Sema Kaplan - İriliği nedeniyle geçmişte develerle taşınıp, kılıçlarla kesilen ancak, son yıllarda küçülen Diyarbakır karpuzu için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının talimatı ve Diyarbakır Valiliğince sağlanan finansman desteği ile başlatılan ''Diyarbakır Karpuzunu Geliştirme'' projesi sonuç verdi. Geçen yıla göre 12 kilogram büyüyen karpuz için en son 26 yıl önce düzenlenen festival 17-18 Eylül'de yeniden gerçekleştirilecek. Dicle Nehri vadisindeki çakıllı ve kumlu arazide, güvercin gübresi verilerek yetiştirilen, kentin simgesi Diyarbakır karpuzu, geçen yıl Türk Patent Enstitüsünce tescillendi. Bu ürünün yeniden gündeme gelmesi için yapılan çalışmalar kapsamında Diyarbakır Valiliği, Ticaret Borsası ve sivil toplum kuruluşlarının desteği ile yıllar sonra yeniden festival düzenlenmesi planlandı. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mehmet Ali Koçkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin sembolü haline gelen dünyaca ünlü Diyarbakır karpuzunun küçük bir şenlik ve yarışma ile kutlanmasının kendilerini üzdüğünü, bu nedenle bu yıl Diyarbakır karpuzu için bir festival programı hazırladıklarını söyledi. -PROJE- Geçtiğimiz iki yıl boyunca küçülmeye başlayan, bunun üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının talimatı ve Diyarbakır Valiliğince sağlanan finansman desteği ile hazırlanan ''Diyarbakır Karpuzunu Geliştirme'' projesini hayata geçirdiklerini ifade eden Koçkaya, şöyle konuştu: ''Uygulamaya koyduğumuz proje bu yıl meyvelerini verdi. Geçen yılın en büyük karpuzu ile bu yılın en büyük karpuzu arasında 12 kilogram fark oluştu. Bunda, konuya ciddi bir şekilde eğilerek çiftçilerin yaptığı hataları yerinde gözlemlememiz ve doğru yerde doğru çiftçi tarafından dinlenmiş doğru arazilerde ekimini sağlamak etkili oldu. Proje kapsamında çiftçiye güvercin gübresi desteği de sunduk. Yaklaşık 36 bin lira bütçe ile büyük bir başarı sağladık. Bu çalışmalarla karpuz şanına yakışır kiloya kavuştu. 'Karpuzun küçülmesine müsaade etmeyeceğiz' demiştik. Sözümüzde durduk. Sözümüzü yerine getirdik. Bu yıl karpuzun büyümesine bağlı olarak rekoltesi de arttı. Yılda ortalama dekara 3-4 tona düşen verim, bu yıl yaklaşık 20 tona yükseldi. Bunda hava koşullarının elverişli olması ve yürüttüğümüz proje etkili oldu. Gelecek yıllarda ihraç edilmesini de hedeflediğimiz karpuzun ıslahına yönelik çalışmalarımız sürüyor.'' -KARPUZLAR DEVELERLE TAŞINACAK- Koçkaya, Diyarbakır'da 17-18 Eylül tarihleri arasında 2 gün sürecek etkinliklerde karpuzun tarihi geçmişini de canlandırmayı düşündüklerini belirterek, bu kapsamda kent merkezinde ağırlığı 50 kilograma yaklaşan karpuzların develere yüklenerek festival alanına taşınacağını söyledi. Festival için Haziran ayından bu yana sürdürülen hazırlıklarda son aşamaya gelindiğine dikkati çeken Koçkaya şöyle dedi: ''Diyarbakır karpuzunun tanıtımı amacıyla ilk olarak 1967 yılında festival düzenlenmiş. Daha sonra 1982 yılına kadar ara verilmiş. 1982-1985 yılları arasında düzenlenen festivallere ise 1995 yılına kadar ara verilmiş. 1995 yılından itibaren günümüze kadar her yıl valiliğin desteği ile müdürlüğümüzce düzenlenen karpuz yarışmasını bir festivale dönüştürme kararı aldık. Rekolte ve iriliği yönünden bu yıl şaha kalkan Diyarbakır karpuzunu şanına yakışır bir festivalle taçlandıracağız.'' Koçkaya, festival kapsamında ''Karpuz Kupası Futbol Turnuvası'' düzenlediklerini, ayrıca ''Karpuz Koşusu'' düzenleyeceklerini söyledi. Soğuk hava deposunda muhafaza edilen karpuzları Mardin'in Derik ilçesinden getirdikleri develere yükleyerek kent merkezinden festivalin yapılacağı Kent Ormana taşıyacaklarını, karpuz çekirdeği, suyu ve reçeli ile güvercin ve güvercin yuvası gibi unsurların da yer aldığı sembolik bir müze açarak burada ayrıca karpuz çeşitlerinin tanıtıldığı bir reyon oluşturacaklarını anlatan Koçkaya, şöyle devam etti: ''Ayrıca 0-2 yaş grubuna yönelik 'karpuza en yakışan çocuk' yarışması düzenleyeceğiz. Karpuz yeme yarışmasının ardından etkinliklerin son durağı ise tarihi Erdebil Köşkü olacak. Dicle Nehri'nde tarihi Ongözlü Köprü'nün altında çayda çıra şenliği düzenleyeceğiz. Karpuzların içerisinde yakacağımız mumlar ile yöresel müzik eşliğinde görsel bir şölen gerçekleştireceğiz. TRT sanatçılarının vereceği bir konser ile festival etkinliğimiz sona erecek. Festival programı kentin muhtelif yerlerinin yanı sıra ağırlıklı olarak 'Kent Orman'da yapılacak. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'in de katılacağı festivalimize tüm halkımızı davet ediyoruz.'' (SMA-EK-ECN)15.09.2011 13:12:13