- Durmuş Genç - Anadolu'nun dünyaya armağanı olan, tarih boyunca kurulan her uygarlık döneminde en sık kullanılan malzeme olan mermer, antik mimarinin de yapı taşlarını oluşturuyor. Dünyanın en zengin doğal taş oluşumlarının bulunduğu Alp kuşağında yer alan Türkiye, çok çeşitli ve büyük miktarda mermer rezervine sahip. Türkiye, gelişmekte olan sanayi ve üretimde kullandığı teknolojiyle dünyanın en önemli doğal taş üreticileri arasında yer alıyor. Antik dünyanın unutulmaz kentlerinin her köşesinde, binlerce yıla meydan okuyan mermerin izlerini bulmak mümkün. Bu önemli tarihsel gelenek, Türk mermer üreticilerini geleceğe taşıyor. Anadolu'nun birçok yerinde bulunan mermer yataklarının binlerce yıldır işlendiği biliniyor. Doğada bulunma sayısının diğer malzemelere göre fazla, taşıyıcı gücünün çok olması nedeniyle ağır hava koşullarına uzun süre dayanan mermer, dış görünüşüyle insanları geçmiş yıllardan beri cezbediyor. Mermeri tercih eden toplumların başında gelen Frigyalıların ardından, Romalılar mermercilikle en görkemli yıllarını yaşadı. -''ÇAĞLARA IŞIK TUTAN HEYKELLERDE MERMER KULLANILDI''- Mermer dayanıklılığı, zarafeti ve potansiyel zenginliğiyle asırlardan beri insanoğlunun vazgeçilmez sanat eseri malzemesi ve yapı elemanlarını oluşturuyor. Hititler, Eski Mısırlılar, Frigyalılar, Mezopotamya medeniyetleri, Persler, Lidyalılar, Eski Yunanlar, Romalılar, Selçuklular, Osmanlılar ve diğer birçok uygarlık, bugüne kadar gelen ve çağlarına ışık tutan heykellerinde ve yapılarında mermer kullandı. Türkiye Mermer Doğaltaş ve Makineleri Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Selehattin Onur, AA muhabirine yaptığı açıklamada, insanoğlunun taş ile tanışmasının var olması ile birlikte başladığını söyledi. İnsanlık tarihinin uzunca bir bölümünü kapsayan ilksel evrenin taş devri olarak anıldığını hatırlatan Onur, şöyle devam etti: ''İnsanoğlunun yaşamını sürdürmesinde önemli rol oynayan savunma ve avlanmada kullandığı basit el aletleri ve gelişmesinde çok önemli bir buluş olarak kabul edilen tekerlek de taş kullanılarak yapılmıştır. Arkeolojik bulgular sonrası taş devri, yontma ve cilalı devirler olarak tarih sayfalarında yerini almıştır. İnsanoğlunun taşla beraberliği daha sonra da devam etmiştir. Geçmişten bizlere insanlık mirası olarak nitelendirilen hayranlık uyandırıcı pek çok sanat eseri kalmıştır. Günümüze gelindiğinde bilim, sanayi, ticaret ve ileri iletişim teknikleri ile özellikle de gelişmiş bilgisayar teknolojilerinin her konuda olduğu gibi taş sektörü üzerinde de açık bir şekilde etkileri görülmektedir.'' Günümüzde mermer ve doğal taş kavramının ticari tanımla öne çıktığını belirten Onur, ekonomik olarak kabul edilebilen boyutlarda blok üretimine uygun, kesildiğinde düzgün kenar ve köşe verebilen, iyi cila alabilen her türden doğal taşın mermer olarak adlandırıldığını vurguladı. -''DOĞAL TAŞ REZERVİMİZ BEŞ MİLYAR METREKÜP''- Bu açıdan bakıldığında Türkiye'nin karmaşık jeolojik yapısı nedeniyle taş cinsi zengin bir ülke olduğuna işaret eden Onur, şunları söyledi: ''Ülkemizde büyük bir çoğunluğu dünya taş literatürüne girmiş 250 dolayında değerli mermer çeşidi bulunmaktadır. Ülkemiz