ABD’de Alaska Havayolları’na ait Boeing 737 Max 9 uçağı, kalkışından 35 dakika sonra, bir pencereyi de içine alan gövde parçasının kopmasının ardından acil iniş yapmıştı.
İç kısmında büyük hasar meydana gelen uçakta can kaybı yaşanmazken, bazı eşyalar düşmüştü.
Portland bölgesinde bazı yurttaşlar uçaktan parçalar bulurken, bir kişi çalışır halde iPhone buldu. Telefonun ekranı tamamen sağlamdı ve Alaska Havayolları’nın 1282 sefer sayılı uçağına ait iki bagaj için 70 dolarlık makbuz vardı.
Sean Bates adındaki bir sosyal medya kullanıcısı, yürürken bulduğu iPhone’u X hesabından “16.000 feet (yaklaşık 5 bin metre) yüksekten düşüp kurtuldu” sözleriyle paylaştı.
Bates, telefonu bildirmek için Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu’nu aradığındaysa bulunan ikinci telefon olduğunu öğrendi. Diğer telefonunsa iPhone olup olmadığı belli değil.
Bir yandan ‘Boeing 737 MAX 9’ tipi uçaklarının güvenliği tartışılırken, birçok cep telefonu kullanıcısının aklında da tek bir soru vardı: Nasıl oldu da beş bin metre yükseklikten düşen bir iPhone sağlam olarak kaldı?
USA TODAY‘a konuşan iki bilim insanı bu sorunun yanıtını verdi.
Telefon nasıl sağlam kaldı?
Kaliforniya’daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı’nda fen ve matematik alanında öğrencilerle çalışan David Rakestraw, bu vakada en az üç şeyin telefonun lehine işlediğini söyledi:
“Birincisi, telefon üreticileri mobil cihazlarımızın çok daha kısa mesafelerden düşme sayısını göz önüne alarak telefonları daha güçlü hale getirmeye çalışıyorlar. Telefon kılıfları ve ekran koruyucuları da bu düşüşlerde cihazı korumaya yardımcı oluyor.”
Rakestraw’a göre telefonun düştüğü yer de önemli nedenlerden.
Hareket eden herhangi bir şey düştüğünde momentuma (kütle çarpı hız) sahip olduğunu hatırlatan Rakestraw şöyle devam etti: “Önemli olan nesnenin ne zaman durduğu ve onu neyin durdurduğudur.”
Rakestraw bunu bir taş duvara çarpmakla bir yastığın üzerine düşmeye benzetiyor. Yastık, duvara göre darbeyi daha uzun bir süre boyunca yavaşlatır. Binek araçlarda ve kamyonlarda hava yastığı olmasının nedeni de budur: Darbeyi yavaşlatarak kuvveti absorbe etmek.
İvmeyi yavaşlatmak
Virginia Üniversitesi’nde fizik profesörü olan Lou Bloomfield da iPhone’un, düşüşünün başlarında kesinlikle son hıza ulaşmış olacağını söyledi. Bu da ‘yerçekiminin (iPhone’un ağırlığı) aşağı doğru kuvvetini dengeleyene kadar arttığı ve böylece iPhone’un aşağı doğru hızlanmayı bırakıp sabit bir hızda ilerlediği’ anlamına geliyor.
iPhone’un düşerken yuvarlanmış olabileceğini, bu nedenle daha güçlü hava direncine karşı koyduğunu söyleyen araştırmacı, telefonun hızının ‘o kadar da hızlı olmadığını’ tahmin ediyor.
Bloomfield, düşen bozuk paralarla yapılan deneylerde, bozuk paraların yuvarlandığını ve yaklaşık saatte 25 mil hızla son hıza ulaştığını söyledi: “Yuvarlanan bir iPhone, büyük bir kuruş gibi aşağıya doğru çırpınmalı. Bir kuruştan daha hızlı hareket etmeli ancak yumuşak bir çimenliğe çarpmayı tolere edemeyecek kadar hızlı olmamalıdır.”
Önemli bir faktör de telefonun nereye düşmüş olabileceği. Rakestraw, “Birkaç metre yana düşmüş ve çalılar yerine yola çarpmış olsaydı farklı bir hikaye olabilirdi. Telefon, momentumun daha yavaş olduğu doğal bir ortama çarparak şansını denedi” dedi.
Rakestraw, telefonun düşerken dallar arasında sekmiş olabileceğini ve yere çarpmadan önce düşmenin etkisini daha fazla emebileceğini söyledi: “Telefonlar oldukça güçlü bir darbeye dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Biz bu itkinin daha uzun bir süre boyunca gerçekleşmesini sağlamaya çalışıyoruz.”
En kötü senaryo, telefonun köşesinin sert bir şeye çarpması.
