Uluslararası Enerji Ajansı'nın (International Energy Agency-IEA) World Energy Outlook 2015 raporuna göre petrol yatırımlarında ve fiyatlarında gerileme devam edecek.

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi tarafından 'Paris İklim Zirvesi Ardından Dünya Enerji ve İklim Görünümü' konulu bir toplantı tertip edildi. Toplantıda; IEA İcra Direktörü Dr. Fatih Birol, World Energy Outlook 2015 raporunu sundu. Birol, rapora göre enerjide öngörülürlüğün en az seviyelerde olduğuna işaret etti. Bunun bir nedeninin jeosiyasi gerilim olduğuna temas eden Birol, şunları dile getirdi:

"Irak, Suriye ve Libya'da çetrefilli bir dönem var. Sorun arttı. Buna Suudi-İran gerilimi eklendi. Ortada ciddi sorunlar var ve bunlar 'yarın ya da öbür gün aşılır' gibi olumlu işaret yok. Rusya'nın ise Ukrayna ve Avrupa ile sorunları var, diğer ülkeler ile sorunları var. Asya'da Kuzey Kore'nin açıklamaları tüketici ülkeler için soru işareti. Yani öngörülürlük adına jeosiyasi gerilim önemli bir sorun."

Ekonominin de enerjide öngörülürlüğü sınırladığını anlatan Birol, şöyle devam etti:

"Avrupa'da tam bir toplanma yok. ABD toparlanıyor ve Japonya'da olumlu sinyaller var ama BRICS ülkelerinde durum iç açıcı değil. Brezilya ve Rusya'da daralma var. Rusya'da enerji fiyatları gerilediği gibi yaptırımların ekonomide karşılığı var. Çin'de de bir durulma var. Yani ekonomi güven vermiyor, öngörülürlüğü minimize ediyor."

Ardından enerji fiyatlarına değinen Birol, şu açıklamaları yaptı:

"Petrol 34 dolarlarda. Ve şunu görüyoruz 2015'te dünyada petrol yatırımları 2014'e göre yüzde 20 geriledi. Biz böyle bir gerileme görmedik. Daha da mühimi bu gerileme 2016'da da devam edecek. 2 sene ardı ardına gerileme görüyoruz, böyle bir durum daha evvel olmadı. Bu ne demek? Yeni üretim yapmayınca veya yeni alanlar devreye girmedikçe petrol talebi artmaya başladığında, elde olan petrol stoku gerilediğinde ciddi güçlükler ile karşı karşıya kalabiliriz. Tarafıma gelen sorular var. Biri şu; 'bölgemizde öyle şeyler oluyor ama petrol fiyatlarında tık yok, niye?' Şu an o kadar çok petrol var ki kullanılmayan, stokta. Deniliyor ki; 'bir savaş halinde kullanırız o petrolü'. Yani evde çokça pirinç ya da bulgur varsa, savaş halinde bakkala giden olmaz. Yani bölgede o kadar çok petrol birikti ki şu an kullanılmıyor. Stok şu an eriyecek bir durumda da değil. Onun için 2016'da petrol fiyatlarında bilhassa İran'a yaptırımlar kalkarsa aşağı yönlü bir oynama var."

Dr. Birol, doğalgazda da durumun petrol gibi olacağını belirtti.

Fatih Birol, ilaveten enerji fiyatlarının 2016 sonunda ve 2017'de normale dönebileceğinin tahmin edildiğini bildirdi.

DÖNMEZ: TÜRKİYE ÇEVREYE DUYARLI

World Energy Outlook 2015'in tanıtıldığı toplantıya Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez de konuk oldu. Dönmez, burada yaptığı konuşmada, enerjide serbestleşmeyi ve öngörülebilirliği attırma taahhüdünde bulundu. Türkiye'nin enerjinin yanında iklime de duyarlı olduğunu vurgulayan Dönmez, "Başkaları '12. kattan 6. kata ineceğiz' sözleri verirken bizim '2. kattan 4. kata atlayacağız' demesi birileri tarafından yüzdelik cambazlar ile Türkiye'yi çevreye pek duyarlı değilmiş gibi sunmaz. Şu unutulmamalı Türkiye uyruklu bireyler, 2030'da da çevreye duyarlı olacaktır." dedi.

SYMES: SERBEST TÜKETİCİ LİMİTLERİ SINIRLANMALI, PERAKENDE TARİFELERİ KALDIRILMALI

Toplantıda TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes da bir konuşma yaptı. Enerjide yapısal reformların ele alınması gerektiğini vurgulayan Symes. şöyle devam etti:

"Enerji alanında serbestleşme adımları atıldı. Ama burada daha da önemli adımlar atılmalı. Maliyetin altında fiyatlar enerji verimliliği getirmiyor. Fiyatların arz ve talep dengesinde olması verimlilik getirir, öngörülürlüğe ve kamu maliyesine katkı sunar. Bu anlamda kamu kontrolünde bulunan üretim birimlerinin şartlara uygun olması, Elektrik Üretim AŞ ve TEDAŞ'ın ikili anlaşma ihaleleri yolu ile sektör katılımcılarına sunulması, serbest tüketici limitinin sınırlanması, perakende tarifelerinin kaldırılması daha rekabetçi elektrik sektörüne erişim için atılması gereken adımlar."

Enerji fiyatlarının artıları olduğuna işaret eden Symes, petrol bedellerinin bu hali ile önemli bir imkan sunduğunu belirtti. Symes, enerji sektöründe yatırımların devamını temenni etti ve "İktidarın elbette reformlarını önemli buluyoruz. Ama enerji alanının serbestleşmesi ile ilgili reform yok. Bununla ilgili adım atılması talebimizdir." ifadelerini kullandı.

SABANCI'DAN MALİYET ESASLI FİYATLANDIRMA ÖNERİSİ

Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı da enerjide rekabetçiliğin, şeffaflığın ve öngörülebilirliğin artmasını talep etti. Bu çerçevede petrol fiyatlarının iyi bir imkan sunduğunu dile getirdi. Sabancı, enerji verimliliği ile ilgili olarak da şunları söyledi:

"İklimde bir devinim görüyoruz. Burada enerji verimliliği önemli bir rolü var. Dünyada, ülkemizde çapraz süspansiyon önemlidir. Ama enerji verimliliği adına bu bir engeldir. Ekonomik verimliliğin iyileştirilmesinin önüne geçiyor. Bu nedenle gerek tüketici gerek ekonomi için maliyet esaslı fiyatlandırma etkin olmalı."
CİHAN