sektör olarak, pek çok yönü ile dünyanın önde gelen ülkelerindendir. Doğal taş rezervimiz beş milyar metreküp dolayındadır. Bugün bu rezervler üzerinde her ölçekte sektör mensubumuz emek sarf ederek üretim yapmaktadır.'' Türkiye coğrafyası üzerinde bin 200 civarında mermer ocağı ve değişik ölçekte bin 500 fabrika, 7 bin 500 atölyenin faaliyet gösterdiğini ifade eden Onur, bu iş yerlerinin yaklaşık 250 bin dolayında çalışan istihdam ettiğini bildirdi. Onur, dünyada ilk 10 ülkenin mermer üretimi ve sağladığı değerin yüzde 97'lik bölümünü karşılayıp, paylaştığına işaret ederek, şöyle konuştu: ''Ülkemiz kalabalık nüfusları sebebiyle Çin ve Hindistan'dan sonra İtalya, İspanya, İran, Brezilya, Mısır ile yarışmaktadır. Ülkemiz bu yarışta üretimde yüzde 10-12, değerde yüzde 10-15 civarında pay sahibidir. Ürün sunduğumuz ABD ve Çin ile İtalya, İspanya, Brezilya, Kuzey Afrika kuşağı, Arap ülkeleri ve Avrupa ülkelerinin tamamına mermer ve doğal taş ihracatı yapılmaktadır. Ayrıca, İstanbul Maden İhracatçı ve Ege Maden İhracatçı Birliklerimiz ciddi pazar araştırmaları yapmaktadır. 145 ülke hedef pazar olarak ihracatçı birliklerimiz tarafından mercek altına alınmıştır. Makine ekipmanı ve sarf malzemelerinde, üretim ve altyapı itibarıyla makine sanayimiz önemli bir atılım içerisindedir. Makine üreticilerimiz birçok konuda rakiplerini geride bırakmış, mermer ve doğal taş sektörünün başarılı gelişiminde önemli ölçüde söz sahibi olmuştur.'' -''ROMA'YI ROMA YAPAN ANADOLU'DUR''- Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve 3 bin yıllık mermer kenti Stratonikeia Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmalarının başkanı Doç. Dr. Bilal Söğüt ise antik dönem boyunca mermerin çok önemli bir yere sahip olduğunu söyledi. Mermerin en zengin şekilde kullanımının, bu doğal taşın en kolay elde edildiği dönemlerle ilişkili olduğuna dikkati çeken Söğüt, ''Bunun için kentin kurulduğu yerin yakınında bir mermer ocağının bulunması çok önemli. Stratonikeia Antik Kenti bu açıdan çok şanslı. Çünkü kendisinin mermer ocakları var. Yapıların tamamı mermer ve bir defa kullandıkları mermeri ikinci defa kullanmıyorlar. Bazı antik kentlerde mermerler dışarıdan getiriliyor. Öyle olduğu zaman mermeri birkaç defa kullanmak zorunda kalıyorlar. Anadolu, bu açıdan çok zengin'' dedi. Mermer eserlerin daha önceleri taslak halinde ve bazıların da bitmiş olarak ırmaklar ve sular yoluyla denizlere, daha sonra da ülkelere taşındığını dile getiren Söğüt, şunları kaydetti: ''Roma'yı eser anlamında Roma yapan Anadolu'dur. Çünkü Roma için iki ülke önemlidir. Biri İspanya, diğeri Anadolu... Anadolu, mermeri ve mermer sanatçılarıyla ünlüdür. İspanya'daki tarımsal zenginliğin ötesinde pek çok yapının ustası Anadolu'dan gitmiştir. Mermer dayanıklılığının yanı sıra görsel güzelliği ve sağlamlığı ile binlerce yıldır ilgi odağı olmuştur. Mermerin kullanımı kentlerin ve yaşanılan alanların zenginliği ile de doğrudan ilişkilidir. Stratonikeia Antik Kenti'nde sur duvarları bile mermerden yapılmış. Çoğu antik kentte böyle bir şey yok. Ama burada sur duvarlarında kullanılan taşlar bile mermerden.'' (DG-LK-GY-KG-MUR)23.08.2011 12:48:23