1945 yılında
nazi Almanyası döneminde
Türkiye'de kalarak ''Haymatlos'' yani yurtsuz kimliği verilerek
Çorum'a yerleştirilen Alman Cornelius Bicshoff, 66 yıl sonra Çorum'a geldi.
''31. Uluslararası Çorum Hitit Fuar ve Festivali'' kapsamında, yazar Kemal Yalçın tarafından kaleme alınan ve Nazi yönetimi döneminde Türkiye'ye sığınan Almanları anlatan ''Haymazlos'' adlı kitabın tanıtımı, Velipaşa Konağı'nda yapıldı.
Toplantıya,
Almanya'nın Büyükelçilik Maslahatgüzarı Prof. Pascal Hector, Çorum Belediye Başkan Yardımcısı Zeki Gül, yazar Kemal Yalçın ve 66 yıl önce Çorum'da yaşayan Cornelius Bicshoff ile ailesi katıldı.
Yazar Yalçın, kitabında 1933-1945 yıllarında, Nazi rejiminden kaçarak Türkiye'ye sığınmış mülteci Almanların, bilim insanlarının
yaşam öykülerini anlattığını söyledi.
Türkiye'ye sığınan 400 kadar mülteci Almandan çoğunun artık yaşamadığını anlatan Yalçın, mülteci Almanlardan sadece 1945 yılında Çorum'a yerleştirilen ve 1 yıl kadar Çorum'da yaşayan Cornelius Bischoff'a ulaşabildiğini bildirdi.
Şu an 83 yaşında olan Bischoff'un hayat hikayesini dinlediğini söyleyen Yalçın, şunları kaydetti:
''Bischoff, henüz 11 yaşındayken, annesi ve kız kardeşiyle birlikte, 1939'da korkunç kaçış yollarından geçerek
Paris ve Marsilya üzerinden İstanbul'a ulaşabilmiş. Cornelius'un sendikacı olan babası Nazilere karşı mücadelede yer almış. Annesi İstanbullu bir
Yahudi olan Bischoff ile ailesi, toplama kampına gitmekten son anda kurtulmuş. Türkiye ile Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler, 2
Ağustos 1944' kesildi ve Türkiye, Nazi Almanya'sına karşı savaş ilan etti. 5 Ağustos 1944'de Türk hükümeti, tüm Alman vatandaşlarının bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesini istedi. Bu karar üzerine 672 Alman Türkiye'den ayrıldı. 626 Alman vatandaşı ise geri dönmeyi kabul etmedi ve böylece Alman vatandaşlık hakkını kaybederek ''Haymatlos'' durumuna düştü. Türk hükümeti, Türkiye'de kalan Almanlara ''Haymatlos'' kimliği verdi. Bu kişiler 1944 sabahı evlerinden toplanarak Çorum,
Kırşehir ve
Yozgat şehirlerine yerleştirildi.''
Yalçın, Çorum'da 300 kadar haymatlos Almanın yaşadığını, bu kişilerin 1944-1945 yıllarında, 18 ay kadar kentte kaldıklarını kaydetti.
-YURTSUZ ALMAN 66 YIL SONRA ÇORUM'DA-
66 yıl aradan sonra Çorum'a gelen Bischoff da 1944 yılında
ülkelerine dönmek istemedikleri için Çorum'da yaşamaya gönderildiklerini anlattı.
Düzgün Türkçesiyle toplantıya katılanları şaşırtan Bischoff, Türkiye'ye 11 yaşında geldiğini belirterek, ''Almanya'daki Nazi rejiminden kaçarak, Paris'ten Marsilya'ya oradan da İstanbul'a geldik. 1944'te Bizler ülkemize dönmek istemediğimiz için ''Haymatlos'' kimlikleriyle Çorum, Kırşehir ve Yozgat gibi kentlere gönderildik. Artık Çorumlu olmuştuk. Burada Alaybey Sokak'ta ev tuttuk, ata binmeyi öğrendim. Almanya'ya döndüğümüzde de Türklerin yanında yer aldım. Türkiye'den de Almanya'ya sürgüne gelenler vardı. Zülfü Livaneli'yi evimde
misafir ettim'' diye konuştu.
Almanya Maslahatgüzarı Prof. Dr. Pascal Hector da dünyada Almanya ve Türkiye gibi yakın ilişkileri olan iki ülke daha olmadığını söyledi.
Nazi rejiminden kaçanların Türkiye'de kabul gördüğünü belirten Hector, ''O dönemler çok sayıda Alman gaz odalarında öldürüldü. Bugün burada bu haksızlıkları konuşabilmek ve özgürce dile getirebilmek güzel. Burada geçmişi doğru ve dürüst şekilde
analiz ediyoruz. Bu zor dönemlerde Türkiye Alman yurtsuzlara kapılarını açmıştır'' dedi.
Toplantının ardından Alman Maslahatgüzarı Hector, yazar Yalçın ve Bischoff ailesi, Çorum Belediye Başkanı
Muzaffer Külcü'yü makamında ziyaret etti.
Külcü, yıllar önce yaşanan bir misafirperverliğin aradaki kilometrelere rağmen tekrar hafızalarda canlandırıldığını söyledi.
Toplumların birbirine sahip çıkmasının güzel bir örneğinin yıllar önce sergilendiğini ifade eden Külcü, bundan sonraki dönemlerde hüzünlü anıların yaşanmamasını dilediğini ve geçmiş dönemlerdeki acılardan
ders çıkarılması gerektiğini bildirdi.
(ESM-ZHL-Zİ)09.07.2011 18:32:04