Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçinin, 2013-2014 üretim döneminde büyük zarar veren tabii afetlerden içinde bulunduğumuz 2014-2015 sezonunda da kurtulamadığını bildirerek, "Çiftçimiz don riskine karşı ellerinden gelen tedbirleri alsalar da Nisan ayındaki soğuklardan birçok meyve türü zarar gördü." dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2014 yılı Mart ayı sonunda gerçekleşen don afetinin, bu yıl Mart ayı sonundan itibaren 5-6 Nisan ile 22-25 Nisan 2015 tarihlerinde meydana geldiğini belirtti. Çiftçilerin don riskine karşı ellerinden gelen tedbirleri almalarına rağmen birçok meyve ağacında don zararı olduğu bilgisini veren Bayraktar, bu yıl kış aylarının normal yıllara göre daha soğuk geçtiğini, aşırı yağışlar, sel, dolu, fırtına gibi afetlerin çiftçinin peşini bırakmadığını bildirdi. TZOB Başkanı, her ne kadar bahar aylarının da soğuk geçmesiyle meyve ağaçlarında çiçeklenme daha geç olsa da meyve ağaçlarının, Nisan ayının üçüncü haftasında yağan kar ve düşük hava sıcaklıklarından çok olumsuz etkilendiğine dikkati çekti.

"KAYISI, ÜZÜM BAŞTA OLMAK ÜZERE BİRÇOK MEYVEDE ZARARA NEDEN OLDU"

Geçen yıl Mart ayı sonunda gerçekleşen don afetinin kayısı ve fındık başta olmak üzere birçok meyvede zarara neden olduğunu, meyvelerde Türkiye rekoltesinin yüzde 6,2 azaldığını hatırlatan Bayraktar, şunları kaydetti:

"Bu yıl da gerçekleşen don afeti, kayısı ve üzüm başta olmak üzere çeşitli meyvelere zarar verdi. Yine de çiçeklenmenin geç başlamış olması çiftçimiz için bir şanstır. Geçen yıl ki gibi erken çiçeklenme olsaydı, Nisan ayının üçüncü haftasında gerçekleşen don afetiyle kayıp çok fazla artacaktı. Don afetinin verdiği zararların tespit edilmesi amacıyla illerde hasar tespit komisyonları çalışmalarına başlamıştır. Ürünlerini tarım sigortası yaptıran üreticiler ise hasar ihbarlarını yaptı. Eksperlerin çalışmaları devam ediyor. Hasar tespit çalışmalarının tamamlanması ile meyvelerde rekolte kayıpları daha net ortaya çıkacak. Geçen yıl yaşanan don afeti sonrası üreticilerin kredi borçlarını ödeyememesi ile erteleme yapılmış, benzer karar bu yıl için de alınmıştı. Borç ertelemeleri, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nin düşük faizli krediler dışındaki kredilerini ve diğer bankaların kredilerini de kapsamalıdır. Meyve üreticilerinin arka arkaya yaşanan afetten dolayı gelir kayıpları fazla oldu. Geçen yılın zararını kapatamayan üretici, bu yıl da beklediği rekolteyi alamayacak. Bu nedenle üreticilere maddi destek yapılarak arka arkaya yaşanan afetin etkileri azaltılmalıdır."

İL İTİBARIYLA DON HASARI

Malatya'da kayısı, Isparta'da kiraz, kayısı, elma, ceviz ve erik, Manisa'da üzüm bağları, erik ve kiraz, Kayseri'de elma ve kayısı, Karaman'da elma, kayısı, kiraz, Niğde'de elma, kayısı ve kiraz, Bursa'da kiraz, armut, şeftali, elma ve erik, Kahramanmaraş'ta kayısı, Antalya Korkuteli'de meyve ağaçlarının dondan zarar gördüğünü belirten Bayraktar, illerdeki zararla ilgili şu bilgileri verdi:

