Army Recognation'ın Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerine ilişkin ortaya attığı iddiaya göre Türkiye S-400 hava savunma sistemlerini ABD yapımı F-22 ve F-35 savaş uçakları üzerinde denedi.
Bunun üzerine Rusya'dan iddiaları yalanlayan haberler geldi ve Türkiye'nin testleri 2019 Kasım'da, F-16 ve F-4 uçakları üzerinde gerçekleştirdiği belirtildi. TASS'ta yer alan habere göre testlerin Kasım 2019 tarihinde, Türkiye'nin envanterinde yer alan F-4 ve F-16 savaş uçakları üzerinde denendiği ifade edildi. Ayrıca TRT tarafından çekilmiş bazı görüntülerle birlikte benzeri bilgilerin yer aldığı bir haber servis etti.
Görüntülere ve test iddialarına ilişkin TASS haber ajansına konuşan ancak ismi açklanmayan kaynak, "Böyle testlerin kasım ayında gerçekleştirildiği doğru" ifadesini kullandı.
25 Kasım 2019 tarihinde de F-16 ve F-4'lerin Ankara yakınlarında S-400'lerin test edilmesi için uçuş yaptığı haberini paylaşmıştı. Verilen bilgilerde savunma sistemi ile uçaklar arasındaki veri iletişimin kontrol edildiği belirtilmişti.
Konuya ilişkin Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan 25 Kasım 2019 tarihli açıklamada "Ankara'da icra edilen uçuşlar, Savunma Sanayi Başkanlığının devam projeleri kapsamında yapılan test uçuşları olarak koordine edilmiştir" denilmiş, testler doğrulanmıştı.
soL bu alandaki gelişmeleri yakından takip eden bir uzmandan S-400 konusunda çıkan haberleri yorumlamasını istedi. Uzman haberlerin sistem aktive edilmedi eleştirilerine karşı hazırlanmış olabileceğini söyleyerek durumu şöyle tarif etti:
- S-400'ün asıl etkili çalışmasını sağlayan şey radar ağları. Bunlar da sisteme farklı radarların entegre edilmeleriyle beraber hedefi çok uzaktayken yakalamak ve kilitlenmek için kullanılıyor. Bu radarlar olmaksızın sistem kördür ve bir işe yaramaz.
- Radarlardan sonra "stealth" teknolojisine geliyoruz. Gelişmiş yeni nesil savaş uçaklarının "radar izi"ni olabildiğince küçülten ve görülmelerini zorlaştıran bir teknoloji bu. Ancak bu bile radarda kesin görülmesini engelleyecek bir durum yaratmıyor.
- Savaş durumu hariç tüm "stealth" savaş uçakları kendi radar sistemlerini ve dolayısıyla muhaberesini kapatmadan uçmakta. Hatta bu teknolojiyi izinsiz kullanmaları yasak. Bu anlamda stealth teknolojisi olan uçakların -örneğin F35- deneme mahiyetinde de olsa stealth uçuşa geçip bir S-400 bataryası tarafından korunan bölgeye yaklaşması durumunda radarın bu savaş uçağının radar izini nasıl gördüğü deneyimlenebilir. Ancak günümüzde bunların, kamuoyuna açıklanan ve Suriye'ye gerçekleştirilen İsrail saldırısında kullanılan yeni nesil F-35'ler haricinde savaş modunda kullanıldığı örnekler yok. Dolayısıyla S-400 radarının stealth karşıtı performansını bilebilecek veriye sahip değiliz. (İsrail de bu yüzden "tanımlı" Rus sahaları haricinde bölgeleri bombalamayı tercih etmekte, bazı provokasyonları saymazsak)
- TASS haberine gelirsek: F-16 stealth teknolojisine sahip bir uçak değil. ABD Hava Kuvvetleri tarafından da aktif kullanılmıyor. Ayrıca S-400 sisteminin bu uçağı algılamaması gibi bir durum da söz konusu değil. Rusya'nın açıklaması doğruysa, tanımlı bir F-16 uçuşu sırasında S-400 radarındaki izinin incelenmesi adına bir deneme yapılmış olabilir. Ancak bu verinin hiçbir kıymeti bulunmuyor.
- F-16 aktif olarak kimi durumlarda İsrail Hava Kuvvetlerince kullanılmakta. Ancak zaten Suriye cephesinde Rus radarları bu hedeflere aşina ve Türkiye'deki "deneyden" öğrenecekleri bir şey olduğunu düşünmüyorum.
