CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, yeni kurulacak 'Alışveriş Merkezleri'ne (AVM) düzenleme getirecek olan, perakende ticaretini düzenleyen kanun teklifi hazırladı. Meclis'e sunulan teklife göre, yeni AVM'ler şehir merkezine en az 5 kilometre uzaklıkta bulunacak ve 2 katı geçmeyecek.

Meclis'e sunulan 6585 sayılı perakende kanunda değişiklik getiren düzenlemeye göre, büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkili kılınıyor.

'Ancak bu izin kent merkezine en az 5 kilometre uzaklıkta olan yerler için verilir' ifadesi getiriliyor. 'Kurulacak alışveriş merkezleri en fazla iki katlı olacak şekilde ve karşılıklı olarak oluşturulur' maddesiyle de cadde ve sokakların kuruldukları kentin tarihi ve kimliği ile uyumlu bir şekilde inşaa edilmesi hedeflendi. Alışveriş merkezi projesi için yapı ruhsatı verilirken, üst meslek kuruluşlarının görüşü alınması da kanun teklifi ile düzenleme altına alındı, bu kuruluşların görüşlerini on beş iş günü içinde bildirmesi de düzenlendi.

Tarhan'ın kanun teklifinde yer alan bir diğer düzenleme ise çalışma saatleri konusunda oldu. Mesleğe, mevsime ve turizme özgü şartlar ve benzeri hususlar gözetilerek perakende işletmelerin bir kısmının veya tamamının çalışma saatleri, meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine yetkili idare tarafından belirlenecek. Esnaf ve sanatkar işletmelerinin çalışma saatlerinin belirlenmesinde, meslek kuruluşunca ilgili esnaf ve sanatkar odasının görüşü alınacak. Alışveriş merkezlerinin, büyük mağazalar ve zincir mağazalar haftada bir gün, dini bayramlarda da ilk iki gün ve yılın son günü kapalı olması da kanun teklifiyle hükme bağlandı.

"HEM ŞEHRE, HEM DE ESNAFA YARAYACAK"

Kanun teklifini TBMM'ye sunan CHP'li vekil, uzun süredir tartışılan AVM'ler konusunda harekete geçmenin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Tahsin Tarhan, konunun sadece ekonomik etkilerinin değil, sosyolojik, mimari, estetik gibi boyutlarının da olduğuna dikkat çekti.

Tarhan, kanun genel gerekçesinde şu ifadeleri kullandı: "Yıllarca bir düzenleme yapılması beklenen böyle bir konuda Ocak 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yasa görüşmeleri yapılmıştır. Yıllardır beklenen bu görüşmeler, beklentilerin hiçbirisini karşılamamıştır. Bir çerçeve çizilmekle birlikte haksız rekabeti engelleyecek ve kentleri rahatlatacak herhangi bir düzenleme yasalaşmamıştır. Alışveriş merkezleri öncelikle inşaa edildikleri yer açısından pek çok sorunu beraberinde getirmektedir. Alışveriş merkezlerinin içinde barındırdığı mağaza ve dükkanlar sadece bu merkezlerin etrafında değil kent genelindeki küçük ve orta büyüklükteki esnafımızı, işletmelerimizi olumsuz yönde etkilemektedir. Tekelleşmeyi de beraberinde getiren bu durum sonucunda pek çok dükkan kapanmış, bir o kadarı da kapanmanın eşiğine gelmiştir. Küçük ve orta ölçekli işletmeleri neredeyse bitiren alışveriş merkezlerinde herhangi bir saat ya da tatil belirlemesi yapılmamış olması da büyük bir eksikliktir. Haftada bir günün tatil olması ve dini bayramlarda da ilk iki günün tatil olması, hem kent esnafını rahatlatacak hem de alışveriş merkezlerinde ağır koşullarda çalışmak zorunda bırakılan çalışanlar açısından olumlu ve doğru bir düzenleme olacaktır.

Kent merkezlerinde inşaa edilen alışveriş merkezleri, yapıldıkları kentin tarihsel kimliği ve toplumsal dokusu ile uyumlu olmayan, hantal ve estetikten yoksun devasa yapılar olarak, kent silüetini bozmakta ve kentleri kimliksizleştirmektedir. Çok katkı olarak yapılmaları da alışveriş merkezlerinin kentlere getirdiği başka bir handikaptır. Sunulan yasa teklifi ile alışveriş merkezlerine en az 5 kilometre uzakta inşaa edilebilmeleri düzenlenmektedir. Bu sayede, haksız rekabetin daha adil bir zemine taşınmasında küçük de olsa bir adım atılmış olacak, kent merkezindeki esnafın bir nebze de olsa nefes alması imkanı sağlanabilecektir."
CİHAN