"Malatya: Kayısı erken çiçek açan meyve türü olması nedeniyle ilkbahar geç donlarından en fazla etkilenen meyvedir. Geçen yıl Mart ayı sonunda gerçekleşen don afetinden en fazla etkilenen kayısı, bu yılda dondan zarar gördü. Nisan ayı başlarında yaşanan dondan zarar gören kayısı ağaçları, 22-23 Nisan tarihlerinde de aşırı yağmur ve kar yağışı nedeniyle zararın boyutu artmıştır. Malatya İlinde 1200 rakımın altında yetiştirilen kayısı ağaçlarında önemli zarar oluşmuştur. İlin Kale, Battalgazi, Yazıhan, Akçadağ, Darende ve Hekimhan ilçelerinde rakıma bağlı olarak lokal değişmekle birlikte yüzde 60'a varan oranlarda zarar beklenmektedir. Hasar tespit çalışmalarının sonuçlanmasıyla kayısıda rekolte tespiti yapılabilecek.

Isparta: Meyvecilikte ilk sıralarda olan Isparta İlinde 23-24 Nisan tarihlerinde hava sıcaklıklarının eksi 6 dereceye kadar düşmesiyle kiraz, kayısı, elma, ceviz, erik ağaçlarında önemli zarar beklenmektedir. Isparta Ziraat Odamızın da için yer aldığı hasar tespit komisyonunun yaptığı ilk tespitlere göre Gelendost, Yalvaç, Senirkent, Uluborlu, Gönen ve Merkez ilçelerinde meyvelerde yüzde 70-100'e varan oranlarda zarar beklenmektedir. Önemli kiraz üretim merkezi olan Uluborlu'daki kiraz ve kayısılarda ise yüzde100'e varan oranlarda zarar beklenmektedir. Yine Isparta genelinde en fazla üretilen elmalarda il genelinde yüzde 60-70'e varan oranlarda zarar beklenmektedir.

Manisa: İlde Nisan ayı ilk günlerinde gerçekleşen don, başta üzüm bağları olmak üzere erik ve kirazlarda zarara neden oldu. 21-24 Nisan'da gerçekleşen don bağlarda ve meyvelerde zararın boyutunu artırdı. Bu yıl yaşanan don afeti, Saruhanlı ve Turgutlu İlçesi başta olmak üzere, Akhisar, Alaşehir, Sarıgöl, Ahmetli ve Salihli ilçelerinde bazı üzüm bağlarında yüzde 100'e varan oranlarda zarara neden oldu. Ayrıca, erik ve kirazda da yüzde 60'a varan oranlarda zarar bekleniyor.

Kayseri: İlde 21-24 Nisan tarihlerinde hava sıcaklıklarının düşmesiyle kayısı ve elma ağaçları zarar gördü. Bahçelere göre değişmekle birlikte ilk tespitlere göre kayısı ağaçlarında yüzde 100'e varan oranlarda, elma ağaçlarında ise yüzde 80'e varan oranlarda zarar gördü. Kayseri ilinde elma ağaçlarının tomurcuk döneminde olması nedeniyle üreticiler sigorta yaptırsa bile tazminat alamayacaklar.

Karaman: 23-24 Nisan günlerinde ilde eksi 8 dereceye kadar düşen hava sıcaklıkları sonucu elma bahçeleri başta olmak üzere kayısı, kiraz gibi meyve ağaçları zarar gördü. Elma ağaçlarının bir kısmı pembe tomurcuk döneminde iken bir kısmı çiçek açtı. Elma bahçelerini sigorta yaptıran üreticilerin pembe tomurcuk döneminde zarar görmesi nedeniyle tazminat alamayacaklar. Elma bahçelerinde yüzde 80'e varan oranda zarar bekleniyor.

Niğde: İlde hava sıcaklıklarının eksilere düşmesi ile başta elma bahçeleri olmak üzere, kayısı, kiraz ürünlerinde zarar beklenmektedir.

Bursa: 22-24 Nisan tarihlerinde hava sıcaklıklarının düşmesi ile gerçekleşen kırağı ilde kiraz, armut, şeftali, elma ve eriklerde zarar beklenmektedir.

Kahramanmaraş: İlde 22 Nisan gecesi gerçekleşen düşük hava sıcaklıkları kayısı başta olmak üzere çeşitli meyvelere zarar verdi.

Antalya: Korkuteli ilçesinde, 22-24 Nisan tarihlerinde, İlin Korkuteli ilçesinde düşen hava sıcaklıkları meyve ağaçlarında zarar beklenmektedir."
CİHAN