MUĞLA (A.A) - Levent Kişi - Marmarisin Bozburun beldesi ile
Yunanistanın Sömbeki (Simi) Adası arasında son bir ayda binden fazla depremin
meydana gelmesi, Türk bilim insanlarını harekete geçirdi. İstanbul Teknik
Üniversitesi (İTÜ), Eskişehir Anadolu Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi,
Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsünden yanardağ bilimi konusunda uzman bilim
insanları, araştırma yapmak üzere bölgeye geldi.
Konularında uzman araştırmacılar jeofizik, jeoloji, jeokimya mühendisleri,
ve hidrojeologlar ile uzay bilimcilerinden oluşan 12 bilim insanı, Marmariste
son zamanlarda meydana gelen depremlerin büyük bir depremin habercisi mi
olduğunu ya da bir yanardağdan mı kaynaklandığını araştıracak.
Araştırma ekibinde bulunan İTÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü ve Maltepe
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yüksek Mühendis Prof. Dr.
Övgün Ahmet Ercan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 24 Kasımdan beri
Marmarisin Bozburun Yarımadasının ucundaki Sömbeki Adasına bakan aralıkta
sürekli bir deprem oğullaşması olduğunu söyledi.
Deprem oğullaşmasının 4.8, 4.3 ve daha küçük depremcikler ve titreşimcikler
üretmeye başladığına işaret eden Ahmet Ercan, bu oğullaşmanın uzun süredir devam
ettiğini, şu anda yavaşlamış gibi bir izlenim verdiğini vurguladı.
Söz konusu bölgeyi 2005 yılından beri incelediklerini, 2005,2006 ve 2009
yıllarında yine bu bölgede büyüklüğü 5.1i bulan deprem ve depremcikler olduğunu
hatırlatan Ercan, O gün için yapılan gözlemlerden yararlanarak bu bölge,
jeofizik açıdan çok ilgi çekici oldu. Çok dar alanda büyük bir deprem oğullaşması
var. Bu, deniz içi bir yanardağ kuşkusu verdi. Çünkü konum olarak yanardağın
olabileceği bir yer dedi.
Güney Ege yayı boyunca Afrika ana karasının Ege Denizinin altındaki yaraya
yaklaşık 17 derecelik bir açıyla yılda 2-3 santimetre hızla dalış gösterdiği
bilgisini veren Ercan, bu bölgede Türkiyenin en derin depremlerinin
gözlemlendiğini vurguladı.
Deprem derinliklerinin sıfırdan 150 kilometreye kadar varabildiğini anlatan
Ercan, Bunun anlamı sadece 28 kilometre kalınlığındaki kabukta değil, gevrek
kabuğun altında kalan kısımda da deprem odakları var. Bu deprem odaklarınız
izdüşümleri Bozburun ile Sömbekinin arasına düşüyor diye konuştu.
-Bir Etna örneğini herkes çok iyi biliyor-
Turizm öncelikli alanlardan biri olan bölgede olabilecek bir deprem veya
yanardağ olasılığının jeofizik açıdan şu anda aydınlatılması gereken bir ilgi
konusu olduğuna dikkati çeken Ercan, Türkiyede deprem konusunun sürekli
işlendiğini, ama yanardağ konusunun işlenmediğini ifade etti. Ercan, Çünkü
Türkiyede güncel bir yanardağ oluşumu yoktu. Bu araştırmadaki ana hedefimiz bu
sancılar gelmekte olan bir depremin sancıları mı, yoksa deniz altı yanardağının
sancıları mı, araştırmalarımızla bunu aydınlatmak dedi.
Yaşananları bir felaket olarak görmemek gerektiğini anlatan Prof. Ahmet
Ercan, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu, bir erken uyarı amaçlı çalışmadır. Burada mutlaka bir yanardağ
oluşumu var diyemeyiz. Eğer var ise bu yanardağ henüz püskürmedi. Özellikle
2009da Bozburun ve Sömbeki yöresinde oturan kişiler deniz yükselmesinin olduğunu
ve denizin fokurdadığını söylemişti. Bütün bu gözlemler yanardağ kuşkusunu
artırıyor. Burada bir yanardağ püskürmesi söz konusuysa önlemlerini almamız
gerekiyor. Bir Etna örneğini herkes çok iyi biliyor. Bu yanardağın patlaması
nedeniyle bir yerleşim alanı yok oldu, bir uygarlık bitti. Ben Marmaris, Bodrum
ve Sömbeki Adası için böyle bir tehlike mutlaka vardır demiyorum, ama bu bölge
diri ve bir yanardağ üretirse şaşırtıcı olmaz. Onun için bir an önce bilimsel
çalışmaları bitirip, afet olmadan önlemleri almak gerekiyor.
-Kısa süre içinde büyük bir deprem beklendiğini kimse söyleyemez-
Ahmet Ercan, Bölgede ardı ardına meydana gelen depremler yanardağdan
kaynaklanıyorsa, büyük bir deprem olmayabilir mi- sorusuna ise şöyle cevap verdi:
Yanardağlar oluşumlarından önce 4den küçük depremcikleri ve 4-5
büyüklüğünde depremler üretebilirler. Gerçekten bir yanardağ oluşumu varsa, çok
büyük bir deprem beklentisi içinde olamayız. Buradaki depremlerin yüzde 70
oranında bir deniz altı yanardağından kaynaklandığı kanısındayım. İlle de
Marmaris ve Bodrum topun ağzında demek doğru değil.
Güney Ege yayı boyunca 7-7.3 büyüklüğünde deprem olacak demenin en
kolayı olduğunu belirten Ercan, Olmayacak demenin ise en zoru olduğunu
söyledi.
Geçmişte bundan çok daha büyük depremleri bölgenin sınadığına değinen Ercan,
Bunların yüzde 6sı süprüntü (tsunami) dalgaları oluşturmuştur. Geçmişte olan
bu olaylar gelecekte de olabilir. Burası kırıkların savaş alanıdır. Ama şu anda
bunun bir belirtisi yok. Kısa bir zamanda bu bölgede büyük bir deprem
beklendiğini kimse söyleyemez. Ancak Ege kıyıları ve Yunan adaları bölgesinde
güncel bir yanardağ patlaması ve büyük bir deprem olasılığı her zaman vardır
dedi.
Araştırmalar sırasında Yunan karasularına girebileceklerini, bu konuda
yetkililere bilgi verdiklerini bildiren Ercan, Marmaris Belediye Başkanı sayın
Ali Acar bu çalışmamızda bize destek veriyor. Sömbeki Belediye Başkanı ile
görüşeceğini söyledi. Bilimsel bir olayın siyasi bir olaya dönüşmesini asla arzu
etmeyiz. Bu çok acı olur. Çünkü Türk araştırmacılar olarak burada yapacağımız
çalışmalar, Yunanlıların da işine yarayacaktır diye konuştu.
Türkiyede ilk defa bu kadar ayrıntılı bir çalışmanın yapılacağını dile
getiren Prof. Dr. Ahmet Ercan, çalışmaların sonucunu yorumlayarak bir rapor
halinde getireceklerini ve ilgililere sunup, kamuoyu ile paylaşacaklarını
kaydetti.
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu