Nil Herper’in, cemaat ve bordların dikkat etmeleri  gereken hususlar üzerindeki tesbitlerine devam ediyoruz: 

74. Cemaatlerin çalışıp, din demeden ortaya koyduğu hümanist değerlere ait şunlar örnek olarak sıralanmakta: eğitim-öğretim, başarı, motivasyon, kendini okula verme, okul-eğitim-öğretime ait meselelerle hem dem olmak, ödev-proje yapma, başkalarının  yardımına koşmak, toplumun dertleri ile dertlenmek, eşitlik, adalet, dürüstlük, namuslu olma, mesuliyet; kendine hakim olma; ölçülü ve dengeli olma; başkaları ile ilgilenme-dertlenme: insanların isabetli planlama ve karar verme yeteneklerinin geliştirilmesi; kişiler arası başarılı teşriki mesai, kültürel yetkinlik, negatif şeylere direnme–karşı koyabilme kabiliyeti; çekişme-anlaşmazlık ve çatışmaları sulh içinde çözebilme kabiliyeti; trafik emniyeti sağlama; ümit var olma, geleceğe dair ümit verme; üstün kişilik-karakter hususiyetleri: kendine güven, şahsi itibar, amaç, ülkü, ideal sahibi olma; hayalperest-macera perest olmadan, geleceğe dair müsbet fikir, görüş ve proje sahibi olma; komşu, muhtaç ve umum cemiyetin dertleri ile ilgilenme; gençleri kötü alışkanlıklar, iptila, suç ve şiddetten uzak tutma; tabiat ve çevreyi koruma; insana sevgi, saygı ve izzetini koruma; şefkat, eşitlik adalet, dayanışma, uyum, şiddet karşıtlığı; hakikat peşinde olma, herkese ilgi alaka, gönüllü diğergam hizmetler; herkesin özgürlük ve hakkını koruma savunma; kamu kaynakların eşit adil paylaşımı; insanların, hayatlarının ve geleceklerinin suistimaline, zulm edilmesine, sömürülmesine karşı çıkma, vs…) 

75. Başarılı idare, en acil ve en önemli meseleyi tespit etmeli; bunu, en etkin yetkin ve verimli yapabilecek kişi-kişileri bulabilmeli; ve bunlara maddi-manevi en iyi destekçi olacak kimseleri de bulmalı, hazırlamalı;

76. Yeni fikirler üretilmeli; bunları önce anlayacak, sonra anlatacak ve anlatılacak insanları bulacak doğru insanlara erişebilme; itimat oluşturma; iyi zamanlama; çağ ve şartlara uygun olma; işleri hümanist ve entellektüel bir dille iyi sunma ve ifade edebilme; duyurma (pazarlama);

77. Sivil, resmi ve siyasi destek çok önceden temin edilmeli; devlet yetkilileri ile herhangi bir mesele zuhur etmeden, ilgili siyasi kararları vermelerinin arefesinden çok önce muhatap olunmalı; onların müdahalesine tam ihtiyaç hasıl olduğunda muhatap olmak değil, ama çok öncesinden meseleleri anlatmak, onları aydınlatmak, bilgi sahibi etmek;

78. Hakikatin, Hakk’ın rızasının, başkalarınca da ifade edilebileceği, kazanabileceği bilincinde olmak;

79. Mütevazı bütçeler ile iş yapabilmeye çalışma; bunun yanında, ısrarlı ve istikrarlı bir şekilde yeni kaynaklar bulmayı elden bırakmama; kaynakların nereden geldiği, nasıl kullanacağı veya kullanıldığına dair, belge ve bilgilendirmelerin tam ve net olması;

80. Baştan sona herkesin, mesuliyet alanlarının ve sınırlarının çok net olması; ve herkesin hesap verebilir olması;

81. Hizmet yoluyla zarara-kayıba girenlerin, prensipler çerçevesinde, eşit ve adilane tazmin edilmesi; idarecilerin yakınlarının, farklı muamele görmemesi: farklı ücret, tazminat, tatil, terfi, süre ve haklara sahip edilmemesi;

82. Hep kurban olma, gadre uğrama söylem ve mantığını terkedememe, onun ötesine geçip yeni şeyler, yeni söylem, yeni işler, yeni hizmetler ve (başkaları ile) yeni birliktelikler üretememe;

83. Başarılı olunan hizmetlerle yetinme, mevcudiyeti korumaya çalışma, içeride yapılan ve olan her şeyi resmileştirip ücrete bağlama (bürokratikleşme), esas ve momentum kaybettirebilir; Öte yandan, ilk samimiyeti koruma; insan kaynaklarını koruyup, bunun yanında yeni hizmet alanları, fırsatları ve insanları geliştirme; taze kan ve yeni yetişenler ile yola devam etme, ve benzeri hususlar, idarecileri başarılı, ve hizmetleri etkili ve kalıcı yapıyormuş;

84. Çocuk ve gençlere, en verimli hizmetler, yaz kamplarında verilebilmekteymiş…

85. Kendi binaları olmaması karşısında, hizmet grupları, aklı ve maddi olarak, kendi duvar ve binaları dışında da, emniyet ve güvenle iş yapabilme yeterlilik, medeni cesaret ve yetişinde olmaları;

86. Sadece insanlara sahip çıkmanın ötesinde, gelecek nesillerin de hakkı olan, tabiata ve çevreye ciddi sahip çıkma; insanları, tabiatın sahibi değil ama muhafız, mütevelli ve vekilharcı olduğuna inandırma; çevre ve tabiatı koruyup geliştirmeye gayret ve teşvik..

* * *

Büyük bir dikkatle, akademik bir gayretle tespit edilmiş bu hususlar,  önemli bir  birikim ve tecrübenin neticesidir. Bizler de gereken ibret ve dersleri alabiliriz.