Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ağır şekilde peş peşe yaşanan afetler nedeniyle kredi borçları üst üste 2-3 kez ertelenen çiftçilerin bu borçlarını bir defada ödemelerinin mümkün olmadığını bildirdi. Bayraktar, "Üreticilerimizin sıkıntılarını hafifletmek, üretimin devamı ve ülke ekonomisi için, çiftçimizin tüm banka ve Tarım Kredi kooperatiflerine olan kredi borçlarının faizsiz olarak 4-5 yılda ödenebilmesini sağlayacak yeni bir düzenlemeye acil ihtiyaç var." dedi.

Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yapan Bayraktar, tabii afetlerin son yıllarda arka arkaya yaşanması, afetlerin zaman zaman bazı ürünlerde yüzde 100'lere yaklaşan kayıplara neden olması sonucu üreticilerin çok zor durumda kaldığını ifade etti. Aynı üreticilerin aynı üründe iki yıl peş peşe afet yaşamasının durumu çok daha zorlaştırdığının altını çizen Bayraktar, afetlerin verdiği zararların yanı sıra gübre motorin gibi önemli girdi fiyatlarındaki artış ve dolar kurundaki hızlı yükselişin üretim maliyetlerini artırdığını kaydetti.

DOĞAL AFETLER ÖNEMLİ ZARARLAR VERDİ

"Son dört yıldır Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatiflerine olan düşük faizli kredi borçlarının ertelenmesine yönelik kararlar çıksa da yayımlanan kararların kriterlerinin tüm borçlu çiftçileri kapsamaması ve ertelemenin bir yıl olması, borçların ödenmesinde yeterli olmamıştır." diyen Bayraktar, şöyle devam etti: "Son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde iklimde görülen değişimlerden dolayı aşırı yağışlar, sel, dolu, don gibi afetler daha fazla yaşanmakta, tarım ürünleri daha fazla etkilenmektedir. Üreticiler her yıl ekim döneminin başlangıcından itibaren gerçekleşen aşırı yağışlarla, ürünlerin gelişme döneminde oluşan don, dolu, kuraklık gibi afetlerle karşı karşıya gelmektedir. Özellikle son iki yıldır yaşanan afetler tarımsal üretime ve üreticilerimize önemli zarar vermiştir. 2014 tarımsal üretim dönemi afetlerle başlamış, afetlerle devam etmiştir. Üretim döneminin başladığı Ekim ayından itibaren yağışların yetersiz olması kış aylarının kurak geçmesine, kışlık ekimi yapılan hububat ürünlerinde verim kaybına yol açmıştır. Kış aylarından itibaren yaşanan kuraklığın ardından, hava sıcaklıklarının normallerinin üzerinde gerçekleşmesinin oluşturduğu don, Mart ayı sonunda meyveler başta olmak üzere çeşitli ürünlere önemli zarar vermiştir. 2013-2014 üretim döneminin başladığı Ekim ayından itibaren yaşanan afetlerin tümü değerlendirildiğinde, hububatta kış kuraklığının ardından yaşanan don, dolu, aşırı yağış ve sel birçok üründe verim kaybına yol açmıştır. Üreticiler zor bir yıl geçirmiştir."

DON, DOLU, AŞIRI YAĞIŞ VE SELLER PEŞ PEŞE GELDİ

Geçen yılın ardından bu yıl da gerçekleşen doğal afetler tarımsal üretimde verim ve kalitede önemli zararlara neden olduğunu, çiftçilerin gelir kayıplarının artmaya devam ettiğini anlatan Bayraktar, şu ifadeleri kullandı: "Bu sezon kış ayları normal yıllara göre daha soğuk geçmiş, aşırı yağışlar, sel, dolu, fırtına gibi afetler çiftçinin peşini bırakmamıştır. Nisan ayı sonlarında İç Anadolu, Doğu Anadolu bölgelerimiz ile Akdeniz'in iç kesimlerinde yağan kar ve don, meyvelere önemli zarar vermiştir. Yaşanan don afetinin etkileri geçmeden Mayıs ayından itibaren gerçekleşen aşırı yağış ve dolu afeti, Haziran ayında şiddetini artırmıştır. Birçok ilimizde Haziran yağışları normal yılların 3-4 katına ulaşmıştır. Yağışların hasat döneminde gerçekleşmesi verimi azaltırken diğer taraftan hastalıkların artmasına ve kalitede bozulmalara neden olmuştur."

