AKSARAY (A.A) - Ersin Altınsoy - Öner Taş - Dünyanın birçok yerinden gelen tarihi halıların tamirinin yapıldığı Aksarayın Sultanhanı Beldesinde, ustalar işlerinin inceliğini halıda yüz nakli yapıyoruz sözleriyle ifade ediyorlar. Sultanhanına gönderilen tarihi halılar, aylar süren titiz çalışmayla aynı türdeki eski halı ve kilimler kullanılarak restore ediliyor.
     Nüfusunun önemli bir bölümünün, dünyanın dört bir yanından gelen halıların tamir edildiği atölyelerde çalıştığı Sultanhanının ismi yurt dışında adeta halı ile özdeşleşmiş durumda. Daha çok erkeklerin çalıştığı atölyelerdeki halı restorasyonu işi büyük titizlik gerektirdiği için aylar sürebiliyor.
     Sultansaray Halı Atölyesi Sahibi Fahri Solak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, halı sektörüne el dokuması halı üretimiyle giren Sultanhanının, halı tamirindeki ustalığı ve kalitesiyle dünyanın en önemli halı restorasyon merkezi haline geldiğini söyledi.
     Sultanhanındaki küçüklü büyüklü 30 atölyede yaklaşık bin 500 kişinin çalıştığını belirten Solak, şunları kaydetti:
     Halıcılık bizim ata mesleğimiz. 11 bin nüfuslu beldede 3-4 bin kişi bu mesleği bilir. Restorasyon kalitesi önceleri zayıfken, şimdi herkes bu işi profesyonel yapar hale geldi. Her türlü halı ve kilim restorasyonu yapıyoruz. Dünyanın en önemli halı restorasyon merkeziyiz. Mesela Amerikada bir halıcıya sorarsanız Sultanhanını çok iyi bilir ancak Sultanhanının bağlı olduğu Aksarayı bilmez. Kataloglarda bile halı denilince Sultanhanının ismi mutlaka geçer
    
     -Halıya yüz nakli yapıyorlar-
    
     Halı ustalarının atölyede çıraklıktan başlayarak yetiştiğini vurgulayan Solak, şöyle devam etti:
     Restorasyon işine ilkokulu bitirdikten sonra babamın yanında başladım. Restorasyon incelik isteyen ve yeni halı dokumaktan daha zor bir iştir. Tamamen dikkat ister. Bu işi yapmak isteyen, ben halı tamircisi olayım derse buna 7 senesini vermelidir. Doktorlar yeni yüz nakli yapıyorlar, biz yüz naklini halı restorasyonunda 10 yıldır yapıyoruz. Kullanılamaz durumdaki eski halı ve kilim parçalarını aynı türden halıların tamirinde kullanıyoruz. Biraz pahalı oluyor. Eski kilimleri topluyoruz ama bu restorasyonun kalitesini artırıyor. Bizim yaptığımız restorasyonu çok profesyoneller, ancak ışık tutarak tespit edebiliyorlar. Bu yüzden antika halı tamirinde bütün dünya Sultanhanını tercih ediyor.
     Eski kilim ve halıların sökülüp halı restorasyonunda kullanılmasının çok önemli bir iş olduğunu dile getiren Solak, şunları ifade etti:
     Restorasyonunu yaptığımız bir Uşak halısıysa, Uşak kilimlerini sökerek bu çalışmada kullanıyoruz. Yani 18. yüzyıl klasik Uşak halısına, tutup da yeni yün kullanmıyoruz. İran halısını da kullanılmayacak düzeydeki İran kilimlerini sökerek tamir ediyoruz. Kafkas halısında Kafkas kilimi, Anadolu halısında Anadolu kilimini söküp kullanıyoruz. Bu yüzden bizim restorasyon kalitemiz artıyor, Avrupalısı da Amerikalısı da Sultanhanını tercih ediyor. Yurt dışında da halı restorasyonu yapılıyor. İranda da yapılıyor ama İranlılar sadece İran halısı üzerine çalışabiliyor. Biz İran halısını da yapıyoruz, Kafkas halısını da yapıyoruz, Fransız kiliminin de restorasyonunu yapabiliyoruz. Fransızlar kilimlerini bize güvenerek emanet ediyorlar.
     Bugünlerde daha çok İngiltereye yönelik çalıştıklarını belirten Solak, Almanya, İtalya ve Amerikadan da halı geldiğini, Avrupadaki krizle birlikte işler biraz azalsa da çalışmaya devam ettiklerini kaydetti.
    
     -İngiltereden gelen halı üzerinde çalışıyorlar-
    
     Solak, 6 aydır İngilteredeki bir şatodan gelen özel dokuma halı üzerinde çalıştıklarını belirterek, şöyle konuştu:
     İngiltereden gelen 18. yüzyıl Uşak halısıdır. Sipariş üzerine Türkiyede dokutulmuş. Osmanlı motifi olan bu halı, 16. yüzyılda nasıl ünlüyse günümüzde de ünlüdür ve dokunmaktadır. 6 ay önce bu halı bize geldiğinde madalyon kısmında komple bir döküklük vardı. Orijinaline uygun olarak restorasyonunu bitirdik. Şu anda tesviye aşamasındayız.
     Dolmabahçe Sarayındaki tarihi halıların restorasyonunu da kendilerinin yaptığını aktaran Solak, Padişahların, Mustafa Kemal Atatürkün üzerinde yürüdüğü halıları tamir etmek bizim için bir onurdur. Bu çalışmayı 2005te yaptık. Yaklaşık 120 halı bize teslim edildi ve tamamının temizliğini, bakımını, onarımını Sultanhanılı ustalar olarak yaptık ve teslim ettik. Bu çalışmamız 2007 yılında Uluslararası Antika Halı Fuarında sergilendi ve büyük bir ilgi gördü diye konuştu.
    
     Yayıncı: Ahmet Kayır