Nitelikli okur kendi kitabını kendi seçendir.

Okumanın insan ruhu üzerindeki etkisi çok büyüktür. Zihin ne ile meşgulse kalp üzerinden ruha yansır ve atmosferimiz meşgul olduğumuz hakikatlerle dolar. Düzenli okumanın bir disiplin istediğine şüphe yok. Eskilerin temrin dediği disiplinli okuma ve alışkanlık haline getirme hususu öne çıkıyor. Sistemli düşünme, sistemli okuma ile mümkündür. Okumada usul, akide, metodoloji önemlidir, yani neyi, nasıl okuyacağız? Pek çok okuma metodu vardır; hızlıca tarama, göz gezdirme, yoğun okuma, kapsamlı okuma, eleştirel okuma vb. Okuyacağımız kitabın veya makalenin türünü, zamanını biz belirlemeliyiz. Belli başlı okuma metotlarına göz atalım;

 

Hedefli Okuma ve Kitap Listeleri; Okumak maden işçiliği veya kuyumcu hassasiyeti ister. Öncelikle okuyacağınız yazarı, kitabı seçmek çok önemlidir. Size bir şeyler vermeyecek, yeni pencereler açmayacak, kendini tekrar eden yazarları, kitapları okumanın çok bir faydası yoktur. Okuduğumuzda bize yeni bir ruh ve fikir katan yazarları okumaya devam edelim ve sahip çıkalım.  Okumaya başlamadan önce net bir amaç belirleyin. Bu, okuduğunuz kitaptan maksimum fayda sağlamanıza yardımcı olur. Neden kitap okuyorum sorusunun cevabı önemlidir. Zevk mi? İş mi? Akademik zorunluluk mu? Mana boyutlu bir okuma mı?  Başka sebepler mi? Hepsi mi? Ayrıca gerçekten iyi bir kitap listesi oluşturmak, tavsiye almak ve o harita üzerine okuma planı yapmak bize istikrar kazandıracaktır. Her önüne geleni okuyan insanlar, her önüne geleni yiyerek obezite olan beslenme özürlülerine benzerler.

 

Derinlemesine okumak insana çok yeni ufuklar açabilir

 

Cehdle Okuma; Pasif bir şekilde okumak yerine, kitap veya makale ile  etkileşime girin. Altını renkli çizin, notlar alın ve önemli noktaları işaretleyin. Adeta yeni keşifler yapan bir seyyah gibi yenilikleri keşfe açık olun. İyi okurlar ilk okuduğu kitabı önce hızlıca okur ve tanışırlar sonra anlamak için okurlar. Bazı kitaplar defalarca okunur ve her okunduğunda farklı anlamlar dünyası açılır. Derinlemesine okumak, tam teveccühle ve tam bir dikkatli nazarla okumak insana çok yeni ufuklar açabilir.

 

Zihin Haritası Oluşturma; Okuduğunuz bilgileri zihin haritaları kullanarak organize edin. Bu, bilgiyi daha iyi kavramanıza ve hatırlamanıza yardımcı olur.  Zihin dijital bir kütüphane gibi kavramlarla ve sembollerle hatırlar, düşünür. Üst başlıklar, bölümler oluşturmak zihnimizi de dağınıklıktan kurtarır. Notion AI, Google Keep gibi not alma ve bilgiyi organize etme programları kullanmak size çok yardımcı olacaktır.

 

Tekrar ve Özet; Okuduklarınızı pekiştirmek için tekrar edin ve özetleyin. Bu, anlamanızı derinleştirir ve bilgiyi uzun süreli hafızanıza aktarmanıza yardımcı olur. Aklımızda kalmasını istediğimiz bilgileri, kitapları en az iki veya üç defa okumak, altı çizili yerleri tekrar tekrar okumak, mümkünse yazıya dökmek, kitap özetleri çıkarmak irfan dünyamızda ve entellektüel düşüncemiz adına bize çok faydalı olacaktır.

 

Okuduğunuz eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirin

 

Eleştirel Okuma; Şablonculuktan kurtulmanın yolu okuduğumuz bilgiyi kendimize mâl edebilmek, içselleştirmektir. Zihin, üzerine tekrar tekrar yazı yazılan bir tablete benzer. Okumak ve okuduklarımızı fikir dünyamızda içselleştirmek, fikri irfana, bilgiyi bilgeliğe çevirebilmek esas olsa gerek. Okuduğunuz metni sorgulayın ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirin. Başka kaynaklardan referanslar oluşturun. Bu, daha derin bir anlayış geliştirmenize yardımcı olur. Bu konuda yazdığım bilginin inşa edici yönüne ait yazılara bakılabilir; Bilginin Toplumsal Rolü, Ham Bilgi Ne İşe Yarar, Kimi Okuyoruz

 

Tematik Okuma;  Tek bir kaynakla yetinmeyin, farklı kaynaklardan okuyarak konuyu çok yönlü anlayın. Aynı konuda başka neler yazılmış, ne tür görüşler var öğrenmek, merak etmek bize yepyeni pencereler açabilir.

 

Hızlı okuma tekniklerini öğrenin, ancak anlama düzeyinizi korumaya özen gösterin.

 

Okumanın farklı şekilleri olabilir; saygıyla oturarak okunacak kitaplar vardır. Yürüyerek okumak ya da sesli kitap dinlemek, yatarak kitap okumak mümkündür.

 

Okumanın vakti, uyandıktan hemen sonra ve uykudan hemen önce olabileceği gibi; arabada, evde, işyerinde okunacak kitaplarımız olabilir.

 

Okumanın kolekti·fli·ği, müzakereli okuma da bize yeni tecrübeler, farklı bakış açıları kazandırır.

 

Başka sesler duymaya ihtiyacım var, diyenler için kitaplar gerçekten sırlı dostlardır. Varlığı okumak bir imtiyazdır. Herkes kendi idrak ufkunda bir şeyler yakalar, bin kişinin okuduğu bir kitap, bin ayrı kitap demektir.

 

https://youtu.be/0M-ywVg_lvo