490 firma yetkilisi arasında gerçekleştirilen ankete göre sanayicilerin yüzde 55,61'i konkordato uygulamalarının ticari hayatı olumsuz etkilediğini düşünürken, yüzde 66,82'si ise konkordatonun borçlu ile alacaklı arasında bir uzlaşma getirmediğini düşünüyor. İşte sanayicinin diğer alanlardaki cevapları...

TÜİK dün sanayicileri ilgilendiren kritik veriyi açıkladı. 2018 yılında düşüş eğiliminde olan sanayi üretimi 2018 yılının aynı ayına göre yüzde 2.2 azaldı. Bu haberlerin ardından büyük sanayi firmalarının yer aldığı Denizli’den çarpıcı bir anket geldi. Bu sene 14’üncüsü gerçekleştirilen Genel Görünüm Anketi 2019 çalışmasında, Denizli Sanayi Odası’na üye 490 sanayici katıldı. Gerçekleştirilen ankette en çarpıcı bölüm ise konkordato… Sanayiciler, alacaklı ya da borçlu olduğu firmalardan en az birinin konkordato ilan ettiğini ve bu durumun ticaret hayatını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Ayrıca sanayiciler ankette, finansman sorunu yaşadıklarını, bankaların kendilerini uyardıklarını, müşterilerinin yükümlülüğünü yerine getiremediğini ve 2019 yılında yatırımların umut vaat etmediğini düşünüyor. 

Ayırca ankete katılan sanayicilerden %46,95'i, bugüne kadar alacaklı ya da borçlu olduğu firmalardan en az birinin konkordato ilan ettiğini belirtiyor. Sanayicilerin %55,61'i konkordato uygulamalarından olumsuz yönde etkilendiğini söylerken, %66,82'si ise konkordatonun borçlu ile alacaklı arasında uzlaşma getirecek bir çözüm olmadığını vurguluyor.

Konkordato uygulamalarına taraf olmak zorunda kalanların %70,59'u bulduğu gıda sektöründe konkordatonun bir çözüm olmadığını düşünenlerin oranı %82'yi aşıyor. Kablo-bakır tel sektöründe ise tam aksine sanayicilerin sadece %14,29'u konkordato ilan etmiş bir firma ile alacak-borç ilişkisi içinde.

Anket Denizli sanayisini üretim, kapasite kullanımı, satış, sipariş, karlılık, yatırım, ihracat ve istihdam gibi çeşitli açılardan mercek altına alıyor. Bu sene genel olarak olumsuz bir tablo çizen anket, geçen yıllara göre de ilginç sonuçlar ortaya koyuyor. Ankete katılan firmalar, 2017 yılına kıyasla 2018 yılının zor geçtiğini belirtirken, 2019 yılı için de kötümser beklentilere işaret ediyor.

Üretim, satışlar, karlılık ve yeni sipariş gibi performans kriterleri bakımından bakıldığında, sanayici açısından 2018 yılının ‘kötü' geçtiği, aynı parametreler bakımından 2019 yılının da oldukça zor geçeceği beklentisi olduğu görünüyor.

 

Bu sene yayınlanan ankette, gündemin önemli konularından birisi olan konkordato uygulamaları ve sanayicinin bu konudan etkilenme düzeyi ele alındı.

Geçen yılın anketi 2017 sonunda ortalama çalışan sayısının 138 olduğunu gösteriyordu. Bu yılın sonuçları ise 2018 sonunda bu rakamın %16,77 azalarak 115'e gerilediğine işaret ediyor.

2019 yılının ise, istihdam beklentileri bakımından 2018'den görece olumsuz bir yıl olacağı öngörülüyor. 2019'da sanayicilerin %28,02'si istihdamının azalacağı beklentisini taşıyor. Bu oran geçen sene %11,16 seviyesinde idi. Bu öngörü, istihdam bakımından bugüne kadar yapılan anketler içindeki en olumsuz beklentilerden biri olarak göze çarpıyor.