BORÇ ERTELEMELERİ YETERLİ OLMADI

Son dört yıldır Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatiflerine olan düşük faizli kredi borçlarının ertelenmesine yönelik kararlar çıksa da, bunun tarımsal kredi borçlarının ödenmesinde yeterli olmadığının altını çizen TZOB Genel Başkanı Bayraktar, "Düşük faizli kredi uygulamasında tarım sigortası ve ÇKS zorunluluğu getirilmesiyle çiftçilerimiz bu uygulamadan yeterince faydalanamamakta, çoğu çiftçimiz Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatiflerinden cari faizle veya diğer bankalardan yüksek faiz oranlarıyla kredi kullanmaktadır. Yapılan ertelemenin bir yıl olması, üreticilerin ertelemeden faydalanmasını engelledi. Özellikle afetlerin son yıllarda arka arkaya yaşanması nedeniyle borcunu erteleyebilen üreticiler, ertesi yıl yaşadığı yeni afetten dolayı yine ödeme yapamadı. Afetlerin yanı sıra tarımsal üretimde yoğun olarak kullanılan gübre, motorin gibi girdi fiyatlarının da fazla artması, üreticilerin yeterli gelir elde etmesine engel oldu. Tarımsal ürün maliyetleri içinde yüzde 10–15 paya sahip olan gübrenin, tek başına, bitki ve bölgenin özelliklerine bağlı olarak verimi yüzde 50'ye yakın artırdığı gerçeği göz önüne alındığında gübre fiyatlarının önemi daha net görülmektedir. Ülkemizde en fazla tüketilen gübrelerden üre gübresi fiyatlarına bakacak olursak 2010-2014 yılları arasında yüzde 65, yüzde 21 amonyum sülfat gübresi yüzde 62, yüzde 33 amonyum nitrat gübresi yüzde 64, DAP gübresi yüzde 51, 20.20.0 gübresi ise yüzde 53 artış göstermiştir. Yine aynı dönemde mısır fiyatları yüzde 43 artarken mısır priminde artış olmamıştır. Bu dönemde ayçiçeği fiyatı yüzde 42, pamuk fiyatları yüzde 51, buğday yüzde 52 olarak gerçekleşmiş; motorin fiyatları ise yüzde 49 oranında artmıştır. Bilindiği üzere bu yıl dolar fiyatları oldukça artmıştır. Bu nedenle geçtiğimiz yıl üretimin başladığı 2013 yılı Ekim ayında buğdayda en fazla uygulanan taban gübresindeki fiyat artışı yüzde 30 olarak gerçekleşmiştir. Benzer şekilde bahar aylarında buğdayda üst gübre olarak çoğunlukla uygulanan yüzde 26 amonyum nitratta fiyat artışı yüzde 28 iken ürede yüzde 15 olarak gerçekleşmiştir." dedi.

ÇİFTÇİLERİMİZ RAHATLATILMALIDIR

"Dolardaki hızlı artış da dikkate alınarak, yeni üretim döneminden önce çiftçimiz rahatlatılmalıdır." diyen Bayraktar, şunları kaydetti: "Çiftçilerimizin önümüzdeki üretim sezonunda tarımsal üretime devam edebilmeleri, biriken kredi borçlarının bir çözüme ulaşması için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı'na gerekli başvurular yapıldı. Çiftçilerimizin ve tarım sektörünün içinde bulunduğu durumu ifade eden başvuruda, başta üreticilerimizin sıkıntılarını hafifletmek, üretimin devamı ve ülke ekonomisi için tüm bankalara ve Tarım Kredi kooperatiflerine olan kredi borçlarının uzun vadede faizsiz ödenebilmesini sağlayacak yeni bir düzenlemeye acil ihtiyaç bulunduğu ifade edilmiştir. Kredi borçlarının daha rahat ödenebilmesi için başvurumuza olumlu yanıt gelmesini bekliyoruz. Bir yıllık ertelemeler artık çözüm değildir. 4-5 yıla yayılacak yapılandırma, üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması açısından önem arz etmektedir. Aksi takdirde zaten iki yıl üst üste doğal afetlerden zarar gören, borçlu olan üreticimiz üretimden uzaklaşacaktır."

CİHAN