Van'da 23 Ekim 2011 tarihinde meydana gelen ve 604 kişinin hayatını kaybettiği depremin üzerinden 4 yıl geçti. Depremin meydana geldiği yıl ve sonrasındaki 2 yılda şehirde yaşanan ekonomik krizden dolayı esnafın vergilerini ödeyemediğini belirten Van Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necdet Takva, "Kentte aktif olarak 30 bin esnaf bulunuyor. Bunların 3 yıllık vergi miktarı 650 milyon TL civarında. Bu paraların esnafımızdan alınmaması için ne kadar uğraşsak da şu ana kadar bir sonuç alamadık." dedi.

Van depreminden sonra toplam 8 bin 500 binadaki 41 bin konut hakkında yıkım kararı verildi. Van Afet ve Acil Durum (AFAD) Müdürlüğü, şehir merkezinde acil yıkılması gereken kamu binaları, hastaneleri ve büyük siteleri yıkıp enkazlarını kaldırdı. Aradan 4 yıl geçmesine rağmen halen yıkılması gereken çok sayıda bina var. Ancak yaklaşık iki yıldan beri hasarlı konutların yıkımı durdu. Yıkım çalışmaları hakkında bilgi veren bir AFAD yetkilisi, hasarlı binalar hakkında şu bilgileri veriyor: "Bugüne kadar 30 bin konut yıkıldı. 11 bin konut yıkılmayı bekliyor. 2014 ve 2015 yılı içerisinde yıkım konusunda doğrusu çok mesafe kat edemedik. Bu hem bina sahiplerinin binalarını dava konusu yapmış olmaları, hem bir takım mali yetersizlikler, hem site sakinlerinin kendi aralarında anlaşamamaları gibi sebeplerden kaynaklı sıkıntılar oldu."

Van Ticaret ve Sanayi Odası (VAN TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva da depremin meydana geldiği 2011 yılından beri Van'da ekonomik krizin olduğunu söyledi. Depremde en büyük zararı esnafın gördüğünü belirten Takva, "Depremin meydana gelmesiyle Van'daki nüfusun büyük bir çoğunluğu başka illere gitti. Burada kalan vatandaşlarında alım gücü kalmadı. Bu süreçte iş yeri zarar gören esnafımız da krediler çekerek işyerlerini onarıp, iş başı yapmaya çalıştı. Ancak kentteki nüfusun azlığı ve alım gücünün zayıfılığı nedeniyle esnafımız kredilerini ve vergilerini ödeyemez hale geldi. Biz de 2011-2012-2013 için kentte bulunan 30 bin aktif esnafımız için yetkililerden vergi terkini talebinde bulunduk. Aynı 1999 Kocaeli depremindeki gibi. Dolayısıyla 3 yılda biriken vergi borcunun 650 milyon TL olduğunu tahmin ediyoruz. Bunun için gerekli yerlerle çok defa görüşmemize rağmen sadece erteleyebildik. Vergilerin terkini konusunda ise herhangi bir sonuç alamadık." şeklinde konuştu.

"ESNAFLARIN SİCİLİ TEMİZLENMELİ"

Van Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (Van ESOB) Başkanı Muhittin Aydemir de depremden sonra kentte yaşanan ekonomik kriz sebebiyle çekini, senedini, kredisini ödeyemeyip kara listeye giren esnafın sicil affına uğraması gerektiğini belirtti. Sicil affıyla birlikte esnafa faizsiz can suyu kredisi verilmesini talep eden Aydemir, "Öncelikle bölgesel sorunlar nedeniyle durma noktasına gelen ticaret nedeniyle, çekini, senedini ödeyemeyen esnafımız, kara listeye girdiği için kredi kullanamıyor. Bu nedenle esnafımızın desteklenebilmesi için sicil affı getirilmesi gerekiyor. Ardından da can suyu kredileri kapsamında uzun vadeli ve faizsiz kredi desteği verilmeli. Toplumu ayakta tutan, toplumun bel kemiği durumunda olan esnaf desteklenirse genel olarak toplum desteklenmiş olur. Sicil affı getirilmesi ve uzun vadeli faizsiz kredi desteği verilmesi çağrısında bulunuyoruz. Devlet büyüklerimizden destek bekliyoruz." ifadelerini kullandı.

Van Milletvekili Lezgin Botan depremin ardından depremzedelere yapılan TOKİ evlerinin devlete maliyeti 35 bin ile 50 bin arasında iken, vatandaşlara 98 bin ile 100 bin arasında bir fiyata satıldığını ifade etti. Evlerin çoğunda alt yapı eksikliği bulunduğunu belirten Botan, "Tamamıyla ticaret mantığıyla yapılmıştır. Dolayısıyla halkımız mağdur durumda. Burada oturanların çoğu asgari ücretle çalışıyor, bir kısmı işsiz. Öte yandan TOKİ'ye ait 18 bin konut var. Her konutun ayda ortalama 400-450 TL taksitleri ödeniyor. Bu da aylık aşağı yukarı 8 milyon TL'ye tekabül ediyor. Depremden çıkmış olan kentte ekonomik sıkıntı yaşayan depremzedeler taksitlerin ertelenmemesi nedeniyle ödeme güçlüğü çekiyor." açıklamasında bulundu.

CİHAN