İşçi sendikaları, hükümetin Meclis’e sevk ettiği kiralık işçi düzenlemesine sert tepki gösterdi. Kiralık işçi düzenlemesi ile ilgili bir rapor yayınlayan Aksiyon İş, düzenlemenin emekçiyi köleleştirme modeli olduğunu ifade etti. Raporda, bu yöntemle işçinin daha çok sömürüleceğinin altı çizildi.
TAŞERONDAN DAHA KÖTÜ
Raporda AKP iktidarı döneminde taşeron işçi sayısının 4 kattan fazla artarak 385 binden yaklaşık 1 milyon 600 bine ulaştığı vurgulandı. Emek sömürüsünün adeta kurumsallaştığı taşeron sisteminin kaldırılmasını beklerken, bu düzenleme ile işverenlere kadrolu işçi yerine kiralık işçi çalıştırma imkanı sağlanacağının altı çizildi. Raporda, kiralık işçi yönteminin reel işsizliğin yüzde 20’leri, kayıt dışı istihdamın yüzde 35’leri bulduğu Türkiye’de, çalışma hayatına ciddi bir darbe vuracağına dikkat çekildi ve “Bu düzenleme, çalışanlar açısından kazanılmış hakların tamamında geriye gidiş anlamına gelmekte. Hükümet, kelimenin tam anlamıyla amele pazarı kurmak istiyor” denildi. Bu uygulama ile işçi fiyatlarının daha da düşeceğine vurgu yapıldı. Özel istihdam bürolarının işverenin istediği ucuz iş gücünü sağlamak için birbiriyle yarışacaklarına dikkat çekildi.
HAK KAYIPLARINA YOL AÇACAK
Kiralık işçilerin, en başta iş güvencesi ve kıdem tazminatı olmak üzere, eşit işe eşit ücret, düzenli çalışma hayatı, görevde yükselme; hastalık hâlinde ücret alma, düzenli haftalık ve yıllık izin kullanabilme gibi birçok hakkından mahrum olacakları belirtildi. Sürekli kiralanma şansı bulamayan işçiler için sigorta primlerinin de düzenli olmayacağı ifade edildi.
DAYIBAŞILIĞI YASAL HALE GETiRiYORLAR
DİSK Genel Başkanı Kani Beko, iş yerlerinde kadrolu olarak çalışan işçilerin doğum, ücretli, ücretsiz izne çıktıklarında yerlerine kiralık işçi çalıştırılacağını belirtti. Soma, Ermenek maden kazaları sonrasında oralarda ‘dayıbaşı’ sistemi olduğunun ortaya çıktığını hatırlatan Beko, “Türkiye’de 450’ye yakın yasalaşmamış, özel istihdam büroları var. Buralarda dayıbaşlar görev yapıyor. Bu düzenleme ile dayıbaşı sistemini yasallaştıracaklar. Bu sistem modern köleliktir” dedi.
AKSiYON iŞ’iN KİRALIK iŞÇi DÜZENLEMESi iLE iLGiLi ÖNERiLERi
Özel İstihdam Büroları, İşKur’da olduğu gibi, emekçiyi kiralamak yerine sadece işverenle buluşturma hizmeti vermeli. - Kıdem tazminatında işçilerin çalışma süresi esas alınmalı. Böylece işverenin kadrolu işçisini işten çıkarıp yeniden alması gibi hileye yönelmesi engellenmeli. - Geçici işçiler, aynı işi yapan daimi işçilerin tüm haklarına sahip olmalı. - Aynı işyerinde 6 ay ve üzeri çalışan geçici işçi, başka hiçbir şart aranmaksızın kadroya geçme hakkı kazanmalı. - Geçici işçiler, çalıştığı işkolundaki sendikalara üye olabilmeli. - Yapılacak toplu sözleşmeler geçici işçileri de kapsamalı.
DÜNYA'DA İŞÇİLERİN 1,8'İ KİRALIK
Dünyadaki işçilerin yüzde 1,8'i kiralık işçi. Toplam kiralık işçi sayısı 46 milyon. Hindistan, yüzde 50 oranla kiralık işçinin en yüksek olduğu ülke. AB ülkeleri ortalaması yüzde 1,7; Amerika'da ve Japonya'da ise yüzde 2.
ÖZGÜR DÜŞÜNCE