Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (
AİHM),
Samsun 19
Mayıs ilçesine bağlı Yörükler Beldesi'nde, 51 yıldır süren
kadastro davasında,
Türkiye'nin, vatandaşlara 700 bin TL
manevi tazminat ödemesine karar verdi.
Yörükler Beldesi'nde, 1960 yılında 3 bin 728 hektarlık alanın tapuya
tescili için açılan kadastro davası, makul sürede tamamlanmaması nedeniyle AİHM'ye taşındı. Türkiye'de halen süren dava AİHM'de sonuçlandı.
Türkiye, beldedeki vatandaşlara yaklaşık 700 bin TL manevi tazminat parası ödemek zorunda kaldı. Mağdur olan diğer vatandaşlar da AİHM'e başvurmaya hazırlanıyor.
Yaklaşık 51 yıldır süren davanın
avukatları Hüseyin Dereli ve Erhan Bora, 2007 yılında AİHM'e başvurdukları davanın sonucunu ve hakları olan yaklaşık 700 bin TL tutarındaki manevi tazminat davasını dağıtmak için Yörükler Beldesi'ne gitti. İlk etapta AİHM'e başvuran 114 kişinin tazminat paraları tek tek ödendi. Kendisinin bu yörenin çocuğu olduğunu söyleyen Avukat Hüseyin Dereli, "Bu davayı yöre halkına
vefa borcumuzu ödeyebilmek için açtık. Atalarımızdan kalan hisseler vardı. 3 kuşaktır bu dava sürüyor. 2007 yılında AİHM'ye başvurduk. Burada dava halen sürerken, orada sonuçlandı." dedi.
"DAVANIN, SAMSUN TARİHİNDE EMSALİ YOK"
Davanın, Samsun tarihinde emsalinin olmadığını ifade eden Hüseyin Dereli, "10 yıl önce bu davayı nasıl çözeriz derdine düştüm. 5 yıl önce yine bu salonda bir konuşma yaparak, davanın AİHM'ye açılmasını
teklif ettim. Bize güvenip dilekçe veren insanlar, bugün manevi tazminat davasını kazanarak, paralarını alıyor. Dava sürecinde
vefat edenler oldu. Bir kişinin hakkı, çocuklarının da araya girmesiyle çoğaldı. Dolayısıyla şu anda yaklaşık bin 500 kişi olduğunu tahmin ediyoruz. İlk grubun davasını açtık. Müracaat olduğu takdirde diğerlerine de AİHM başvurarak dava açabiliriz." diye konuştu.
Kadastro davalarında Türkiye'de adından söz ettiren ve davaya Ankara'dan katılan Erhan Bora da "Bugüne kadar bu topraklarda duran sizler, 'benim arsam, bahçem' diyemediniz. Bugün sizlere ödenen manevi tazminat parası yarım asırdır çektiğiniz tasanın az da olsa karşılığıdır. Sizden isteğim, AİHM'ye başvuracakların 2012 Haziran'ına kadar dilekçe vermeleridir. Çünkü 12 Eylül'de yapılan referandumun ardından AİHM'ye doğrudan başvuru yolu kapanıyor. O zamana kadar dilekçe verirseniz, AİHM'de dava açılır." diye ifade etti.
MANEVİ TAZMİNAT PARASI DAĞITILDI
Yörükler Beldesi'nden AİHM'ye dava açan 114 kişiye yaklaşık 700 bin TL manevi tazminat parası sırayla dağıtıldı. İmza atmasını bilmeyenlere
parmak bastırıldı. Mirasçı olan, kızlık
soyadı değişen ve
baba isimleri benzer olanlara paraları verilmedi. Bu kişilerin parasının da yaklaşık 1 ay içerisinde teslim edileceği bildirildi.
İlde,
19 Mayıs İlçesi'ne bağlı 2 bin 172 nüfuslu Yörükler Beldesi'ne 1905 yılında
Suriye ve Ürdün'den göç edip bölgeye gelen
yörükler, bugünkü
arazilerini
Osmanlı tapusu ile satın aldı.
Ardından burası 1927 yılında
Cumhuriyet tapusuna çevrildi. Arazi 1947 yılında devlet tarafından özel orman statüsüyle 29 bin 250 liraya kamulaştırıldı. 1950 yılında göreve gelen hükümet, arazi sahibi vatandaşlara aldıkları paraları iade etmeleri halinde, tapularını geri verebileceğini söyledi. Bunun üzerine aldıkları parayı iade eden vatandaşlar teslim tesellüm belgesiyle araziyi tekrar geri aldı. Ancak 1960'da devlet tekrar arazileri 'Burası devletindir' diyerek geri alınca olay yargıya taşındı.
Bu arada, 3 kişi, 1960 yılında
Bafra Asliye Hukuk Mahkemesi'ne hazine aleyhine tapu tescil davası açtı. Dava, 1965 yılında görülmeye başladı. Fakat geçen zaman süresince sonuca gidilemedi. 1992 yılında 19 Mayıs ilçesinde Kadastro Mahkemesi kurulunca dava
dosyası buraya devredildi. Davacı sayısı da zaman içerisinde 2 bin kişiye ulaştı. 1993 yılında 19 Mayıs İlçesi Kadastro Mahkemesi'nde devam eden dava, 1996 yılında vatandaşlar lehine sonuçlandı. Fakat 1999 yılında
Yargıtay 20'nci
Hukuk Dairesi mahkemenin kararını bozdu. Pes etmeyen Yörük Beldesi sakinleri, 2001 yılında yeniden dosya numarası alarak 19 Mayıs İlçesi Kadastro Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkeme, bölgede
keşif yapılmasına karar verdi. Dava halen sürüyor.