TRABZON (A.A) - Tuncay Bekar - Trabzonun Of ilçesinde bağlı
Uluağaç köyü ihtiyar heyetince, 14 yıl önce köyde kadınların yük taşıtılmasının
yasaklanması, karara uymayan erkeklere ise para cezası verilmesi
kararlaştırılınca, hem bahçe işleri hem de Karadeniz kadınının sarp arazilerde
sırtında yük taşıma çilesi erkeklere kaldı.
Uluağaç köyü ihtiyar heyeti 1998 yılında aldığı bir kararla küreselleşen
dünyada kadının araç olarak kullanılamayacağı belirtilerek, kadınlara yük
taşımama yasağı getirdi. Köyün karar defterine işlenen ve yasağa uymayan
erkeklere para cezası öngören kararın ardından 2004 yılında alınan başka bir
kararla köyde kadına kötü muamelede bulunulması da yasaklandı.
Bu kararlar üzerine kadınlar, başta ağır yükler olmak üzere zorunlu
olmadıkça sırtında yük taşımayınca, yörede kadınının üstlendiği bu çileli iş
erkeklere kaldı.
Ağırlıklı olarak çay tarımının yapıldığı köyde önceden boş zamanlarında
kahvede oturan ancak kadınların yük taşımaması, bahçe işlerini de eskisi gibi
yapmaması nedeniyle özellikle bahçeden kesilen çayların çuvallara doldurarak
taşımak zorunda kalan erkekler, çektikleri zahmeti azaltmak için çareler aramaya
başladı.
Çay bahçelerine ilkel teleferik sistemi kuran ve yeni yollar açan erkekler,
kadınların çay kesme işini bile kendilerine yaptırmasından şikayetçi.
Erkeklerin söylediğinin aksine halen bahçe işleri gibi zor işleri
yaptıklarını ancak yük taşımamakta kararlı olduklarını söyleyen kadınlar ise bu
durumdan memnun.
Köyde 9 yıldır muhtarlık yapan Tahsin Tarakçı, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, 350 hanenin bulunduğu köyde yazın nüfusun 700ü geçtiğini, kışın ise
250-300e gerilediğini söyledi.
Azalardan Erdoğan Tursunun önerisiyle 14 yıl önce köyde kadınlara yük
taşıtılmasının yasaklandığını belirten Tarakçı, Eskiden kadınlar yük taşıyordu.
Tursunun önerisi güzel bir şeydi. Bu kararı biz de uyguladık, köylülerimiz de
uydu. Böylece kadınların yük taşıma çilesi sona erdi dedi.
Kararın ardından kadınların bahçe işlerini de yapmak istemediğini,
kendilerinin ise bahçelere yollar açarak iş yükünü hafiflettiğini anlatan
Tarakçı, şöyle devam etti:
Kadınlarımızı yükten kurtardık, artık çay da toplatmıyoruz onlara. Bazı
kadınlar çay bile toplamıyor. Kadınlar bu durumdan memnun. Kararın ardından işler
erkeklere kaldı. Erkekler çayı fabrikaya kadar taşımaya, satmaya mecbur kaldı.
Karara uymayanlara para cezası uygulanması gerekiyor ama şu ana kadar kimseye
ceza uygulamadık. Erkekler karara uydu. Kadınları yükten de mağduriyetten de
kurtardık ancak şimdi erkekler mağdur. Bu durumdan memnun olmayan erkekler var.
Muhtar Tarakçı, eskiden kızların çay bahçesi fazla olan kişiyle evlenmek
istediğini ancak şimdi iş yükü yüzünden durumun tersine döndüğünü dile getirdi.
Köylülerden 71 yaşındaki Ömer Tursun ise son zamanlarda köy işlerinin
özellikle başka şehirlerden gelen işçilere yaptırıldığını belirterek, Köyde
kimse sırtına çay almıyor. İhtiyar heyetinin kararı doğru bir karar. Bundan sonra
kadınlar sırtına çay almaz, çünkü evin yemeği var, çocuk var, çamaşır var. Ara
sıra çay toplayan kadınlar oluyor diye konuştu.
-Çayları genellikle erkekler taşıyor-
Çay eksperi olan ve bahçesinde eşi Elmas Tarakçı ile çay toplayan Reşat
Tarakçı da köyde fındık, mısır, fasulye ürettiklerini ama esas işlerinin çay
üretimi olduğunu vurguladı.
Karar nedeniyle köyde kesilen çay yapraklarının konulduğu çuvalları
erkeklerin taşıdığını anlatan Tarakçı, Karara genelde uyuyoruz, çayları
genellikle erkekler taşıyor dedi.
Elmas Tarakçı ise genellikle kadınların yük taşımadığını ancak erkekler
olmadığı zaman yük taşımak zorunda kaldıklarını dile getirerek, köyün
erkeklerinin eşlerine ev işlerinde de yardım ettiğini söyledi.
-Yük erkeğin işi-
Eşi Bahattin Kaya, Of Belediyesinde çalıştığı için 25 yıldır Ofta yaşayan
ve zaman zaman Uluağaç köyünde gündelikle çay toplayan Ardahanlı Hoşnaz Kaya ise
köyde önceden kadınların yük taşıdığını belirterek, Şimdi teleferik çıktı artık
kadınlar yük taşımıyor, erkekler yük taşıyor. Bence kadınlar yük taşımamalı. Yük
erkeğin işidir, kadının değil. Ev işleri ise başka. Ev işlerine de erkekler
yardım eder ama genelde ev işlerini kadınlar yapıyor diye konuştu.
Bahçede eşiyle birlikte çalışan Bahattin Kayanın, çay çuvallarını taşırken
Hoşnaz Kayanın yük taşımadığı gözlendi. Köydeki diğer bahçelerde de çay
çuvallarının erkeklerin taşındığı, ayrıca erkeklerin mısır toplama ve odun kesme
gibi işler de yaptığı belirtildi.
Yayıncı: Murat Kaban