Dış politika ile ilgilenmeyen okurların, bu satırın yazarı için iyi hisler beslemediğini biliyorum. “Bu da kimseyi ve hiçbir şeyi beğenmiyor!” diyenlerin haklı memnuniyetsizleri kulağıma kadar geliyor. Ama ne yaparsınız? Türkiye'de adım atacak yeri ya da siyasi zemini kalmayan zihni egzersizlerin dumura uğramasına mani olacak tek iksir, gözünü demokrasi ile yönetilen ülkelere çevirip biraz olsun nefes almak. 

Her zaman da ciddi şeyler konuşup, karbondioksit solumak gerekmiyor. Son beş senedir, zihni bütünlüğü korumanın ne kadar zor olduğu herkesin malumu.Yer yer atıfta bulunduğumuz ülkelerde de her zaman ibretlik ve modern demokratik uygulamalara model üretilmiyor. Doğru ama, yine de,  demokrasinin şimdiye kadar fark edilmeyen ya da ismi konmayan pratiklerinin gün yüzüne çıkması da malesef yine demokrasi egzersizlerinin korkusuzca denendiği ülkelerde görülüyor. Hiç olmazsa her seçimden sonra bitkisel hayata girip, acil servislere taşınmıyorlar. Hele “Hadi sistemi değiştirelim!” diyen hilkat garibeleri yok!

Aslında, yeni geçirdiğimiz bir genel seçimden sonra, kulislerin cıvıl cıvıl olup, kabine adaylarını, meclis şekillenmelerini, muhalefetin bir sonraki seçime kadarlık akıllı projelerini falan konuşmamız gerekiyordu. Heveslerimiz kursağımızda kaldı. Yeni dönemin şifrelerini çözmek için usta bir çilingir olmaya gerek kalmadı. Her tarafı dökülen siyasi yapının gözle görülen kısımlarını takım elbise ve kravat ile kapatacak birileri lazımdı, onlar seçilmiş oldu. Varsın biraz da onlar oyalansın.

Dış siyasetin güldüren tarafları demiştik ya, oraya dönelim. İkinci yılını doldurmaya az kalmasına rağmen Trump, bir türlü Başkan gibi davranamıyor. Netameli geçmişi, her gün düştüğü telafisi zor hataları, kurtulamadığı twitter merakı ve yüz kırk karakterlik mesajda, orta okul çocuklarının yapmayacağı hatalar, gündeme tutunduğu konulardan. Trump ciddi görünmeye çalıştıkça Amerikalıların “Laughing stock!”, “Bak, katıla katıla gül!” diyebileceğimiz konuma yerleşmiş durumda.

En son twitterlerinin birinde (3 Temmuz, 2018, saat; 4:19), yazdığı kitaplara atıfta bulunarak, ne derece usta bir yazar(!) olduğundan bahsediyor. Trump için kendinden bahsetmek, tam bir takıntı. Olmadık yerde lafı evirip, çevirip kendisine getirmesi kurtulamadığı saplantılarından. Mal varlığı olarak, ABD Başkanları içinde birinci sırada görülüyor. Akli tutarlılık olarak, Bush'u tabana çakılı kalmaktan kurtardığı için kendisiyle ne kadar övünse azdır. Bush bile Trump'a göre akıllı ve dengeli sayılıyor. Gerisini siz düşünün!

Trump'ın şöyle, böyle kendi adına basılmış ve yazar olarak göründüğü on iki kitabı var. Bazıları New York Times'in Best Seller, çok satılanlar listesine girse de, kitaplar birbirinin tekrarı. Birisini okuduğunuzda diğerlerini okuma ihtiyacı duymayacağınız sathilikte. “Çalışmadan, kısa zamanda nasıl zengin olursunuz?” merakını gıcıklayan kitaplar her zaman alıcı buluyor. ABD Başkanı Reagan'ın ekonomi açısından başarılı sayıldığı seksenli yıllarda, New York'ta gayr-ı menkul piyasasında kendisinden bahsedilen Trump, bu şöhreti nakde çevirmeyi başarmış. Kitaplarını kendisi yazmış gibi görüntüsü vermeye bayılıyor. Bununla birlikte, onu yakından tanıyanlar, perde arkasında gölge yazarların olduğunu biliyorlar. Dolayısıyla, kendi ismiyle bastırdığı kitapların yazarı olma konusu kafalarda net değil. 

