ÇORUM (A.A) - Coşkun Akkoca - Esma Aygün - Kanuni Sultan
Süleymanın şeyhülislamı, hukukçu ve tefsirci Ebussuud Efendinin, İstanbuldan
doğduğu topraklar olan Çorumun İskilip ilçesine gönderdiği 5 asırlık 2 el
yazması Kuran-ı Kerimden biri, ilçe kütüphanesinde oluşturulan özel korunaklı
odada 529 nadir el yazmasıyla muhafaza ediliyor.
Anadolunun köklü kütüphanelerinden biri olan İskilip Halk Kütüphanesi, biri
Ebussuud Efendinin İstanbuldan gönderdiği Kuran-ı Kerim başta olmak üzere 529
nadir el yazması eser ile toplam 47 bin 777 kitaba ev sahipliği yapıyor. Osmanlı
döneminden kalma kanunnamelerin de içinde yer aldığı pek çok el yazması eserin
bulunduğu kütüphane, geçmişi yaklaşık 700 yıla dayanan el yazması eserleri
bünyesinde barındırıyor.
Tarihi kütüphanenin en kıymetli eserlerinden biri, Kanuni Sultan Süleyman
döneminin şeyhülislamı Ebussuud Efendinin memleketi İskilipe gönderdiği el
yazması Kuran-ı Kerim.
İskilip Halk Kütüphanesine 40 yıl hizmet veren emekli müdür Metin Kalyoncu,
AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde ilçede
71 adet sıbyan mektebi, 6 yüksekokul, 1 idadi, 2 rüştiye bulunduğunu, 8 Aralık
1924 yılında bu okullardaki kitapların o dönemin kaymakamı ve ileri gelenleri
tarafından toplanarak Cacabey Medresesine yerleştirildiğini söyledi.
Şeyhülislam Ebussuud Efendinin medresesinin olduğu alana bugünkü kütüphane
binasının inşa edildiğini belirten Kalyoncu, Ebussuud Efendinin ilçenin
yetiştirdiği alim zatlardan biri olduğunu dile getirdi.
Ebussuud Efendinin ilminin yanı sıra vakıf eserlerine önem veren bir
kişilik olduğuna dikkati çeken Kalyoncu, Kendisi İskilipe çok bağlıdır. İlçeye
babasının adıyla Şeyh Yavsi Camisini yaptırmıştır. Ayrıca medrese, şifahane gibi
vakıf eserleri inşa ettirmiştir. Babasının ve dedesinin kabirleri ilçemizde
bulunmaktadır dedi.
-Altın varaklı 5 asırlık el yazması Kuran-ı Kerim-
Kalyoncu, adı ilçeyle anılan Şeyhülislam Ebussuud Efendinin ilçeye yadigar
bıraktığı en önemli eserlerden birisinin de altın varaklı, nadir el yazması
Kuranı Kerim olduğunu kaydetti.
Ebussuud Efendinin İstanbulda şeyhülislamlık yaptığı dönemde doğduğu
topraklar olan İskilipe iki adet Kuran-ı Kerim gönderdiğinin bilindiğini
vurgulayan Kalyoncu, şöyle devam etti:
Bunlardan birinin Şeyh Yavsi Camisinde okunmasını, diğerinin de ilçedeki
medresesinde okunmasını istiyor. Şeyh Yavsi Camisindeki Kuran-ı Kerim muhafaza
edilmekte zorlanılınca Çorum Müzesine gönderildi. Diğer Kuran-ı Kerim ise bu
kütüphanede muhafaza ediliyor. Kanuni Sultan Süleyman döneminden kalma bu eseri
hattatları incelikle işlemiş. Altın varaklı Kuran-ı Kerimin mürekkebi, geçen
asra rağmen hiç bozulmamış, solmamış. Mürekkebi çok özel, duracaklar çok güzel
şekilde belirtilmiş. Bu Kuran-ı Kerim, Türkiyedeki nadir el yazması Kuran-ı
Kerimlerden biri. Kütüphanemizde yapılan yeniliklerle son derece muazzam şekilde
korunuyor.
-Yadigar eserlere özel korunaklı oda-
Kütüphane müdürü İsmail Tahtacı ise kütüphanenin, 2008 yılından itibaren
özel yöntemlerle ve yerleştirilen güvenlik kameralarıyla 24 saat kontrol altında
tutulduğunu dile getirdi.
Aralarında Ebussuud Efendinin yadigarı Kuran-ı Kerimin bulunduğu 529 el
yazması eser için özel korunaklı bir oda oluşturulduğunu ifade eden Tahtacı,
çelik konsorsiyum ve kapılarla desteklenen odada muhafaza edilen bu eserlerin
özel havalandırma sistemiyle korunduğunun altını çizerek, 24 saat esasına göre
güvenlik kamerası ile izlenen kütüphanemizde olası bir yangın karşısında muhafaza
altında tutulan kıymetli el yazması eserlere bir zarar gelmesi söz konusu değil.
Bu özel odada nemlendirme ve havalandırma sistemleri de mevcut diye konuştu.
Tahtacı, çocuk ve yetişkin bölümlerinin de yer aldığı kütüphanenin alt
katında ise ünlü şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu anısına açılmış sergi
salonunun yer aldığını sözlerine ekledi.
-Ebussuud Efendinin hayatı-
Ebussuud Efendi, 1490 yılında İskilipte doğdu. Sultan II. Bayezid, Yavuz
Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim zamanında yaşadı. Fetvaları ile
bilinen Ebussuud Efendi, 30 yıla yakın şeyhülislamlık yaptı. Ebussuud Efendi,
1574te İstanbulda hayatını kaybetti. Alim, hukukçu ve tefsirci Ebussuud
Efendinin çok sayıda ilmi eseri bulunuyor. Döneminin en önemli eseri olarak
kabul edilen Ebussuud Tefsiri ise 2010 yılında Türkçeye çevrildi.
Yayıncı: Orhan Topal