KOCAELİ (A.A) - Kadir Yıldız - Yunus Emre Günaydın - Gelişen
teknoloji ile birlikte yok olmaya yüz tutan el sanatlarından biri olan
yorgancılıkta, halk arasında yeni evlenenler için söylenen ve Bir yastıkta
kocayın deyimiyle isim yapmış tek yastıklar artık üretilmiyor.
Bir zamanlar genç kızların çeyizlerinin en önemli parçalarından olan,
rengarenk kumaşlarla ve binbir emekle işlenerek dikilen yorganların yerini artık
hazır satılan fabrika üretimi yorgan ve yastıklar aldı.
Usta çırak ilişkisiyle yaşatılan, üzerinde Türk kültürüne has motiflerin yer
aldığı geleneksel yorganlar eski ilgiyi görmüyor.
Kocaelideki 47 yıllık yorgan ustası Cevat Yavuz (62), AA muhabirine yaptığı
açıklamada, yorgancılığa 15 yaşında çırak olarak başladığını belirterek, 4 yıl
para almadan mesleği öğrenmek için çaba harcadığını söyledi.
Kalfa olduktan sonra maaşlı olarak başkalarının yanında çalıştığını ifade
eden Yavuz, 1980 yılında dükkanını başka bir yorgancıdan devir aldığını kaydetti.
Yavuz, 1980li yıllarda el emeği yorganların her evde yerini aldığını dile
getirerek, Günümüzde fabrika üretimi yorgan ve yastıklar çıkınca bizim
işlerimiz yüzde 70 oranında azaldı. Şimdi insanlar ucuzluğu nedeniyle hazır
yorgan ve yastıkları tercih ediyor. Bizim yaptığımız yorganlar, 20 yıl
kullanılırken hazır alınanlar 3-5 yıldan fazla gitmiyor diye konuştu.
Eskiden Kocaelide 100 civarında yorgancının bulunduğunu ve yorgancıların
İzmitte bir sokağa adını verdiğini belirten Yavuz, oradaki yorgancıların
işlerinin azalması dolayısıyla dükkanlarını kapatmak zorunda kaldığını bildirdi.
Mesleğimizde çırak yetişmiyor, kimse çocuğunu verip de mesleği öğrenmesini
istemiyor diyen Yavuz, kendisinin bu mesleği belirli bir süre daha
sürdürebileceğini, daha sonra dükkanı kapatmak zorunda kalacağını söyledi.
-Genç kızların çeyizlerinin en önemli parçasıyı-
Yavuz, çeşitli motiflerle süslenen yorganların bir dönem genç kızların
çeyizlerinin en önemli eşyası arasında yer aldığını ifade ederek, son dönemde az
da olsa bunun devam ettiğini bildirdi.
Günümüzde birçok kişinin evlenirken çeyizine hazır yorgan ve yastıklar
aldığını belirten Yavuz, Bu durumda ekonomik sıkıntılar da rol oynuyor. Fabrika
seri üretimde bizim yapamayacağımız fiyatlara ürün imal ediyor. Vergi veriyoruz,
yanımızda usta çalıştırıyoruz. İşlerimiz de az olunca biz nasıl bu masrafın
altından kalkalım. Belirli bir süre sonra belki bizde dükkanı kapatmak zorunda
kalacağız. Bu meslek de zamanla belki ölecek dedi.
-Bir yastıkta kocayacak yastık üretilmiyor-
Son dönemde yastık ve yorganların yapısında da değişiklikler ortaya
çıktığını dile getiren Yavuz, eskiden üretimi yapılan ve her evde bulunan tek
yastıkların üretiminin normal şartlarda yapılmadığını söyledi.
Yavuz, Yeni evlenenler için bir yastıkta kocayın sözüne konu olan tek
büyük yastıklar kalktı, normal şartlarda üretilmiyor. Artık tek yastıklar
üretiliyor. Evlenen çiftler ayrı ayrı yastık alıyorlar. Eskiden yeni evlenenlere
hep tek yastık yapardık, şimdi artık özel sipariş gelirse yapıyoruz diye
konuştu.
Yayıncı: Murat Paksoy