Başkan'ın sosyal medya tiryakiliği, ABD'de hükümet krizi oluşturacak boyutlarda. Gecenin bir vaktinde-genellikle sabaha karşı- rastgele attığı bir mesajın hem şahsına hem de kabine üyelerine verdiği zararı temizlemek günler alıyor. Çoğunlukla Trump, yazdığı mesajı ya düzeltmek zorunda kalıyor ya da bütünüyle siliyor. Geçtiğimiz hafta yazarlığını reklam etmek için attığı twitter da yaptığı imla ve dil kullanım hatalarını yakalayan “Harry Potter” serisinin meşhur yazarı, J.K Rowling, Trump'a cevaben yazdığı twitter'in harf limitini“Hah hah....” kahkahalarıyla doldurmuş (3 Temmuz, 2018, saat: 5:33) Meşhur yazar, Trump'ın belalılarından. Hafta geçmiyor ki, ABD Başkanı'nın akli yeterliliğini diline dolamış olmasın. Dünyanın yakından tanıdığı yazar, Başkan ile sürtüşmeyi hobi haline getirmiş durumda. Allah kimseyi Trump'ın durumuna düşürmesin. 

Yazdığı ilk kitaplardan olan ve mesleki tecrübelerini anlattığı Art of the Deal (Pazarlık ve İş Bitirme Sanatı)'nın yazılmasında emeği geçen ve bu kitabın gölge yazarı, Tony Swartz  “Trump, bırakın kitap yazmayı, kitap okumaktan acizdir!” (4 Temmuz, 2018) diyerek, ABD Başkanı'nın düşünce kalitesi konusundaki tartışmaya dahil olunca, Harry Potter yazarının gülmekten karnı ağrımıştır.

Demokrasinin olmazsa olmazlarından olan, düşünce hürriyeti, örneği bizde de sıklıkla görülen siyasi tıkanmalarda kendisini daha bir fazla hissettiriyor. İdare edenlerin, ülkenin en akıllı, en becerikli ya da bulunmaz Hint Kumaşı olmadığını bilen yazar-çizer takımı, çaresiz değiller. Düşünme ve üretme kabiliyetlerini nadasa bırakıp, bir sonraki kurtarıcı lideri beklemektense, muhalif oldukları iktidarı yakın takibe alıp onlara hayatı dar ediyorlar. Hiç bir şey yapamazlarsa, bir sonraki seçimlere kadarki vakti hem Başkan hem de yanındakilerin yaptıklarını espriye dökerek geçiriyorlar. Bahsettiğimiz demokrasi konforu işte bu!

Bir paragraflık yazdığı twitter mesajında çocukça hatalar yapan Trump, J.K Rowling'in kahkaha ile dolu mesajını gördükten sonra, istemeye istemeye de olsa gerekli düzeltmeleri yapmış. Elinden gelse, Obama'dan sonra hapse attıracağı ikinci kişi, müstehzi gülüşü ile Trump'ı çileden çıkaran, Harry Potter yazarı. Ama böyle bir gücü yok!

Trump'ı savunmayı kendilerine milli vazife addeden onca yazar-çizer, böylesine çocukça hatalar konusunda, Başkan'ı yalnız bırakıp, kahkaha atanlar arasına katılmakta tereddüt etmiyorlar. Dünyanın en prestijli siyasi koltuğunda oturan Trump'ın saçmalıklarında hikmet arayan bozacı ve şıracılara oralarda pek rastlanmıyor. 

Demokratik rahatsızlıklarımıza yerli ilaçlardan bir tedavi bulamadık. Dermanı dışardan ithal etmekten başka çare gözükmüyor. Bu arada, Trump ile dalga geçip, kafa bulmak Anayasa Suçu sayılmıyor.

Kadir Gürcan