SAKARYA (A.A) - Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhittin Ataman, Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasının ardından Ortadoğuda Batı kaynaklı sömürü ve müdahaleler yaşandığını söyledi.
     Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Kültür ve Kongre Merkezinde düzenlenen Ortadoğu, Siyaset ve Toplum kongresinin Dünya Siyasetinde Ortadoğu ve Arap Uyanışı konulu oturumunun başkanlığını yapan Ataman, Ortadoğunun Osmanlı İmparatorluğunun ardından huzurunu kaybettiğini anlattı.
     Ataman, dünyanın önemli bir değişimden geçtiğini belirterek, değişimde Arap uyanışının etkin bir rol oynadığını ifade etti.
     Bölgenin uzun yıllar boyunca huzur ve istikrardan yoksun kaldığını vurgulayan Ataman, Özellikle Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasıyla Ortadoğuda ciddi bir sömürü ve Batı müdahalesi yaşandı. 2. Dünya Savaşından sonra özellikle ortaya çıkan rejimler de diktatörlükler olarak gerçekleşti dedi.
     Ataman, bölge halkının demokrasi beklerken diktatör rejimlerle karşılaştığına dikkati çekerek, bu nedenle demokratik gelişmelerden Arap halklarının nasibini alamadığını aktardı.
     Sosyal dinamikler tüm dünyada bastırılabilir ancak asla durdurulamaz diyen Ataman, Ortadoğuda bugün yaşanan da bu zaten. Bugüne kadar bastırılan sosyal dinamiklerin durdurulamaz gücü ortaya çıkıyor. Bugüne kadar basit bahanelerle bastırılan talepler, bu uyanışla dile getiriliyor. Sosyal dinamikler, burada söz konusudur. Bölge halkı, ilk defa diğer halklar gibi demokratik, özgür ve onurlu bir şekilde yaşamak istiyor ifadelerini kullandı.
    
     -Türkiye, Suriye konusunda daha hassas davranmak zorunda-
    
     Michigan State Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mohammed Ayyob ise Suriye ve Türkiyenin birbirine yakın ülkeler olduğuna işaret ederek, Suriyede yaşanan gelişmelerin en çok Türkiyeyi etkilediğini bildirdi.
     Ayyob, Ortadoğuda soğuk savaş yaşandığını, savaşta ideolojiden çok uluslararası rekabetin ön planda olduğunu, değişimi gören ülkelerin çıkarlarını koruma çabasının soğuk savaşa neden olduğunu vurgulayarak, Suriye, Türkiyenin hemen yanı başında yer alıyor. Burada yaşanacak en ufak bir gelişmenin de Türkiyeyi etkilemesi gayet doğal diye konuştu.
     Ayyob, Türkiyenin Suriye konusunda çabuk hamle yapması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
     Suriye konusu çok önemli çünkü diğer ülkelere göre Türkiye, Suriye konusunda daha hassas davranmak zorunda. Çünkü çok yakınında yer alan bir ülke. Türkiye için Suriye çok acil çözülmesi gereken bir konu. Bu konuda Türk hükümetinin çıkarları doğrultusunda bir karar vermek zorunda. Aksi takdirde Türkiye zor durumda kalabilir.
    
     -Avrupanın Ortadoğu politikası çürümüş durumda-
    
     Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Udo Steinbach da Arap dünyasının 3. isyan dönemini yaşadığını ifade ederek, Arapların ilk olarak Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasıyla isyana başladığını, ikinci isyanın ise Dünya Savaşının ardından 1952 yılında yaşandığını hatırlattı.
     Steinbach, Ortadoğuda yaşanan gelişmelere kimsenin duyarsız kalamayacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:
     Şu anda Arap isyanı yaşanıyor. Bu isyanda bölge halkları kendini arıyor çünkü Arap ülkeleri, Türkiyenin 1923 yılında başardığını başaramadı. Kendi kararlarını verebilme gücünü ellerine alamadılar. Bu da bölge halkında özgüven eksikliğine neden oldu.
     Avrupanın Ortadoğu politikası artık çürümüş durumda. Yeni politik güçlerin ortaya çıktığını görüyoruz ancak AB, henüz bunun farkında değil. Bu konuda ABnin yeni politikalar üretmesi gerekiyor.
     Nevada Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Berch Berberoğlu da Kuzey Afrika ve Ortadoğuda ülkelerin kalın sınırlarla birbirinden ayrılmasına rağmen isyan ateşinin hızlı şekilde yayıldığını söyledi.
     Ortadoğu ve Kuzey Afrikada birbirinden ayrı onlarca bağımsız ülke bulunduğuna dikkati çeken Berberoğlu, Ancak baktığınız zaman Tunusta başlayan isyan, bütün bu birbirinden bağımsız ülkelere yayıldı. Bu, büyük bir yayılmanın ve ortak görüşün göstergesidir. Bu, milletlerin sınırlara rağmen birbirlerinden kopmadığını gösterir şeklinde konuştu.
    
     Muhabir: Salih Eren / Mehmet Özcan
     Yayıncı: Kemal Kaymak