Ankete katılan sanayicilerden 2019'da dış satışları ve yeni siparişlerinin azalacağını bekleyenlerin oranı %23 seviyelerinde. Oysa bu oran, geçen sene 2018 beklentileri için sadece tek haneli rakamlarda seyrediyordu.

2018'de karlılığı azalan ve zarar edenlerin oranı ise geçen yıla göre 12 puan artarak %43,20 seviyelerine çıkıyor.

Anketi yanıtlayan her 2 sanayiciden birisi 2018'de önceki seneye göre tahsilat vadelerinin uzadığına vurgu yapıyor. ‘Değişmedi' diyenlerin oranı ise %37,32 ile göz ardı edilemeyecek seviyede. Ankete katılan sanayicilerin %8,61'i tahsilat vadelerinin kısaldığını belirtiyor.

Vadelerin uzadığı konusunda şikayetin en yoğun olduğu makine ve metal sektöründe tahsilat vadelerinin uzadığını belirtenlerin oranı %64'ü buluyor. Kablo-bakır tel sektöründe ise aksine sanayicilerin %28,57'si tahsilat vadelerinin kısaldığını söylerken, %57,14'ü değişmediğini vurguluyor.

Ankete katılan sanayicilerin 2018'de hedeflediği satış miktarına erişme oranı %65,30. Bu oran son dört yıldır %73-%77 bandında yer alıyordu. Oysa ki 2013, 2012 yılları ve öncesinde sanayici satışlardaki hedeflerini %80'in üzerinde tutturabildiğini söylüyordu. Dolayısıyla son dönemde bu oranın daha aşağıda seyretmesi, sene başında konan hedeflere ulaşmanın her geçen yıl daha da zorlaştığını gösteriyor.

 

2018'de finansman sorunu yaşayanların oranı %44,65. Bu oran geçtiğimiz iki senede %28-%30 seviyesinde idi. Sektörel olarak bakıldığında, ankete katılan firmalar arasında finansman sorunu yaşayanların en yüksek olduğu iki sektör, %66,67 ile makine ve metal sektörü ve %45,83 ile tekstil-hazır giyim sektörü. Finansmana erişim konusunda sorun yaşayanların azınlıkta olduğu sektör ise, sanayicilerin %14,29'unun ‘finansman sorunu yaşıyorum' dediği kablo-bakır tel sektörü.

Finansman sorununun en önemli nedeni %26,04 ile ‘kredi maliyetinin yüksekliği'. Bu yanıtı %19,53 ile ‘müşterilerin yükümlülüklerini yerine getirememesi' ve %18,93 ile ‘TL'nin değerli olması' izliyor.

Sanayicilerin %7,66'sı son bir yıl içinde kullandığı krediyi kısmen ya da tamamen kapatma konusunda uyarı aldığını belirtiyor. Bu görece düşük bir oran gibi görünse de, geçen sene %4, 2013 ve öncesi yıllarda sıfıra yakın, hatta sıfır düzeyinde seyretmekteydi.

Ankete katılan sanayicilerin %52,86'sı, 2018'de yatırım yapmadığını açıklıyor. Yeni yatırıma gidenlerin oranı ise %17,18. ‘Modernizasyon', %24,23'lük oran ile halen en büyük sabit sermaye yatırımı olarak öne çıkıyor.

 

Genel görünüm anketine katılan Denizlili sanayicilerin %78,14'ü, 2018 yılında TL'nin değer kaybetmesinden ‘olumsuz' olarak etkilendiğini söylerken, ‘olumlu' olarak etkilenenlerin oranı %7,91 seviyesinde. Bu oranlar önceki yıllarda sırasıyla %70 ve %20 düzeyinde seyrediyordu ve neredeyse %65'i ihracatçı olan sanayiciler için bu dağılımın olağan olduğu değerlendiriliyordu. Fakat bu seneki sonuçlar dövizdeki aşırı yükselişlerin bir ihracatçı bakış açısından da artık olumsuz algılandığını gösteriyor.