÇÜNKÜ
Durmuş Yılmaz kurlardaki artışın henüz fiyatlara yansımadığını, bunun da iç piyasadaki talep düşüklüğünden kaynaklandığını söyledi. “Kurdan fiyatlara bir geçişkenlik mutlaka olacak. Hayat pahalılığı olacak. Ama talep zayıf olduğu için geçişkenlik yavaş oluyor” diyen Yılmaz, “Üretici ile tüketici kur maliyetini bir süre paylaşacak” dedi. Yılmaz, bu dönemde reel sektörün kura karşı korunması gerektiğini de söyledi.
