Romany Shaker (FDD) - Salı günü Al Khums limanındaki Libyalı yetkililer, Türkiye üzerinden gelen BF ESPERANZA adlı kargo gemisindeki iki konteynere el koydular, konteynerlerin içinde çok sayıda silah ve cephane vardı.

BM’nin silah ambargosuna rağmen Türk silahlarının yasadışı trafiğinin devam etmesi, Ankara’nın, Libya’nın istikrarsız ortamını daha kötü hale getiren İslamcı kuvvetlere destek verdiği yönündeki uzun zamandır var olan endişeleri daha da artırdı.

Libya’daki bir haberde, el konulan iki konteynerin içinde Türk firmalar Zoraki ve Retay tarafından üretilmiş çeşitli türlerde tabanca, tüfek ve yaklaşık 4.8 milyon kapsül mermi bulunduğu belirtiliyor.

Türk silahlarının yasadışı transferi, tekrar eden bir sorun. 2013’ün Aralık ayında, Mısır gümrük yetkilileri Türkiye’den gelen dört konteyner silaha el koyduğunu bildirmişti. 2015 Eylül’ünde ise Yunan yetkililer, Türkiye üzerinden gelen ve beyan edilmemiş silah taşıyan kuru yük gemisi Haddad 1’e el koydular.

Ayrıca Yunan sahil güvenliği 2018 Ocak ayında, Mersin ve İskenderun limanlarında yüklenmiş olan, sözde Misratah limanına yol alan ve patlayıcı madde taşıyan Tanzanya bayraklı Andromeda isimli gemiye el koymuştu.

Libya’da, en son el konulan Türk sevkiyatı, çok şiddetli tepki aldı. Libya Ulusal Ordusu, BM’den olayla ilgili hemen bir soruşturma başlatmasını talep etti, Türkiye’yi Libya’nın güvenlik ve istikrarını göz ardı etmekle suçladı.

Ardından, Libya’daki Birleşmiş Milletler Destek Görev birimi, sevkiyatı BM silah ambargosunu ihlal etmekle suçladı, ve BM Libya Uzmanlar Paneli’nin olayı soruşturması gerektiğini söyledi. BM’nin yaptığı açıklamadan sonra, uluslararası çapta tanınan Ulusal İttifak Hükümeti (GNA) detaylı bir soruşturma emri verdi.

BM Uzmanlar Paneli’nin Eylül 2018’de hazırladığı rapor, Türkiye’nin, BM’nin silah ambargosunu delerek Libya’nın düşmanlarına silah sevk eden ülkelerden biri olduğunu bildiriyor.

Rapora göre, 2017’de El-Mukhtar adlı tankeri denetleyen AB askeri operasyonunda (Sophia Operasyonu olarak da biliniyor), Türk üretici Kapeks Ltd tarafından üretilmiş sayısız silah, mermi ve ekipmana el kondu. El konulan ekipmanın Bengazi’deki İslamcı savaşçılara gitmesi hedefleniyordu.

Dahası, 2016 Uzmanlar Paneli, Haddad 1’den ele geçirilen iki konteynerdeki 5 bin tüfek ve 500 bin merminin, Torun Arms ve Yavaşçılar adlı iki Türk firma tarafından üretildiğini ortaya çıkardı.

Bu bulgular açıkça gösteriyor ki Türkiye, Libya’daki İslamcı grupların politikalarını  destekleyen bir yaklaşım içinde.

Ankara’nın, istikrarsızlaştıran rolünü ele alırken, silah ambargosunun sıkı tutulması ve Libya’nın, komşu ülkeler ve Avrupa’ya yasadışı silah transfer merkezi haline gelmesini önlemek için, Washington’ın BM ile çok yakın çalışması gerekiyor.