Turistler tarihi ören yeri ziyaretlerinde Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer almasından ziyade ören yerinin şöhretini ve tanınmışlığını ön planda tutuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkezi Müdürlüğü (DÖSİMM) rakamları da turistlerin tarihi ören yerleri ziyaretlerini UNESCO koruması altındaki Dünya Kültür Mirası Listesi'nden ziyade tanınmışlığına göre yaptıkların ortaya koyuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Antalya'da turist ziyaretine açtığı 26 tarihi ören yerinde UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan tek yer Xanthos-Letoon antik kenti. Antalya'nın Kaş ilçesi Kınık Mahallesi yerleşim alanı içinde olan ve 5 yıldır Akdeniz Üniversitesi'nin kazı çalışması yaptığı Xanthos antik kentinde 1950-2010 yılları arası 60 yıl aralıksız Fransız arkeologlar tarafından kazı çalışması yapıldı. Fransız arkeologları kazı çalışması 1988 yılında Xanthos, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne girdi.

DÖSİMM'in geçen yıl Antalya bölgesi tarihi ören yeri ziyaretçi sayısına rakamlarına bakıldığında UNESCO listesinde yer alan Xanthos'u 39 bin 422 turist ziyaret ederken, Demre (Kale) ilçesinde bulunan Myra antik kenti 432 bin, Olympos'u 384, Aspendos antik tiyatrosunu 247 bin, Noel Baba Müzesi'ni 531 bin, Perge'yi 190 bin ve Side antik kenti 210 bin turistin ziyaret ettiği görüldü.

TANINIRLIK ÖNE ÇIKTI

Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Side Kazı Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Sabri Alanyalı, ziyaret sayılarına bakıldığında turistlerin tanınmış tarihi ören yerlerini ziyaret ettiğinin açık bir şekilde görüldüğünü söyledi. Antalya'nın UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ndeki tek tarihi ören yerinin Xanthos olduğunu belirten Alanyalı, "Tanınmışlığa bağlı Demre'de Noel Baba Müzesi olduğu için Myra antik kent ve müzeye yıllık 1 milyona yakın ziyaretçi geliyor. Rakamlar, UNESCO korumasındaki tarihi ören yerleri daha fazla ziyaret anlayışını geçersiz kılıyor. Yıllık Myra'yı Xanthos'un 10 katı turist ziyaret ediyor." dedi.

Tarihi ören yerlerinin UNESCO listesine alınmasında Alan Yönetim Planı'nın olması gerektiğini belirten Alanyalı, hali hazırda Side antik kentin yönetim planının çıkarılmasının zor olduğunu kaydetti. Side antik kentin yerleşim alanı içinde olduğunu ve antik kentte yoğun turizm faaliyeti bulunduğunun altını çizen Alanyalı, "Antik kentin Alan Yönetim Planı'nı yaparız, UNESCO'ya başvuruda bulunuruz. Fakat antik kentte yerleşim var ve turizm faaliyeti aktif şekilde yapılıyor. Geçmiş yıllarda UNESCO başvurularında Alan Yönetimi Planı şartı yoktu. Her şartlar değişiyor." ifadelerini kullandı.

Kültür turizmi uzmanı ve profesyonel turist rehberi Mehmet Reşat Akıl ise turistlerin UNESCO korumasından önce antik kentin tanınmasını ön planda tuttuğunu söyledi.
Noel Baba ve Myra antik kentin dünyaca tanındığını belirten Akıl, 2 tarihi ören yerini yıllık 1 milyona yakın turist ziyaret ederken, Xanthos'u 25'te bir turistin ancak ziyaret ettiğini ifade etti. CİHAN