Corona virüsüne karşı geliştirdiği başarılı aşıyla gündeme gelen BioNTech firmasının kurucularından Uğur Şahin, aşının dağıtımına Noel Bayramı olan 25 Aralık’tan önce başlanabileceğini bildirdi.
Şahin, ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) aşının acil durumlarda kullanılması onayını Aralık ayının ortasında verebileceğini belirtti. Şahin, aşının Avrupa Birliği’ndeki koşullu kullanma onayının da yine Aralık’ın ikinci yarısında alınabileceğini kaydetti.
Şahin, ‘‘Her şey iyi giderse sanıyorum Aralık’ın ikinci yarısında onay alıp Noel’den önce dağıtıma başlayabiliriz. Ancak bu sadece her şeyin olumlu gitmesi durumunda mümkün olabilir’ dedi.
Şahin, geliştirdikleri aşının ABD’de acil durumda kullanılmasına yönelik izne Cuma günü başvuracaklarını belirtti.
Konuyla ilgili bilgi sahibi olan bir kaynak Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, FDA danışma kurulunun 8-10 Aralık tarihleri arasında aşıyı değerlendirmek üzere toplanabileceğini bildirdi, ancak tarihin kesin olmadığını kaydetti. FDA ise şimdilik konuyla ilgili yorum yapmadı.
Amerikalı ilaç firması Pfizer ve Alman ortağı BioNTech tarafından geliştirilen aşının koruma seviyesinin beklenenin çok daha üzerinde çıkması uzmanlar açısından pandemiyle mücadelede büyük bir adım olarak değerlendirilmişti.
Aşının üçüncü ve son aşamadaki klinik deneylerine 43 binden fazla kişi katılmıştı. Bunların 170’inin ağır vaka olduğu, 162’sine placebo verildiği ve ağır durumdaki 10 Corona virüsü hastasından ise yalnızca bir tanesinin aşıyı olduğu açıklanmış; bu durumda aşının yüzde 95 etkili olduğu açıklanmıştı.
Philadelphia Temple Üniversitesi’nden biyolog Enrico Bucci, ‘‘İnsanlık tarihinde ilk kez virüsün ortaya çıkmasından geniş kapsamlı aşı deneylerine kadar bir yıl bile geçmedi. Üstelik de tamamen yeni bir teknik kullanıldı’’ dedi.
Amerikalı Moderna firması da Pazartesi günü son aşama klinik deneylerinin ilk verilerini kamuoyuyla paylaşmış ve aşısının yüzde 94,5 oranında etkili olduğunu açıklamıştı.
Amerikalı yetkililer Moderna’nın aşısının Pfizer’in aşısı için acil durum onayı verilmesinden 7-10 gün sonra onay almasının mümkün olduğunu bildirmişti. Aşıların acil durum onayı almasının ardından eyaletler 24 saat içinde dağıtıma başlamaya hazır olacak.
ABD Sağlık Bakanı Alex Azar, ‘‘Şu anda ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanabilecek ve haftalar içinde dağıtımına başlanabilecek iki güvenli ve çok etkili aşı var’’ açıklamasını yaptı.
Pfizer, bu yıl 50 milyon doz aşı üretmeyi hedeflediğini, bunun da 25 milyon kişiyi korumaya yeteceğini kaydetmişti. Firma 2021’deyse 1,3 milyar doz üretim yapmayı hedefliyor.
Yaygın aşılama aylar alabilir
ABD ve İngiltere’de sağlık çalışanları öncelikli olarak aşı olacak grup içinde yer alıyor. Ancak geniş kapsamlı aşılamanın başlamasının her iki ülkede de aylar alması bekleniyor.
Pfizer, Çarşamba günü Brezilya ile 2021’in ilk yarısında milyonlarca doz aşı teslim edecekleri bir anlaşma yaptıklarını bildirdi. Firmanın ayrıca AB, Almanya ve Japonya’yla da anlaşmaları var.
Dünya Sağlık Örgütü’nün kıdemli acil durum uzmanı Mike Ryan, dünya genelinde ciddi ölçüde aşılama yapılması için 4-6 ay arasında zamana ihtiyaç olduğunu kaydetti.
Pfizer-BioNTech’in aşısının daha zor koşullarda depolanabilmesi aşının dağıtım sürecini daha karmaşık hale getiriyor. Aşının eksi 70 santigrat derecede depolanması gerekiyor. Ancak Reuters’a göre aşı beş gün boyunca normal soğutucuda da saklanabiliyor.
Moderna’nın aşısı ise eksi 20 santigrat derecede 6 aya; normal soğutucuda ise (2 ile 8 santigrat derece) 30 güne kadar saklanabiliyor.
Corona virüsüne karşı küresel aşı yarışında deneylerinin sonuçlarını açıklaması beklenen diğer üreticilerse İngiliz AstraZeneca firması ve Oxford Üniversitesi ile Johnson & Johnson.
Bir gönüllü, Washington eyaletinin Seattle kentindeki Kaiser Permanente Washington Sağlık Araştırmaları Enstitüsü'nde Moderna firmasının mRNA teknolojisiyle geliştirdiği aşının klinik deneylerine katılıyor.
Ancak aşının çocuklar için kullanılması konusunda onay alınmasının ise daha uzun süreceği belirtiliyor. Şimdiye kadar yalnızca Pfizer, en küçük 12 yaşa kadar, 18 yaşın altındaki gönüllülerle deney yürütmeye başladı. Moderna ve Johnson&Johnson da kısa süre içinde aşıyı çocuklarda da denemeye başlamayı planladıklarını bildirdi.
