#8211; Bitlis'in
Ahlat ilçesindeki tarihi
Selçuklu Meydanlık Mezarlığı'nda bulunan
mezar taşlarından her birinin sanat eseri değerinde olduğu bildirildi.
Eski Ahlat Şehri Kazısı Başkan Yardımcısı ve Van
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen
Edebiyat Fakültesi
Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Selçuklu Meydanlık Mezarlığı'nda bulunan mezar taşlarının her birinin dönemin
sanatçıları tarafından yapıldığını, her
mezar taşının sanat eseri değerinde olduğunu söyledi.
Mezar taşlarının üzerlerinde özellikle Selçuklu kültürünü yansıtan geometrik ve bitkisel bezemeler yer aldığını belirten Top, şöyle konuştu:
''Bunun dışında mezar taşlarında iki önemli motif dikkatimizi çekiyor. Bunlardan biri kandil motifi, biri de ejder motifi.
Kandil motifi
İslam kültürünü, ejder motifi ise biraz daha Orta Asya'daki Türk kültürünü yansıtıyor. Burada, İslamiyet'ten önce bildiğimiz Türklerdeki bu mezar taşı kültürünün İslami dönemde, hem motifleriyle hem de bezemeleriyle biraz daha İslamileştiğine
tanık oluyoruz. Mezar taşlarının üzerindeki yazılar mezar taşlarının kime ait olduklarını bize bildirirken motifler de buradaki kültürel derinliğin yoğun bir şekilde taşa işlendiğini ve yansıtıldığını bize gösteriyor.''
-''SÜSLEMELERDE SOYUT KAVRAMLAR ÖNE ÇIKIYOR''-
Süslemelerde soyut kavramların ön plana çıktığını ifade eden Top, ''Tasvir yasağı diye nitelendirdiğimiz olaya buradaki taş süslemelerinde tanık oluyoruz. Çünkü süslemelerin tamamı soyut. Yani bitkisel ve geometrik süslemelerde soyut karakterli süslemeler karşımıza çıkıyor. Süslemeler soyut bir karakter yansıtıyor. Yani buradaki bitki süslemeleri tabiattaki herhangi bir ağacı birebir yansıtmıyor. Tamamen sanatçının hayalinin yarattığı yaprakları, bezemeleri burada işlediğine tanık oluyoruz'' dedi.
Anadolu kültüründe Ahlat'ın önemli bir yeri olduğunu kaydeden Top, ilçenin özellikle Anadolu'nun içlerine açılan kültür kapılarından olduğunu belirtti.
Yrd. Doç. Dr. Top, şöyle konuştu:
''Burada yetişen taş ustaları Anadolu'daki önemli yapılara
imza atmış. Bunların başında Selçuklu döneminin şaheserlerinden kabul edilen Divriği Ulu Camii'nin ustaları Ahlatlıdır. 12. yüzyıldan itibaren birçok yapıda Ahlatlı ustaların varlığına tanık oluyoruz. Burası hem bezemelerin birebir yapıldığı, uygulandığı yer, hem de
atölyeler şeklinde sanatçı yetiştiren bir yer. Ahlat'ta mezar taşlarının üzerinde usta kitabeleri var. Bu durum, burada bu işin
sektör haline geldiğini ve mezar taşı yapım işinin burada atölye işi olarak gerçekleştiğini gösteriyor. Bu atölyeler Ahlat'ta
üretim yaparken aynı zamanda burada yetişen ustaların Anadolu'nun çeşitli yerlerine yayılarak eserler ürettiklerini görebiliyoruz. O açıdan Ahlat, hem üzerinde barındırdığı eserlerle hem de o dönemde yetiştirdiği sanatçılarla dikkati çekiyor.''
(OB-BRN-HAN)30.08.2011 10:56:09