Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (
AİHM)'de, 2010 yılı sonu itibariye 139 bin 650 başvuru, karar verilmeyi bekliyor.
Türkiye hakkında yapılan ve sonuç bekleyen
dosya sayısı 15 bin iken; ilk on
ülke arasında Türkiye ikinci sırada yer alıyor.
AİHM'in 2010 yılına ilişkin verilerinde dikkat
çekici bilgiler bulunuyor. Karar verilmeyi bekleyen toplam başvuru sayılarına göre ilk on ülkenin sıralaması şöyle:
Rusya 40 bin 300, Türkiye 15 bin 200,
Romanya 11 bin 950,
Ukrayna 10 bin 450,
İtalya 10 bin 200,
Polonya 6 bin 450,
Moldova 3 bin 850,
Sırbistan 3 bin 500,
Bulgaristan 3 bin 450,
Slovenya 3 bin 450.
Bu verilere göre Rusya ve Türkiye aleyhindeki başvuruların toplamı, tüm başvuruların yaklaşık yüzde 40'ını oluşturuyor. Türkiye aleyhine yıl içinde yapılan başvuru sayıları da gittikçe artıyor. Türkiye'den AİHM'e yıllara göre başvuru sayıları ise şöyle: 2005 yılında 2 bin 488, 2006 yılında 2 bin 328, 2007 yılında 2 bin 830, 2008 yılında 3 bin 706, 2009 yılında 4 bin 474, 2010 yılında 5 bin 821.
Türkiye 2010 yılında yapılan 5 bin 821 başvuru ile yıl içinde yapılan başvuru sayısı bakımından 47 ülke arasında üçüncü sırada yer alıyor. Fakat başvuru sayıları ülkelerin nüfuslarına oranlandığında ise Türkiye 47 ülke arasında 24. sırada bulunuyor.
AİHM'in 1998-2010 dönemi vermiş olduğu kararların ülkelere göre dağılımında da Türkiye ilk sırada. Hakkında en fazla karar verilen ülkelerin başlıcaları şöyle: Türkiye 2 bin 539, İtalya bin 964, Rusya bin 79, Polonya 980, Romanya 789, Ukrayna 717,
Fransa 698,
Yunanistan 571.
İstatistik verilere göre 2010 yılında Türkiye, Rusya, Romanya ve Ukrayna hakkında verilen kararların toplamı, tüm kararların yaklaşık yüzde 50'sini oluşturuyor. Türkiye hakkında 2010 yılında 278 karar çıkarken; Rusya 216, Romanya 143, Ukrayna 109, Polonya 107, İtalya 98 karar çıktı.
2010 yılında AİHM'nin ihlal kararı verdiği başvuru sayılarına göre Türkiye yine ilk sırada yer alıyor.
İhlal kararları ise şöyle: Türkiye 228, Rusya 204, Romanya 135, Polonya 87, Bulgaristan 69.
BAŞVURULARIN ÇOĞU TÜRKİYE ALEYHİNE SONUÇLANDI
Türkiye ile ilgili 1987-2010 Dönemindeki toplam 2 bin 573 kararın büyük çoğunluğu Türkiye aleyhine sonuçlandı. Kararların türlerine göre dağılımı şöyle: Toplam sonuçlanan başvuru sayısı 2 bin 573; İhlal kararı verilen başvurular 2 bin 245; Dostane çözüme gidilen başvurular 204, İhlal yok kararları 55, Diğer kararlar 69.
AİHM'in 1998-2010 döneminde Türkiye aleyhine toplam 35 bin 152 başvuru yapıldı, bunlardan 18 bin 921'i kabul edilemez bulundu.
AİHM'in 2010 tarihine kadar verdiği ihlal kararlarının konularına bakıldığında ise ilk sırayı adil
yargılanma ve mülkiyet hakları konuları oluşturuyor.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) maddelerine göre Türkiye aleyhine verilen ihlal kararlarının dağılımı da şöyle:
Adil yargılanma hakkı bin 139, Mülkiyet hakkı 574, Özgürlük ve
Güvenlik Hakkı 516,
İşkence yasağı 332, İşkence 25, Kötü muamele 209, Etkili
soruşturma eksikliği 98, Etkili başvuru hakkı 231, Yaşam hakkı 222, İfade özgürlüğü 201, Aile ve Özel Hayatına Saygı 74, Toplantı ve Dernek Kurma Özgürlüğü 49, Diğer maddeler 56.
AİHS 3. maddesi işkence yasağıyla ilgili ihlal kararlarının yıllara göre dağılımı da şu şekilde: 2004 16, 2005 28, 2006 28, 2007 47, 2008 57, 2009 56, 2010 59.
İşkence yasağı başlığı altındaki ihlal kararlarının tamamı işkence yapılmış anlamına gelmiyor. Bunlardan bir kısmını işkence, bir kısmını kötü veya insanlık dışı muamele ve bir kısmını da etkili soruşturma eksikliği nedeniyle verilen ihlal kararları oluşturuyor. AİHM'in işkence yasağı başlığı altındaki ihlal kararlarının kendi içinde dağılımı ise şöyle:
Yıllar İşkence Kötü Muamele Etkili Soruşturma Eksikliği
2006 3 24 1
2007 8 23 16
2008 3 30 24
2009 0 30 26
2010 3 32 24.