ANTALYA (A.A) - Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim
Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak, e-ticaretin cirosu şimdiden 30 milyarlara
gitmektedir. Son aylarda bir de televizyon ve radyo üzerinden satışların patlama
yaptığını görüyoruz dedi.
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ile Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü işbirliğiyle ATSOda Perakendecilikte
Yeniden Yapılanma paneli düzenlendi.
Budak, panelin açılışında yaptığı konuşmada, bu yılın tarım kesiminin ve
esnaf kesimin en sıkıntılı yıllarından biri olduğunu, tarım ve gıda sektörünün
hem kendi yapısal sorunlarını yaşadığını hem de perakende sektöründeki
gelişmelerden etkilendiklerini söyledi.
Esnafın Antalya gibi turizme dönük olarak kurulmuş ve gelişmiş bir şehirde
sorunlarının çok daha ağır olduğunu savunan Budak, Çünkü Antalyada esnaf
kesimi veya şehir merkezindeki, ilçe merkezlerindeki mağazalar, yani geleneksel
perakende shopping center dediğimiz organize turistik alışverişin, AVMler ve
zincir mağazaların hızlı gelişmesiyle adeta şoka girmiştir diye konuştu.
Bu durumun sadece ticaretle ilgili bir konu olmadığını, bunun aynı zamanda
şehrin kültürü, sosyal hayatı ile de ilgili olduğunu kaydeden Budak, Akşam
saatlerinde şehir merkezine girildiğine, bu şehrin dünyanın en fazla ziyaret
edilen dördüncü ili olduğuna kimse inanmaz. Bu durum sadece esnafın sorunu değil.
Bu yapıda kent turizmi, kültür, kongre ve sağlık turizmi de gelişemez diye
konuştu.
Turizm türlerinin şehrin sosyal hayatı canlı olmadan gelişemeyeceğini
kaydeden Budak, şöyle devam etti:
Bunların her biri ticaretle birlikte gelişmek zorundadır. Ticaretin
sağlıklı gelişmesi, aslında şehirlerin, turizmin, tarımın gelişmesi demektir.
Ticaretin sağlıklı gelişmesi için üç temel koşul bulunmaktadır. Birincisi devlet,
ticareti ekonomik ve sosyal amaçlar doğrultusunda yasal düzenlemeye tabi tutmalı,
kurallı hale getirmelidir. İkincisi belediyeler ticari alan planlamasını
gelişigüzel yapmayı bırakmalı, şehrin gelişmesi ile ticaretin gelişmesini
birlikte ele almalı, kentleşmeyi ve ticareti kurallı hale getirmelidirler. Üçüncü
de ticaret sektörümüz, üreticilerimiz, sanayicimiz perakende ticaretteki
gelişmeleri öngörmeli ve kendisini buna hazırlamalıdır. Dünya değişirken kendisi
değişmeyen herkes ve her işletme sıkıntı yaşayacaktır. Bizler ve esnafımız
kendimizi yenilemedikçe şikayet etmeye hakkımız olmayacağını kabul etmek
zorundayız.
Budak, perakende ticaretin yapısının dünyada ve Türkiyede değiştiğini,
tekelleşmenin yanı sıra küresel şirketlerin paylarının giderek arttığını
belirtti.
Türkiyede de perakende ticaret son 10-15 yıllık dönemde en hızlı gelişen ve
değişen sektörlerden biri olduğuna dikkati çeken Başkan Budak, sektörün hacminin
300 milyar dolara yaklaştığını, bunun yarısını gıdanın oluşturduğunu dile
getirdi.
Organize perakendenin payının hızla artarak, geleneksel ticarete
yaklaştığını kaydeden Budak, Organize ticaretin yanında bir de elektronik
ticaret başlamış ve katlanarak gelişmiştir. e-ticaretin cirosu şimdiden 30
milyarlara gitmektedir. Son aylarda bir de televizyon ve radyo üzerinden
satışların patlama yaptığını görüyoruz. Bu şekilde devam ederse geleneksel
ticaretin payı daha fazla düşecektir. Çünkü bu yıl iç talep yüzde yarım büyürken,
ticaret sektörü sadece binde 1 büyürken zincir mağazaların ciroları yüzde 12, AVM
ciroları yüzde 15 artmıştır dedi.
Budak, 10 yıldır perakende veya büyük mağazalar yasasını beklediklerini,
ancak yasanın bu saatten sonra geç kaldığını ileri sürerek, Dünyada görülmemiş
oranda bakkal dükkanı gibi zincir mağazalar açılıyor. Belediyelere ticari
alanları planlayın diyoruz. AVM ve zincir mağazalar için mesafe, nüfus, otopark,
trafik yükü gibi kurallar getirin diyoruz. Ama her defasında bir karambolle,
binbir bahaneyle izinler geçiyor. Antalya olarak bizim durumumuz ve şartlarımız
daha da özeldir diye konuştu.
Turistin Antalyaya AVM gezmeye gelmeyeceğinin altını çizen Budak,
Vatandaşı AVMlere mahkum edebilirsiniz, ama turisti edemezsiniz. Bu nedenle
gelin bindiğimiz dalı kesmeyin diyoruz. Henüz bunu anlatamadık, ama mutlaka
anlatacağız. Bu ortamda esnafın ve üreticilerin de çağın gereklerine daha fazla
dikkat etmesi gerekiyor diye konuştu.
Muhabir: Yusuf Karadağ
Yayıncı: Hızır Hacısalihoğlu