Dünyaya gözünü açan her canlı, yaratılan her varlık bir gün mutlaka ölecektir. Fakat nerede ne zaman belli değildir. Ölümle, insan her şeyi geride bırakacak, sevdiklerinden ayrılmak zorunda kalacak, kafasına göre nice değer verdiği işlerini yarıda bırakarak gitmek zorunda kalacaktır. Böylesine kısa vadeli misafir olduğumuz bu dünyada; sonsuz, elemi kederi bulunmayan bir hayatı kazanma şansı verilmiştir. Böyle bir fırsat insan iradesine bırakılmıştır.

Hiç bir kimse hayatı uzatma ve kısaltmaya muktedir değildir. Hayat ve memat'ımız Allah'ın tasarrufundadır. 

Mülk suresi 2. Ayette: "Hanginizin daha güzel iş ortaya koyacağını denemek için, Ölümü ve hayatı yaratan O'dur. O, Aziz‘dir( üstün kudret sahibidir), Gafur‘dur. ( Affı ve mağfireti boldur.)

Zümer suresi 42. ayetinde: "Allah, insanların ruhlarını ölümleri sırasında, ölmeyenlerin ruhlarını ise uykuları sırasında alır. Hakkı'nda ölüm hükmü verdiği ruhu tutar, vermediği ruhu ise belirli bir süreye kadar salıverir. Muhakkak ki bunda, düşünen kimseler için alacak ibretler vardır."

En'am suresi 60. ayette: " O'dur ki, geceleyin (ölümün kardeşi olan) uyku ile sizi kendinizden geçirir; o durumda, gündüz vücudunuzun organlarıyla ne yapmış, (sevap-günah olarak) ne kazanmışsanız hepsini bilmektedir. Sonra sizi, uykunuzda adeta ölü halde iken diriltir ve takdir edilmiş bulunan ömür müddetiniz doluncaya kadar bu böyle devam eder. 

(Nasıl ki her uykunuzun sonunda diriltiliyorsunuz, bunun gibi, ölüp kabre yattıktan sonra da diriltileceksiniz) ve nihayet dönüşünüz O'nadır. Sonra O, dünyada iken ne yapıyordu iseniz size bir bir haber verecek (ve bunlardan sizi sorguya çekecek)tir.“ buyurmaktadır.

Hz. Üstad, “Kabir var, hiç kimse inkar edemez! Herkes, ister istemez oraya girecek. Ve oraya girmek için de, üç tarzda 'üç yol' dan başka yol yok.

Birinci yol; Ahireti tasdik eden, ehl-i İman için bu dünyadan daha güzel bir alemin kapısıdır. 

İkinci yol; Ahireti tasdik eden, fakat sefahet ve dalalette gidenlere sürekli bir hapis ve bütün dostlarından kopmuşluk içinde bir hücre hapsi, yalnız başına bir hapis kapısıdır. İnandığı gibi hareket etmediği için öyle muamele görecek.

Üçüncü yol; Ahirete inanmayan ehl-i inkar ve dalalet için ebedi bir idam, (ebedi ceza) kapısıdır. Yani, hem kendisini, hem bütün sevdiklerini idam edecek bir darağacıdır. Öyle bildiği için, cezası olarak aynını görecektir.“ (13.söz ikinci makam)

Başka bir yerde, İman ve ameli Salih'le dünyadan göçen mü'minlerin ruhlarının (Melek'ler gibi) yıldızlar arasında seyahat edeceklerini ifade eder.

Nahl suresi 1. Ayette: " Allah’ın emri ha geldi ha gelecek! Artık onun gelmesini çabuklaştırmak istemeyin. Allah müşriklerin koştuğu ortaklardan münezzehtir, yücedir. 

Enbiya suresi 1. Ayette: " İnsanların hesap verme vakti yaklaştı. Ama onlar hâla koyu bir gaflet içinde haktan yüz çevirmekteler.”. 

Lokman suresi 34.ayette, “Kıyamet saatinin ne zaman geleceğini yalnız Allah bilir. Yağmuru da O indirir, rahimlerde olanı O bilir. Hiç kimse yarın ne kazanacağını bilemez. Hiç kimse nerede öleceğini de bilemez. Herşeyi mükemmel tarzda bilen ve her şeyden haberdar olan Allah’tır.” Buyurmaktadır.

Kıyamet, her an beklenmedik bir anda gelebilir. Geleceği zamanı Allah’tan başka kimse bilemez. Kur'an bu haberi vereli, bu kadar zaman  geçmiş diye akla gelebilir. Fakat, dünyanın ömrü yanında o kısa bir zaman olduğu unutulmamalıdır. Mesela ikindi vaktinde akşam yakındır ifadesi, doğru bir beyandır. 

En’am suresi 59.ayette, “Bilinmeyen nice hazineler ve görünmeyen gayb aleminin anahtarları O’nun yanındadır. Onları Kendisinden başkası bilemez. Karada ve denizde ne varsa hepsini O bilir. O’nun haberi olmadan bir tek yaprak bile düşmez. Yer altı tabakalarının karanlıkları içindeki tek bir tane, hasılı yaş ve kuru hiç bir şey yoktur ki açık, net bir kitapta bulunmasın.”

Kamer suresi 1. Ayette de: " Kıyamet saati yaklaştı. Ay bölündü." Buyurulmaktadır.

Efendimizin (sav) dünyaya teşrifleri Zaman'ın sonuna işaret etmektedir. Ahir Zaman Peygamber'i, Hatem'ün Nebi ünvanı, dünyanın ömrünün sonuna gelindiğini ifade etmektedir.

Çekirdeği toprak altında çürütmeyen, meyvedar ağaç yapan Allah, insan gibi eşref-i mahlukat olan bir varlığı çürütüp yok eder mi? 

Allah hayatın her yönünü, gizlisini açığını bilmekte ve emr-i İlahi üzere melekleri tarafından tesbit yapılmaktadır. Onun için insan amellerinin küçük-büyük hepsinin mutlaka bir gün karşılığını bulacak; ya mükafatını, ya da mücazatını görecektir.

Zilzal suresi 7 ve 8. Ayetlerde: "Artık her kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse, onu(n karşılığını) görür.“ Ve “Her kim, zerre ağırlığınca bir kötülük işlerse, o da onu(n karşılığını) görür." Buyurmaktadır.

Vefat eden bir insanın, küçük kıyametiyle beraber, büyük kıyameti de kopmuş demektir. Onun için insanlığın iftihar tablosu Hz. Muhammed (sav)  "Dünya lezzetlerini acılaştıran ölümü çok anınız." Buyurmakla bu gerçeği bize hatırlatmaktadır.